FT – “Esad savaşı Türk ticareti için İsrail güzergahını canlandırdı”

Kötü giden siyasi ilişkiler Ürdün’e ve ötesine kara yoluyla yapılacak teslimat anlaşmasını önlemedi.

Türkiye’den gelen havuç, çelik ve kumaş ürünleriyle dolu 20’den fazla kamyon İsrail-Ürdün sınırında art arda sıralanmış durumda. İsrail’in Hayfa Limanı’na ve oradan Türkiye’ye gidecek giysi dolu iki kamyon da tam ters istikamette duruyor. İsrail’den başlayıp Ürdün üzerinden Körfez’deki Arap ülkelerine giden bu güzergâh çok az bilinmesine rağmen bölgesel bir ticaret koridoru olarak genişliyor.

Türkiye ile Orta Doğu arasındaki ulaşım Suriye üzerinden yapılıyordu. Ancak savaşın başlamasıyla bu yeni güzergâh stratejik ve ticari bir önem kazandı. Bu yolun büyümesi, İsrail-Türkiye arasında filizlenen ekonomik ilişkilere de açıklık getiriyor.

İsrail hükûmet yetkilileri ve denizcilik şirketleri, geçen kasım ayında açılan bu güzergâhtan şu ana kadar yaklaşık 2 bin Türk tırının deniz yoluyla Hayfa’ya geçtiğini belirtiyor. Türk sürücüler buradan İsrail’in kuzeyine oradan da Ürdün nehri yakınlarındaki sınıra ve diğer ülkelere geçiyorlar.

İsrail’in, Türkiye’den gelen kamyonların bu yolla nakliyat yapması konusunda şimdiye kadar sessiz kaldığı da artık biliniyor. İsrail Dışişleri Bakanlığına bağlı Orta Doğu Ekonomik İlişkiler Dairesinin Başkanı Yael Ravia-Zadok “İsrail koridoru bölgede ticari malların karasal ulaşımı için en ucuz, en hızlı ve en güvenli yoldur.” diyor.

Suriye, Mısır ve Lübnan’daki kargaşaya rağmen İsrail ekonomisi, bu yılın ikinci çeyreğinde sağlıklı bir şekilde yüzde 5 oranında büyüdü.

Siyasi ilişkilerin dondurulmuş olmasına karşın İsrail’in, Türkiye’ye ihracatı 2009’dan bu yana yaklaşık yüzde 60 oranında arttı. Türkiye’nin İsrail’e ihracatı ise yaklaşık yüzde 40 oranında arttı.

Türkiye’nin yanı sıra İsrail güzergâhını Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya’dan gelen kamyonlar da kullanıyor.

Bölgede hâlâ kullanılan ikinci bir kamyon güzergâhı ise Mısır’dan geçiyor. Türkiye’den yapılan nakliyatlar önce deniz yoluyla Port Said Limanı’na veya diğer Mısır limanlarına, buradan da Süveyş Kanalı veya kara yoluyla Sinai Yarımadası’nın güneyine gidiyor.

Bir İsrailli yetkili şunları söylüyor: “Keşifler ihtiyaçtan doğar. Türk hükûmeti İsrail’e bayılmıyor ancak ticarete gelince bu İsrail’in de çıkarına. Ürdünlüler de bundan yararlanıyor dolayısıyla herkes kazançlı çıkıyor ve herkes mutlu.”