Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının geçen yıl yüzde 30’dan fazla arttığını açıkladı. FAO, gıda fiyatlarının 10 yıldan uzun süredir görülmedik bir düzeye ulaştığını duyurdu.
FAO’nun verileri dünya çapında tahıl ve bitkisel yağların artan maliyetini gözler önüne serdi.
Bitkisel yağ fiyatları, Ekim ayında yaklaşık yüzde 10’luk bir artışla rekor seviyeye ulaştı.
Tedarik kesintileri, yüksek emtia fiyatları, fabrika kapanışları ve siyasi gerilimler fiyatların yükselmesine neden oluyor.
FAO, tahıl fiyatlarının da bir önceki yıla göre yüzde 22’den fazla arttığını duyurdu.
Buğday fiyatı; Kanada, Rusya ve ABD gibi büyük ihracatçıların kötü bir hasat dönemi geçirmesinin ardından son 12 ayda neredeyse yüzde 40 arttı.
Curtin Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden tarım ticareti uzmanı Peter Batt BBC’ye yaptığı açıklamada, “Hububat söz konusu olduğunda, üretimin düşmesine neden olanın iklim değişikliği olduğunu söyleyebiliriz. Birçok yerde hasatın oldukça kötü olduğu yıllar geçirdik” dedi.
FAO’ya göre, bitkisel yağ fiyatları endeksindeki artış; palmiye, soya, ayçiçeği ve kanola yağı fiyatlarının yükselmesinden kaynaklanıyor.
İşgücü kıtlığı da, dünya çapında gıda üretim ve nakliye maliyetlerinin artmasına yol açıyor.
Batt, “Ortaya çıkan bir diğer sorun da ürünü ülkeden çıkarmak. Örneğin buraya, Avustralya’ya yiyecekleri götürmek için çok sayıda gemi geldi ama Covid nedeniyle mürettebatı içeri alamıyoruz” dedi.
Süt ürünlerinin maliyeti de geçen yıl, nakliyedeki sorunların da etkisiyle yaklaşık yüzde 16 arttı.
‘Orta Doğu ülkeleri tahıl tedarikinde sorunlar yaşayabilir’
Macquarie Üniversitesi’nden Brigit Busicchia da, küresel piyasalardaki spekülasyonların da fiyat dalgalanmasına yol açtığını söyledi:
“1990’lardan bu yana, vadeli emtia işlemlerine yönelik düzenlemelerin azaltılması ya da ortadan kaldırılması, kurumsal yatırımcıların bu pazara geniş ölçekte girmesini mümkün kıldı.
“Bu, özellikle gıda ithalatına bağımlı ülkeleri etkiliyor. Mısır veya diğer Orta Doğu ülkeleri gibi ülkelerin tahıl tedariğinde sorunlar yaşamasını bekliyoruz” dedi.
Busicchia ayrıca, dezavantajlı grupların daha fazla yoksulluğa itilmesi nedeniyle artan gıda fiyatlarının en şiddetli şekilde yoksullar tarafından hissedildiğinin, bunun sosyal ve siyasal gerilimleri artırma potansiyeline sahip olduğunun altını çizdi.
