Eski CIA yetkilisinden Türkiye’ye 9 tavsiye

Siyasi analist ve ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) kıdemli eski yetkilisi Graham Fuller, Türkiye’nin modern tarihinde dış politikada en ağır ‘fiyasko’lardan birini yaşadığını belirttiği bir makale kaleme aldı.

‘Türkiye’nin tehlikeli kavşağı’ başlıklı makalede yazar, bu fiyaskodan 10 yıl önce yeni, yaratıcı ve başarılı dış politika oluşturmada sıradışı adımlar atan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun sorumlu olmasını bir ironi olarak değerlendirdi.

Makalesi dış politika analizlerinin yer aldığı bir sitede yayınlanan Fuller, Türkiye’nin ‘dış politikada kendisi için kazdığı derin çukurdan geri çıkabilmesi için Tayyip Erdoğan ve Ahmet Davutoğlu’nun on yıl önceki başarılı prensiplere geri dönmesi gerektiğini vurguladı.

Fuller, Ankara’nın bu yöndeki ilk gündeminin Suriye’den bir an önce çekilmek olması gerektiğini belirtti. Suriye’de uygulanan politikanın Türkiye’nin uluslararası pozisyonuna diğer tüm faktörlerden daha fazla zarar verdiğine işaret etti.

Suriye’deki krizin ana sorumlusunun Ankara değil Devlet Başkanı Beşşar Esed olduğunun altını çizen Fuller, ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘problemi kızıştırmak’, ‘radikal cihadi elementleri Suriye’de savaşmaya teşvik etmek’, ‘mezhepsel hırsları körüklemek’ ve ‘Suriye Kürtlerini kötü idaret etmek’le itham etti. Graham Fuller, bu politikaların Türkiye’nin kendisi için önem arzeden İran, Irak, Rusya, Çin, ABD, AB, Kürt topluluklar ve Suriye’yle olan ilişkilerine zarar verdiğini yazdı.

Ankara’yı Suudi Arabistan’la ‘müphem’, ‘tehlikeli’ ve ‘geleceksiz’ bir koalisyon yapmakla eleştiren yazar, bunun Türkiye’yle Rusya arasında şimdiden kaybettiği zararlı bir ‘karşılaşma’ya sebep olduğuna işaret etti.

“TÜRKİYE ESED’İ İNDİRME HIRSINDAN VAZGEÇMELİ”

Eski CIA görevlisi siyasi analist, Ankara’nın bu tehlikeli süreçten çıkması için şu önerileri sıraladı:

1. Esed’in yakın bir zamanda görevden ayrılmayacağı gerçeğini görmeli. Türkiye Esed’i indirme hırsından vazgeçmeli. Rusya, ABD, AB, Çin, Mısır ve hatta pek çok Suriyeli Esed’den sonra yaşanacakların Esed’den daha kötü olacağının farkında. Türkiye’nin bu faydasız mücadelede kazanacağı az, kaybedeceği çok şey var.

2. Suriye’ye barışı getirmek için büyük güçlerle çalışmalı: ABD, Rusya ve AB ile çalışarak Suudi Arabistan’ın Şam’ın kontrolünü ele alacak absürd büyük uluslararası bir Sünni ordu vizyonunu reddetmeli.

3. Bölgedeki mezhepsel çatışmanın üzerinde duran eski pozisyonuna dönmeli.

4. İran’la ilişkileri geliştirmek için çalışmalı.

5. Mezhepsel problemlerin üstesinden gelmek için Irak’la yakın çalışmalı.

6. Suudi Arabistan’la stratejik bağlantılardan geri durmalı.

7. Mezhepsel tabanlı olmadığı sürece diğer Körfez ülkeleri ile işbirliği yapmalı. Katar’la yapılacak bağlantılar özellikle faydalı olabilir.

8. Rusya ile ilişkinin düzeltilmesine öncelikli önem vermeli. NATO’yu Rusya’yla akıllıca olmayacak karşılaşmalara dahil etmeye çalışmayı durdurmalı.

9. Bölgedeki ‘Kürt elementler’le yakın ilişki kurmaya öncelik vermeli.