‘Suçlusu’ bulunamayan katliamda soru işaretleri çözülüyor

ABD tarihinin en trajik katliamlardan birine imza atan Adam Lanza’nın arkasında bıraktığı soru işaretleri çözülmeye başladı. Uzmanlara göre saldırganı 20’si çocuk 26 kişiyi öldürme noktasına getiren birden çok unsur var. Babası ve kardeşi ile iki yıldır görüşmeyen Lanza, silah kullanmayı birlikte atış poligonuna gittiği annesinden öğrendi. Hiç bir zaman düzenli bir okul eğitimi almayan saldırgan, vaktinden erken başladığı üniversite eğitimi süresince kendinden yaşça büyük arkadaşlarıyla iletişim kuramadı.

Lanza ailesi 1998 yılında New Hampshire eyaletinden Connecticut’ın Newtown kasabasına taşınır. Henüz 6 yaşında olan Adam Lanza katliamı gerçekleştirdiği Sandy Hook İlkokulu’na o sene içinde başlar.

Wall Street Journal gazetesinin haberine göre Lanza’nın annesi Nancy ile babası Peter, 2001 yılında şiddetli geçimsizlik nedeniyle  ayrı yaşamaya başlar. Bu tarihten yaklaşık bir yıl kadar sonra Adam 4. sınıfa giderken annesi tarafından Sandy Hook’tan alınır ve eğitimine ‘ev okulu’ (home schooling) ile devam eder. Adam’ın okula başladığı yıldan itibaren annesi Nancy’in oğlu için kaygılandığını belirten arkadaşı Wendy Wipprecht, bu kaygının hiçbir zaman gitmediğini kaydediyor. Ancak Wipprecht, Nancy’in Adam için kaygılanmakla birlikte  onu ‘dahi’ olarak da gördüğünü söylüyor.

Ortaokulda yeniden okul eğitimine dönen Adam, burada edindiği az sayıdaki arkadaşı ile uzun soluklu dostluklar kuramadı. Wipprecht bu durumu şöyle izah ediyor; ‘‘Nancy, hep oğlunun okul ortamında rahat edemediği için birçok şeyi evde çok daha kolay ve iyi yaptığını söylerdi.’’

Aralıklarla devam ettiği Newtown lisesi, Adam Lanza ile ilgili bilgileri kamuoyu ile paylaşmayı reddetti. Aynı şekilde katliam yaptığı ilkokul yönetimi de eski öğrencileriyle ilgili bilgi vermekten kaçınıyor. Ancak 7. sınıfta Adam ile sınıf arkadaşı olan Louis Belanger, ‘‘Kabadayı biri değildi. Bazı ödevlerimizi birlikte yaptık. Hiçbir saldırgan davranışını görmedim’’ diye tarif ediyor.

Newtown Lisesi’ne devam ettiği yıllarda okulun ‘Teknoloji’ klubüne giren Adam’la burada arkadaş olan Gloria Milas saldırgan için, “Arkadışlığımız sınıfta sınırlı kalıyordu. Okul dışında hiç görüşmedik. Sonra bir ara kayboldu ve kimse nerede olduğunu bilmiyordu. Yani değişik birisiydi.” diyor.

Daha sonra annesi Adam’ı yeniden liseden alır ve 2009 yılında kolej eğitimi alabilmesi için Western Connecticut Eyalet Üniversitesi’ne gönderir. Kolej’deki çocuklar içinde yaşı en genç olanlardan biridir Adam. Bir anlamda büyükler içinde ezik kalır ve bu onu daha da içine kapar. O dönem Adam ile ortak dersler alan Dot Stansy, “Biz ona ne zaman selam versek garip bir şekilde tedirgin olurdu” diye anlatıyor o dönemleri.

Peter Lanza’nın kardeşinin eşi Marsha Lanza, Adam’ın erken yaşta üniversiteye başlamasını şöyle izah ediyor; ‘‘Nancy, oğlunun çok zeki olduğunu düşünüyordu, o nedenle de onu daha yaşı gelmeden koleje gönderip ‘zeka seviyesinde’ ders almasını istiyordu.’’

General Elektrik (GE) şirketinde önemli bir kariyeri bulunan Adam’ın babası Peter Lanza, basına aile yaşamı ile ilgili bilgi vermekten uzak durmaya devam ediyor. Ancak yakınları ve arkadaşları Peter’ın eşi ile ayrı yaşamaya başladığı 2001 yılından 2010’a kadar Adam ile her haftasonu görüştüğünü söylüyor. Newtown’a 45 dakika uzaklıkta bulunan seçkin bir semt olan Samford’a yaşayan Peter Lanza’nın 2010’da neden oğlu ile iletişimi kopardığı henüz net olarak bilinmiyor. Ancak yürütülen tahminler içinde en akla yatkın olanı Peter’ın uzun süredir birlikte olduğu kız arkadaşı ile 2010 yılında evlenmesi.

“Oğlu için elinden geleni yaptı” diyen Peter Lanza’nın kardeşinin eşi Marsha Lanza, ailesine hiçbir zaman kaba davranmadığını da ileri sürdü. Peter Lanza’nın arkadaşı John Phillips da ‘‘Peter tıpkı diğer tüm babalar gibiydi’’ diyerek yaşanan olaya anlam veremediğini dile getiriyor.

Babası ile 2010 yılının yaz aylarında diyaloğunu koparan Adam aynı yılın Noel bayramı döneminde de kardeşi Ryan ile irtibatını keser. Kardeşi ile Adam’ın neden konuşmadığı henüz bilinmiyor. Ancak Ryan, New York Post ile New York Daily gazetelerine internet üzerinden yazdığı mesajda, “O benim kardeşim ve ben onu hep özleyeceğim” diye açıklama yaptı. Yine Ryan, her iki gazetede yer alan habere göre kardeşi için söylenen sözlerden rahatsız olduğu ve tepkisini de “Mezarında olsun rahat bırakın” diye aktardı.

New Jersey’nin Hoboken şehrinde ikamet eden 24 yaşındaki Ryan Lanza, yine New York’un iki gazetesine yazılı mesajında annesi için de, “Yaşadığım sürece hep kalbimde olacak” dedi.

Erken çocukluk yaşlarından itibaren çevresi ile iletişim kurmakta zorlanan Adam Lanza için Wall Street Journal, zamanla otizm rahatsızlığının giderek arttığını yazdı. Aynı gazete Adam’ın annesi Nancy’in bu nedenle Newtown kasabasından taşınarak Washington eyaletine yerleşmeyi planlandığını bildirdi. Buna gerekçe ise, “Orada Adam için daha iyi bir okul buldum” diyen Nancy Lanza, bu hedefini de önümüzdeki eğitim yılında hayata geçirmeyi hesapladığı kaydeliyor.

Yatağında oğlu tarafından 14 Aralık günü dört kurşunla öldürülen 52 yaşındaki Nancy Lanza, Adam’a silah kullanmayı öğreten kişi. Oğlu ile birçok defa atış poligamına giden Nancy, 6 adet üzerine kayıtı otomatik tüfek ve tabanca ile Adam’a katliama giden yolun taşlarını döşediğini şüphesiz hesap edemedi. Adam’ın otistik hastalığı, ailenin dağınıklığı ve sorunları ile toplumdaki ‘bireyselci’ yaşam tarzı belki de Sandy Hook İlkokulu’nda yaşanılan katliamın sorumluları. Belki neden  silah edinme yasasının yeterli kontrol altında olmaması. Belki de bunların hepsi.