WMO, 2024 yılının sanayi öncesi sıcaklıkların 1,55 santigrat derece üzerinde, kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğunu doğruladı
Dünya Meteoroloji Örgütü’nden (WMO) BM hava durumu uzmanları geçtiğimiz hafta, 2024 yılının sanayi öncesi sıcaklıkların 1.55 santigrat derece (C) üzerinde, kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğunu doğruladı.
WMO sözcüsü Clare Nullis, “Olağanüstü kara, deniz yüzeyi sıcaklıkları, olağanüstü okyanus ısısı ile birlikte dünya çapında birçok ülkeyi etkileyen, yaşamları, geçim kaynaklarını, umutları ve hayalleri yok eden çok aşırı hava koşulları gördük” dedi. “Birçok iklim değişikliği etkisinin deniz buzullarını eridiğini gördük. Olağanüstü bir yıldı” diye konuştu.
WMO tarafından incelenen altı uluslararası veri setinden dördü geçen yılın tamamı için 1.5°C’den daha yüksek bir küresel ortalama artışa işaret ederken ikisi bunu göstermemiş durumda.
1.5 ℃ sınırı önemli çünkü 2015 Paris Anlaşmasının temel hedeflerinden biri, küresel sıcaklık değişiminin sanayi öncesi seviyelerin üzerine çıkmamasını sağlamaya çalışmak ve aynı zamanda genel artışı 2 ℃’nin çok altında tutmaya çalışmaktı.
İklim anlaşması baskı altında
Paris Anlaşması’nın “henüz ölmediğini ancak ciddi bir tehlike altında olduğunu” savunan WMO, anlaşmanın uzun vadeli sıcaklık hedeflerinin tek tek yıllar yerine on yıllar üzerinden ölçüldüğünü açıkladı.
Ancak WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo, “iklim tarihi gözlerimizin önünde cereyan ediyor. Sadece bir ya da iki rekor kıran yıl değil, tam on yıllık bir seri yaşadık. “Bir derecelik ısınmanın her bir kesrinin önemli olduğunu kabul etmek esastır. Isınma ister 1.5C’nin altında ister üstünde olsun, küresel ısınmadaki her ilave artış yaşamlarımız, ekonomilerimiz ve gezegenimiz üzerindeki etkileri arttırıyor” dedi.
Los Angeles yangınları: iklim değişikliği faktörü
WMO dahil hava durumu uzmanlarının iklim değişikliğinin neden olduğunu söylediği Los Angeles’taki ölümcül yangınlar devam ederken BM ajansı 2024’ün on yıl süren “rekor kıran sıcaklıkların olağanüstü serisi” olduğunu vurguluyor.
BM Genel Sekreteri António Guterres, WMO’nun bulgularını küresel ısınmanın bir başka kanıtı olarak nitelendirdi ve tüm hükümetleri, uzun vadeli küresel sıcaklık artışını 1.5C ile sınırlandırmak için bu yıl yeni ulusal iklim eylem planları sunmaya ve yıkıcı iklim etkileriyle başa çıkmada en savunmasız olanları desteklemeye çağırdı.
Guterres, “Tek tek yılların 1.5°C sınırını zorlaması, uzun vadeli hedefin vurulduğu anlamına gelmiyor,” dedi. Genel Sekreter, “Bu, hedefe ulaşmak için daha da sıkı mücadele etmemiz gerektiği anlamına geliyor. 2024’teki cayır cayır yanan sıcaklıklar, 2025’te çığır açıcı iklim eylemleri gerektiriyor” dedi. “İklim felaketinin en kötüsünden kaçınmak için hala zaman var. Ancak liderler harekete geçmeli – şimdi” diye vurguladı.
WMO tarafından kullanılan veri setleri Avrupa Orta Menzilli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF), Japonya Meteoroloji Ajansı, NASA, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), East Anglia Üniversitesi İklimsel Araştırma Birimi (HadCRUT) ve Berkeley Earth işbirliğiyle Birleşik Krallık Met Ofisi’nden alınıyor.
Okyanusların ısınması
Okyanusların ısınmasıyla ilgili ayrı bir bilimsel çalışmaya dikkat çeken WMO, geçen yılki rekor yüksek sıcaklıklarda bunun kilit rol oynadığını söyledi.
Yedi ülkeyi kapsayan ve Advances in Atmospheric Sciences dergisinde yayınlanan uluslararası çalışmanın bulgularına atıfta bulunan BM ajansı, “Okyanus, sadece yüzeyde değil, aynı zamanda üst 2.000 metrede de insanlar tarafından kaydedilmiş en sıcak okyanus” dedi.
WMO, küresel ısınmadan kaynaklanan aşırı ısının yaklaşık yüzde 90’ının okyanusta depolandığını ve bunun da “okyanusların ısısının iklim değişikliğinin kritik bir göstergesi haline getirdiğini” kaydetti.
Çalışmanın bulgularını bir perspektife oturtmak gerekirse, 2023’ten 2024’e kadar okyanusun üst 2.000 metresinin 16 zettajoule (1.021 Joule) daha sıcak hale geldiği, bunun da dünyanın toplam elektrik üretiminin yaklaşık 140 katı olduğu açıklandı
