SAĞLIK- Besin alerjisi

Besin allerjisi ve besin intoleransı (tahammülsüzlüğü) nedir, farkları nelerdir?

Bir besine karşı oluşan ters reaksiyon, besin allerjisi veya besin intoleransına bağlı gelişmiş olabilir. Çoğu kimse bu iki durumu aynı şey zannetse de, aslında aynı değillerdir. Besin allerjisi, vücudun immün (bağışıklık) sisteminin besinlerde yer alan herhangi bir proteine hata sonucu hücum etmesidir. Hastanın allerjik olduğu besinin yutulması, vücutta bazı kimyasalların (örneğin histamin) salınımını tetikler ve bunun neticesi olarak, allerjik reaksiyon semptomları meydana gelir. Semptomlar hafif (ciltte kızarıklık, kurdeşen (ürtiker), kaşıntı, kabartı, vs.) veya ağır (nefes zorluğu, hışıltılı solunum, bilinç kaybı, vs.) olabilir. Besin allerjileri bazen hayatı tehdit edici düzeyde olabilir. Besin intoleransı ise, besin allerjisinden farklı olarak, immün (bağışıklık) sistem ile oluşmaz ve ölümcül bir tablo oluşturmaz. Laktoz intoleransı (süt şekeri olan laktozun sindirimindeki zorluk), bu konuda bilinen en yaygın örneklerden biridir. Semptomları, karın krampları, şişkinlik ve ishal olabilir.

Besin allerjilerine toplumda çok sık rastlanır mı?

İnsanların % 25’i şu veya bu besine karşı allerjisi olduğunu düşünmektedir. Oysa araştırmalar, çocukların sadece % 6’sının ve büyüklerin % 1 ila % 2’sinin besin allerjisi olduğunu göstermektedir.

Hangi besinler besin allerjisine neden olabilir?

Toplumda genelde besin allerjisinin en sık sebeplerinin domates ve çilek olduğu düşünülmektedir. Aslında her türlü besin allerjik reaksiyona sebep olabilse de, sekiz besin türü bütün besin allerjilerinin % 90’ından sorumludur. Bunlar süt, yumurta, yerfıstığı, soya, buğday, ağaç fıstıkları (örneğin, badem, fındık, ceviz, vs.), balık ve kabuklu deniz mahsulleridir. Bebekler ve küçük çocuklar en çok süte, yumurtaya, buğdaya, soya fasulyesine ve yerfıstığına allerjik iken, daha büyük çocuklar ve büyükler en çok yerfıstığına, ağaç yemişlerine, balığa ve kabuklu deniz ürünlerine allerjiktir. Genelde besin allerjisi olanların birçok besine karşı reaksiyon gösterebileceği düşünülse de, aslında hastaların çoğu dört gıdadan daha azına karşı allerjiktir. Toplumda yanlış olarak bilinen şeylerden birisi de, birçok çocuğun şekere allerjisinin olduğudur. Bir duruma besin allerjisi denebilmesi için, vücudun bağışıklık sisteminin, o gıdanın ihtiva ettiği bir proteini ‘yabancı’ olarak görmesi ve onunla savaşması gerekmektedir. Şekerlerde ve yağlarda protein olmadığı için, ‘şeker allerjisi’ veya ‘yağ allerjisi’nden söz etmek doğru olmaz.