Tuvalet terbiyesi almak çocuklar için özgüven arttırıcı, fiziksel ve gelişimsel açıdan önemli bir basamaktır. Bu sürecin gecikmesi hem ebeveynler hem de çocuklar için önemli bir stres kaynağı olmaktadır.
Toplumsal beklentilerin değişmesi, atılabilir bebek bezlerinin ve pantolonların kullanılmaya başlamasının rol oynaması ile birlikte çocuklarda tuvalet terbiye yaşı gecikmektedir. 1960’lara kadar ortalama tuvalet terbiye yaşı 18 ay iken şimdilerde bu süre 27 aya kadar çıkmıştır.
Zira ortalamalar her çocuğun ve ailenin kendine has olduğu gerçeğini değiştirmemektedir. Genellikle kız çocuklar erkeklere nazaran daha erken tuvalet terbiyesi kazanmaktadır ve kaka kontrolü, idrar kontrolünden birkaç ay sonra olmaktadır. Ayrıca gece kuruluğunu sağlamak gündüz kuruluğundan daha zordur. 6 yaşına kadar bazı geceler altını ıslatma normal karşılanabilir. Aileler tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğun hazır olup olmadığını değerlendirmelidir.
Çocuğun gündüz en az 3-4 saat kuru kalabilmesi, tuvaletinin geldiğini söyleyebilmesi ve pantolonunu indirip geri cekebilmesi hazır olduğuna dair önemli ipuçlarıdır. Bu ipuçlarını alan anne-babalar tuvalet eğitimine başlayabilirler. Bu eğitimdeki önemli bir husus çocuğun stres ve baskı altında kalmaması, fiziksel ve duygusal cezalandırmalardan kaçınmasıdır.
Eğer lâzımlık kullanılacaksa öncelikle çocuğun pantolonları ile oturması ve istediği zaman kalkması teşvik edilmelidir. 2-3 hafta sonra pantolon ve bezsiz oturup lâzımlık kullanılmalı ve başarılı her kullanımdan sonra annenin mutluluğunu belirtmesi ve çocuğu ödüllendirmesi (bazen bir öpücük dahi ödül olabilir) başarılı bir eğitim için gereklidir.
Unutulmamalıdır ki küçük kazalar ve altını ıslatmalar hiç de nadir değildir ve bu gibi durumlarda ebeveynler sert tutumlardan kaçınmalıdırlar. Duygusal stress, ailedeki değişiklikler ve yeni bir kardeşin gelmesi daha önceden tuvalet terbiyesi kazanmış çocuğun tekrar altını ıslatmasına neden olabilir. Böyle durumlarda anne ve babalar sabırla tekrar başa dönmeli ve çocuğu her başarılı kullanımdan sonra ödüllendirmelidir.
*Chicago Üniversitesi’nden Dr. Gökhan Olgun
Boyle guzel ve toplum icin yararli yazilarin yazilmasini destekliyorum. Dr. Gokhan Bey’e de verdigi bilgilerden oturu cok tesekkur ederim. Taktikleri kendi cocugum uzerinde deneyecegim. Tesekkurler.
Gercekten cok istifade ettigim bir yaziydi, doktorlarimizin bizi boylesi konularda bilgilendirmeleri onemli, ben de bir ebeveyn olarak yazilanlari uygulamaya calisacagim