İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu Washington’da yeni Trump yönetimini ziyaret ediyor. Masada ateşkes süreci ve İran’a karşı mücadele var.
Netanyahu yola çıkmadan önce gazetecilere yaptığı açıklamada, Salı günü Başkan Donald Trump ile yapacağı görüşmede “Hamas’a karşı zafer”, İran’a karşı mücadele ve tüm rehinelerin serbest bırakılması konularını ele alacağını söyledi.
Görüşme Trump’ın Beyaz Saray’a dönmesinden bu yana yabancı bir liderle yapacağı ilk görüşme olacak ve Netanyahu bu önceliği “anlamlı” olarak nitelendirdi.
Netanyahu “Bunun İsrail-Amerikan ittifakının gücünün bir kanıtı olduğunu düşünüyorum” dedi.
Netanyahu İsrail’in savaş zamanı aldığı kararların Orta Doğu’yu yeniden şekillendirdiğini ve Trump’ın desteğiyle bunun daha da ileri gidebileceğini söyledi: “İnanıyorum ki Başkan Trump ile yakın çalışarak bu haritayı (Orta Doğu’nun haritasını) daha da ileriye ve iyiye doğru yeniden çizebiliriz.”
Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, Trump’ın Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff ile Pazartesi günü Gazze ateşkesinin ikinci aşamasının şartları üzerine görüşmelere başlayacağı belirtildi.
Bir sonraki aşamanın kalan esirlerin serbest bırakılmasını kapsaması ve savaşın daha kalıcı bir şekilde sona erdirilmesine ilişkin tartışmaları içermesi bekleniyor.
Trump Gazze’yi “temizleme” planını defalarca dile getirmiş ve Filistinlilerin Mısır ya da Ürdün gibi komşu ülkelere taşınması çağrısında bulunmuştu.
ABD ve Mısır ile birlikte ateşkese aracılık eden Katar, Filistinlilerin “evlerine ve topraklarına dönmelerine” izin verilmesinin önemini vurguladı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Esmaeil Baqaei ise yaptığı açıklamada Gazzelilerin yerlerinin değiştirilmesinin “etnik temizlikle eşdeğer olacağı” uyarısında bulundu.
Gazze’deki ateşkesin 42 günlük ilk aşamasında Hamas, İsrail hapishanelerinde tutulan yaklaşık 1.900 Filistinli rehine karşılığında 33 rehineyi kademeli olarak serbest bırakacak.
Şimdiye kadar dört rehine-tutsak takası gerçekleşti ve ateşkes, enkaza dönmüş Gazze’ye gıda, yakıt, tıbbi ve diğer yardımların akmasına yol açtı.
Hamas militanları 7 Ekim 2023’te gerçekleştirdikleri saldırıda 251 rehine almış, bunlardan 91’i Gazze’de kalmış, 34’ünün ise İsrail ordusu tarafından öldüğü teyit edilmişti. Gazze’de İsrail’in saldırıları nedeniyle çoğunluğu sivil olmak üzere en az 47 bin 283 kişi hayatını kaybetti.
Donald Trump Göreve geri döndükten sonraki ilk icraatlarından birinde Filistinlilere karşı şiddet uygulamakla suçlanan İsrailli yerleşimcilere yönelik yaptırımları kaldırdı ve Biden yönetiminin engellediği 2.000 kiloluk bomba sevkiyatını onayladığı bildirildi.
Washington’daki ateşkes görüşmelerinin, Netanyahu’nun Suudi Arabistan ile normalleşme çabalarını canlandırmak için kabul etmesi gereken tavizleri de kapsaması bekleniyor.
Paris’teki Jean Jaures Vakfı’ndan araştırmacı David Khalfa, Trump’ın “önce bölgeyi istikrara kavuşturması ve aralarında İsrail ve Suudi Arabistan’ın da bulunduğu stratejik ortaklarıyla İran karşıtı bir koalisyon oluşturması gerektiğine” inandığını söyledi.
Öte yandan İsrail, Batı Şeria’da saldırılarına devam ediyor. İsrail hafta sonu yaptığı açıklamada Batı Şeria’da en az 50 “militanı” öldürdüğünü ve 100’den fazla “aranan kişiyi” gözaltına aldığını duyurdu.
Filistin sağlık bakanlığına göre İsrail askerleri ya da yerleşimciler savaşın başlamasından bu yana Batı Şeria’da en az 883 Filistinliyi öldürdü.
