SAĞLIK – Grip nasıl bir hastalıktır?

Grip, influenza virüslerinin neden olduğu yüksek ateş, yaygın kas ağrıları ve kırgınlık ile seyreden bulaşıcı solunum yolları enfeksiyonudur. Virüsler, burun, boğaz gibi üst solunum yollarına yerleştikleri gibi, bazen bronşlara ve akciğerlere de inerek bronşit ve zatürreye neden olabilirler. Grip orta ya da ağır seyreden hastalığa sebeb olabileceği gibi bazen ölümle de sonuçlanabilir.

Nasıl Bulaşır?

Grip, virüsü taşıyan hasta kişilerin öksürük, hapşırık ya da konuşma sırasında solunum yolu sekresyonlarının yayılması ile ya da bunlarla bulaşmış eşyalar vasıtasıyla çok kolay bulaşmakta ve hızla yayılmaktadır. Özellikle okullar, yurtlar, kahvehaneler, huzur evleri gibi kalabalık ve topluca yaşanan ortamlar hastalığın yayılmasında önemli rol oynar.

Belirtileri Nelerdir?

Hastalık bulaşmayı takiben genelde üşüme ve titremenin eşlik ettiği ateş , aşırı halsizlik, kırgınlık, iştahsızlık, boğaz ve baş ağrısı, yaygın kas ve eklem ağrıları, öksürük, genizde dolgunluk ve akıntı, burun akıntısı ya da tıkanıklığı gibi belirtilerle ortaya çıkar. Bulantı ve kusma görülebilir. Bu belirtilerin bir çoğu nezle ve soğuk algınlığında da görülebilir ancak nezle ve soğuk algınlığında hastalık daha hafif seyreder, belirtiler yavaş yavaş ortaya çıkar ve genellikle ayakta atlatılır. Grip ise genellikle ani başlar, daha ağır seyreder. Grip dünya çapında büyük salgınlara, ölümlere ve büyük oranda iş gücü kayıplarına yol açabilen bir hastalıktır.

Grip, hastalığa ikincil olarak gelişen zatürre, bronşit, sinüzit, kulak iltihabı, bademcik iltihabı, ensefalit vb ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonların görülme riski, bilhassa bebekler, hamileler, yaşlılar, kronik hastalığı olanlarda (kalp hastalığı, astım, kronik bronşit, şeker hastalığı, böbrek yetmezliği, AIDS vb.) daha fazla olup hastalık daha ağır seyretmekte ve ölümlere neden olabilmektedir. Direnci yüksek erişkinler için ölüm nadirdir.

Tedavisi Nedir?

Gribin bilinen kesin tedavisi ve özel ilaçları yoktur. Grip hastaları istirahat etmeli, beslenmelerine dikkat etmeli ve bol sıvı almalıdır. Kullanılan ilaçlardaki hedef hastanın yakınmalarını azaltmak ve hastalığın hafif geçmesini sağlamaktır. Örneğin; kas, eklem, baş ağrıları ve ateş için ağrı kesici ve ateş duşürücüler kullanılabilir (Acetaminophen-Tylenol, İbuprofen-Advil or Motrin). Eczanelerde satılan soğuk algınlığı ilaçlarının içeriğinde Acetaminophen gibi ağrı kesiciler bulunabiliceği için ağrı kesicilerle soğuk algınlığı ilaçlarını bir arada almamak , yüksek doz alımını engellemek icin ilaç almadan önce mutlaka içeriğine bakmak gerekir. Mesela, günde 4gr.dan fazla Acetaminophen alınması karaciğer hasarına sebep olabilir.

Bilhassa çocuklarda aspirin kullanılmamalı, diğer ateş düşürücüler tercih edilmelidir. Ayrıca dört yaşından küçük çocuklara doktor tavsiyesi olmadan öksürük ilaçları ya da soğuk algınlığı ilaçları verilmemelidir.

Decongestant’lar burun ya da sinüs tıkanıklıklarına yardımcı olabilir fakat birkaç günden fazla kullanılmamalıdırlar. Uzun süreli kullanımda ters etki yapıp tıkanıklığı daha fazla artırabilirler. Antihistamine’ler solunum yolu sekresyonlarının azalmasına, irritasyona ve kasıntıya yardım edebilir.

Doktora Ne Zaman Gidilmeli?

Hastalığın ağır seyrettiği kişiler, yaşlı ve kronik hastalığı olanlar ve 3-5 günlük ateşli dönemin ardından düzelme periyoduna girip daha sonra tekrar ateşi yükselip hastalananlar mutlaka komplikasyonlar açısından bir hekim tarafından değerlendirilmelidirler.

Korunma Yolları Nelerdir?

CDC (Center of Disease Control) istatistiklerine göre grip aşısı etki oranı yüzde 60. CDC’ye göre şu an gripten korunmanın en etkili yolu grip aşısıdır. Gripten korunma için yapılacak en önemli şeylerden biri hijyene dikkat etmektir. Sık sık el yıkama mikrop yayılmasını engellemektedir. Özellikle eller yıkanmadan yüze, ağıza, göze dokunulmamalıdır. Dengeli ve sağlıklı beslenmek, spor yapmak ve yeterli uyku da immune sistemi kuvvetlendirdiğinden gripten korunmaya yardım etmektedir. Grip sezonun da kalabalık yerlere mümkünse fazla girmemek, evi sık sık havalandırmak yapılabilecekler arasında.

Grip hastalığının yayılmasını engellemek için öksürürken ya da hapşırırken ağız kapatılmalıdır. Grip hastaları ilaç almadan en az 24 saatlik ateşsiz bir dönem geçene kadar ya da kendilerini iyi hissedene kadar evde kalmalıdırlar.

Dr. Münevver Çınar