Latin Amerika, onlarca yıldır ABD dış politika düşüncesinin çevresinde yer alıyor. Ancak yeni göç kalıpları, iklim değişikliği ve geniş tabanlı sosyal hareketler dahil olmak üzere büyük dönüşümler şimdiden kıta genelinde sonuçlara yol açıyor.
Geçtiğimiz günlerde Los Angeles’ta düzenlenen zirvede Meksika, Küba ve Venezuela hazır bulunurken, Honduras, Guatemala ve El Salvador gibi kilit ülkelerin olmaması dikkat çekti.
San Francisco merkezli Ethnic Media Services tarafından düzenlenen bilgilendirme toplantısında zirve masaya yatırıldı.
Zirvenin sonucu, göçmenler ve mülteciler için yasal yolları genişletmeyi ve onlara ev sahipliği yapan ülkelere yardımcı olmak için yeni fonlar sağlamayı amaçlayan 20 ülke tarafından imzalanan Los Angeles Göç ve Koruma Deklarasyonu oldu.
Göçmen Politikası Enstitüsü’nde politika analisti olan Ariel Ruiz Soto’ya göre, deklarasyon üç ana direğe dayanıyor: göçmenleri kabul eden ve göçmenlerle çalışan topluluklara yardım etmek; doğrudan göçmenler için yasal yollar ve koruma sağlamak (iltica veya Geçici Koruma Statüsü vererek); ve sınır yönetimini daha insancıl hale getirmek.
Ruiz Soto, “Son yıllar, göçmen kontrollerinin bölge genelinde daha şiddetli hale geldiğini gösterdi” diyerek, göçmen akışının demografik yapısı değişiyor gibi görünse bile, Latin Amerika’daki sınırlar boyunca benzer baskıların gerçekleştiğini de sözlerine ekledi.
Ruiz Soto, Ekim 2021 ile Nisan 2022 arasında ABD göçmenlik makamları tarafından göçmenlerle 1,3 milyon görüşme yapıldığını açıkladı. Bu karşılaşmaların yaklaşık %61’i Meksika, Guatemala, Honduras ve El Salvador’dan gelen göçmenleri içeriyordu, bu da geri kalan %39’un esas olarak Güney Amerika ve Asya’dan gelen bireyleri içerdiği anlamına geliyor.
Ruiz Soto, “Meksika’dan benzer sınır dışı edilme oranlarını görüyoruz” dedi, ancak Meksika’nın göçmenlere yönelik muamelesinin geldikleri ülkeye göre değişebileceğini belirtti. Haitililer, Kübalılar ve Venezuellalılar Meksika’da sığınma hakkı kazanma olasılığı en düşük olanlar arasında.”
Ruiz Soto, bu, bu ülkelerden gelen göçmenlerin daha büyük gruplar halinde olmanın getirdiği ek güvenlik için karavanlarda seyahat etme olasılığının giderek arttığı anlamına geliyor.
ABD’li organizatörler bu ülkelerdeki otoriter koşulları gerekçe göstererek ne Küba ne de Venezuela Zirveye katılmaya davet edilmedi. Bu, Meksika’dan ve bir avuç başka ülkeden liderleri etkinlikten çekilmeye sevk etti.
Kâr amacı gütmeyen Global Exchange’in eş direktörü Ted Lewis, “Lopez Obrador’un bu konuda ayağa kalktığını görmek iyi,” dedi ve Meksika’nın yokluğunun o ülkenin ABD’den “geleneksel dış politika bağımsızlığının” yeniden tasdik edilmesi olduğuna dikkat çekti.
Aynı zamanda Lewis, Meksika’nın göç konusundaki mevcut politikasının, Meksika’yı ve Latin Amerika’nın geri kalanını “komünizm ve uyuşturucu savaşı”nın dar merceğinden görmeye devam eden ABD’den gelen baskıya bir teslimiyet gibi göründüğünü söylüyor.
Lewis’e göre bu, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki son derece partizan siyasi bölünme genelinde paylaşılan bir bakış açısı. Washington’un Latin Amerika’ya yaklaşımı çok taraflıydı, dedi, “kötü bir şekilde”.
Ve Lewis’e göre, ABD’nin bölgede meydana gelen değişiklikleri fark edememesi, Biden yönetiminin hedeflerine ulaşmasını engelliyor. “Politik olarak kapana kısıldıkları için ihtiyaç duyulan değişiklikleri yapamayacaklar.”
İspanyolca yayınlanan haber sitesi Peninsula 360’ın yayıncısı Manuel Ortiz Escámez’e göre, Latin Amerika’daki en önemli değişikliklerden bazıları, Kolombiya da dahil olmak üzere bölgedeki ülkelerde ilk seçimin eşiğinde olabilecek tabandaki toplumsal hareketler tarafından yönlendiriliyor.
Kolombiya’yı on yıldan fazla bir süredir takip eden Ortiz Escámez, “Ülkede umuttan barışa, şiddetin dönüşüne kadar bir dönüşüm gördüm” dedi. Ancak genellikle ayrı ayrı savaşan farklı sektörlerin bir araya geldiği yeni toplumsal hareketlerin, yeni platformların ve yeni ittifakların kurulduğunu da gördüm.”
Ortiz Escámez, bu ittifakların “kim görevde olursa olsun toplumsal değişimi yönlendirmeye devam edeceğini” söylüyor.
Yine de, birçoğunun yalnızca zorluk gördüğü yerde, Duke Üniversitesi’nden Christine Folch fırsat görüyor. Folch, su ve enerji politikalarını inceliyor ve Latin Amerika’nın “ekonomimiz ve politikamız açısından fosil yakıt sonrası bir dünyanın neye benzediğine” dair bir vizyon sunduğunu söylüyor.
Enerjinin 2/3’ünün fosil yakıtlardan geldiği ABD ile karşılaştırmalar yapmak, Latin Amerika’da aynı yüzde rüzgar ve su da dahil olmak üzere yenilenebilir kaynaklardan geliyor.
Folch, Paraguay ve Brezilya sınırındaki Itaipu Barajı’nın yanı sıra rüzgar çiftliklerindeki hızlı büyümeye işaret ederek, “Bu, ABD’den katılım için bir fırsat yaratıyor” dedi. Itaipu, Kaliforniya’nın üçte birine güç sağlamak için yeterli elektrik üreten dünyanın en büyük barajları arasındadır.
Folch, Brezilya ve Paraguay arasındaki barajın ürettiği gücü paylaşmak için kurulan yasal yapı, Güney Amerika ticaret bloğu Mercosur’un oluşumunun temeli oldu.
Bu uluslar arası düzenlemenin, iklim değişikliğinin giderek artan şiddetli etkileriyle boğuşan bir bölgedeki benzer yapıların temeli olabileceğini söylüyor.
Folch, Latin Amerika’nın “iklim değişikliği, enerji geçişleri ve yeşil büyümede lider” olarak potansiyel rolüne çok az ilgi göstererek, “Amerikalar Zirvesi’nde odak noktasının çoğu göç, yolsuzluk ve organize suç üzerine” dedi.
