NYT-Türk çamuruyla mühürlü,iyi korunmuş bir Bizans tapınağı

Milattan sonra 4. yüzyılda Nicholas adlı bir piskopos, bugünkü Türkiye’nin Akdeniz kıyılarındaki Demre (Myra) kentini bir Hristiyan başkentine dönüştürmüştü.

Nicholas daha sonra kutsanarak Noel’in Aziz Nicholas’ı unvanını aldı. Demre ise daha bedbaht bir kadere sahipti.

Demre, Bizans İmparatorluğu döneminde yaklaşık 800 yıl boyunca önemli bir hac merkezi olmasının ardından öfkeli Demre Çayı’nın getirdiği 5,5 metrelik çamurun altına gömüldü. Geriye kalan ise Aziz Nicholas Kilisesi, Romalılardan kalan bir amfi tiyatronun kalıntıları ve kayalık tepeleri yapılmış mezarlardı.

700 yıl sonra bugün Demre yeniden ortaya çıkıyor.

Arkeologlar bu antik kenti ilk kez 2009 yılında yer radarı kullanarak yapısı ve boyutları duvar ve bina izlenimi veren garip şekiller sayesinde saptadılar. Sonraki iki yıl içinde 13. yüzyıldan kalma, esrarengiz bir şekilde muhafaza edilmişçesine gizlenmiş, küçük ve müthiş bir tapınağı ortaya çıkardılar. Kazılardan çıkan duvarlardan birinin üzerinde haç bulunuyor ve güneş ışığı vurduğunda gölgesi kilisenin mihrabına yansıyor. İçeride ise Türkiye için oldukça sıra dışı olan canlı bir fresk var.

Tapınağın yapısal bütünlüğü, Demre’nin yer altında genel anlamda bozulmadan kaldığının işaretlerini veriyor. Modern Demre kentinin altındaki Myra’daki kazı çalışmalarının başında bulunan Akdeniz Üniversitesinden arkeolog Nevzat Çevik, “Bu Pompei’deki gibi orijinal kenti bulabileceğimiz anlamına geliyor.” dedi.

Myra’nın birçok bölümü Demre’deki modern binaların altında, bu nedenle arkeologlar, bundan sonraki kazının nerede olacağından emin değil. Yasa dışı kazıların önüne geçebilmek için yerli halktan araziler satın alıyorlar. Yine de çıkan kalıntıların azlığına bakarak yağmacıların hayal kırıklığına uğrayabileceklerini çünkü Myra’nın son yerleşimcisinin de yükselen sel sularına bakarak pılıyı pırtıyı toplayıp gittiğini düşünüyorlar.