BM Genel Sekreteri İsrail’i yeniden sert şekilde eleştirdi

Geçen hafta İsrail hükümetinin Filistinlilere karşı yürüttüğü politikaları sert bir dille eleştiren Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-mun, tenkitlerine devam etti.

BM Genel Sekreteri, geçen hafta İsrail’in uluslararası hukuku çiğneyerek Filistin topraklarında yerleşim yerleri açtığını ve işgali sürdürdüğünü dile getirmişti. Ban’ın, ‘‘İnsanın doğasında işgale başkaldırı vardır’ sözlerine de İsrail yönetimi sert karşılık vermişti.

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Ban’ın sözlerinin ‘teröre arka çıkmak’ diye eleştirmişti.

İsrail hükümetinin eleştirilerine Ban önce sözcüsü Stephan Durrajic ile cevap vermişti. Ban, dile getirdiği her kelimenin arkasında olduğunu ifade etmişti. Ban, bunun ile de yetinmedi ve New York Times (NYT) gazetesine yazdığı makale ile İsrail hükümetini eleştirmeyi sürdürdü.

NYT da kaleme aldığı yazısında Ban, 2015’te olduğu gibi 2016 yılının ilk ayında da şiddetin kabul edilemeyecek seviyede devam ettiğini belirterek, ‘‘Tarih gösteriyor ki insanlar her zaman işgale direnmişlerdir’’ sözlerini tekrar etti.  

Şiddet ile ilgili söylediği sözlerin kimileri tarafından çarptırıldığını belirten Ban, ‘‘Hiçbir şey terör için gerekçe olamaz, koşulsuzca kınıyorum’’ diye yazdı.  

İşgalin bölgede şiddeti, aşırılığı ve öfkeyi tırmandırdığını ve kimsenin bunu inkar edemeyeceğinin altını çizen Ban, ‘‘Geçen hafta Güvenlik Konseyi’ni yarım yüzyıldır devam eden işgal nedeni ile Filistin halkının şikayetlerinin ve hayal kırıklılığının arttığı konusunda uyarmıştım’’ dedi.

Ban, İsrail’in yerleşim yerlerini büyütme politikasının devam ettirdiği, bu bağlamada işgal altındaki Batı Şeri’da kanunlara aykırı şekilde 150 yeni konut inşaatına İsrail hükümetinin onay verdiğini hatırlattı. Ban, geçen ay yine İsrail hükümetinin işgal altındaki Batı Şeria’da 370 dönümlük araziyi kamulaştırıldığına dikkat çekti. Ban, İsrail’in daha sonra bu araziyi yeni yerleşim birimi olarak açacağını belirtti.  

Bunun yanında Batı Şeria’da binlerce Filistinli’nin evlerinin yıkılma riski bulunduğunu belirten Ban, özellikle Filistinli gençlerin işgalin son bulacağına dair umutlarını yitirdiğine vurguda bulundu. BM Genel Sekreteri bu durum yüzünden İsrail’in günlük saldırı sarmalına girdiğini ve Filistinliler ile barış yapma ihtimallerini tükettiğini ifade etti.

ABD, Avrupa Birliği, Rusya Federasyonu ile birlikte BM’nin Filistin yönetimiyle ekonomik, kurumsal ve güvenlik ayağını güçlendirecek politik değişikliğe gitmesi yolunda Tel Aviv’e çağrı yaptıklarını hatırlattı. Yorum yazısında Filistinlileri de uyaran Ban, ‘‘Filistinliler kendi adlarına, siyasi uzlaşıyla demokratik esaslara dayalı şekilde Gazze ile Batı Şeria’yı ulusal Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) şemsiyesi altında biraraya getirmelidir’’ diye yazdı.

İsrail devletinin meşruiyetini her zaman desteklediğini belirten Ban, aynı zamanda Filistinlilerin de kendi devletlerini kurma hakkı olduğunu savunduğunu kaleme aldı. Mevcut durumun giderek iki devletli çözüm arayışını zora soktuğunu kaydeden Ban, ‘‘İsrail hükümetinin açıklamalarından bu amacın terk edilmiş olduğunu görüyor ve rahatsızlık duyuyorum’’ dedi.  

Ban, yazısında İsrail yönetiminin Filistinliler üzerinde daha fazla baskı yöntemi ile politika üretmemesi konusunda uyararak, ‘‘Filistin yönetiminin daha fazla izolasyonu, İsrail devleti için daha fazla uluslararası baskı ve iki halk arasında ilişkilerin daha fazla yıpranması anlamına gelir. Bu durum her iki taraf için de daha vahim risk, çıkmaz, cinayet, terör ve ölümcül sonuçlar doğurur’’ ifadelerini kullandı.   

İsrail’e dost ülkelerin de kendisi gibi uyarıda bulunduğunu belirten Ban, İsrail hükümetinin her iyi niyetli eleştiriyi ‘fırça atma şeklinde’ karşılık vermesinin sürdürülebilir bir tutum olmadığını söyledi.

Ban son olarak, ‘‘İnsanları süresiz işgal altında tutmak İsrail ve Filistinlilerin geleceğini ve güvenliğini baltalamaktır’’ diyerek İsrail hükümetini bir kez daha sert şekilde eleştirdi.