İngiltere’nin Brexit davası sonuçlandı

İngiltere’de Yüksek Mahkeme ülkenin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılma sürecinin başlatılması için parlamento onayı gerektiğine hükmetti.

İngiltere hükümeti Brexit olarak bilinen AB’den ayrılma müzakerelerini başlatma yetkisinin kendisinde olduğunu savunuyordu.

23 Haziran’da yapılan AB referandumunun ardından bir grup İngiltere vatandaşı referandumun sadece tavsiye niteliğinde olduğu ve meclis onayı olmadan harekete geçemeyeceği gerekçesiyle İngiltere hükümetini dava etmişti. Yüksek Mahkeme kararında “Birleşik Krallık anayasasının en temel kuralı parlamentonun egemenliğidir” ifadelerini kullandı.

Ülke tarihinin en önemli anayasal tartışmaları arasında sayılan karar İngiltere Başbakanı Theresa May için büyük bir yenilgi olarak görülüyor. Kararın ardından oldukça karmaşık bir parlamento sürecinin başlayacağı da tahminler arasında.

Kimi uzmanlar kamuoyunda bunun yargının siyasi meselelere karıştığı izlenimi verebileceği ve milletvekillerini Brexit lehine oy kullanmaya itebileceği yönünde görüş bildiriyor.

İngiltere’nin uluslararası ticaretten sorumlu bakanı Liam Fox, Yüksek Mahkeme’nin kararından ötürü hayal kırıklığı yaşadıklarını ve karara en üst mahkemede itiraz edeceklerini açıkladı. Hükümet ayrıca AB referandum kararını uygulamaya niyetli olduklarını da söyledi. Kararı olumlu bulan finans piyasalarında ise İngiliz para birimi Sterlin ABD Doları ve Euro karşısında değer kazandı.

Brexit süreci AB’nin Lizbon Antlaşması’nın Birlik’ten ayrılmayı düzenleyen 50. maddesinin yürürlüğe sokulmasıyla başlamış oluyor. Bu süreci başlatma yetkisinin kimde olduğunu değerlendiren Yüksek Mahkeme hükümetin savlarını kabul etmedi.

Mahkeme kararında “Hükümet, kraliyet imtiyazları altında AB’den çekilmeye yönelik 50. maddeyle ilgili ihbar yetkisine sahip değil” dedi.

İngiltere hükümeti ise AB referandum kararı sonrasında “halkın iradesini” uyguladığını savunuyordu.

Ana muhalefetteki İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn Yüksek Mahkeme kararının ardından hükümetin Brexit müzakere detaylarını gecikmeden parlamentoya taşıması gerektiği açıklamasını yaptı. Corbyn bu süreçte parlamento önünde şeffaflık ve hesap verilebilirliğin bulunması gerektiğini vurguladı.

Hükümete dava açanların başında gelen Gina Miller karara ilişkin açıklamasında “Bu doğru bir karar çünkü burada parlamentonun egemenliğini konuşuyoruz. Bu kazanmak ya da kaybetmekle ilgili değil dedi. Başka bir davacı Deir Dos Santos ise kararın parlamentonun ve hukukun üstünlüğüne inananlar için zafer olduğunu söyledi.

Referandumda AB’den ayrılma yönünde oy kullandığını söyleyen Dos Santos, hükümetin parlamentoyu baypas ederek harekete geçmesinin doğru olmadığına inandığını ve bu yüzden davacı olduğunu da belirtti.

Yüksek Mahkeme’nin kararı tarafların dinlenmesinden yaklaşık iki hafta sonra geldi.

Hükümetin kararı en üst mahkemede temyize götürmesi ve ilk duruşmanın Aralık ayı başında yapılması bekleniyor.