Sarı ve kırmızının tonlarıyla süslenmiş ağaçlardan, soğuk esen rüzgârdan ve erkenden kararan havadan sonbaharın sonunun, kışın başının geldiğini hissediyoruz bugünlerde. Değişen mevsimin bu güzellikleri ruhumuzu beslerken bir de bu mevsime özel nimetleri marketlerde bolca görüyoruz. Özellikle Şükran günü yaklaşırken hindiler, kızılcık sosu, kabak tatlıları çok yaygın olarak marketlerde yerini aldı. Bizim için de bu mevsime denk gelen Muharrem ayı ve bu aya özel pişirilen aşure çok özel bir yere sahip. Aşure, içerisinde bulunan yağlı tohumlar, baklagiller, meyveler ve tahıllar sayesinde enerji, bitkisel protein ve posa değeri yüksek olan, yağ oranı düşük, vitamin ve mineraller açısından oldukça zengin bir tatlıdır.
Yılın özellikle bu zamanlarında bol bol reklamları yapılan, değişik tariflerle ve sunumlarla marketlerde yerlerini alan besinleri, tadının ve besin değerinin en yüksek olduğu bu zamanlarda bol bol tüketmekte fayda var. Bu tarz sebze ve meyve alışverişi için marketlerin dışında bölgenizde bulunan pazarları veya çiftlikleri ziyaret etmenizi şiddetle tavsiye ederim.
Hangi mevsimde hangi ürünün üretildiğini, bölgenizde hangi ürünlerin daha yaygın olduğunu ve bu ürünleri nasıl değerlendirebileceğinize dair çok güzel bilgilere ulaşmanın yanı sıra ailecek yapılabilecek çok eğlenceli bir etkinlik de olur. Özellikle sebze ve meyve tüketimi konusunda size zorluk çıkaran ufaklıklar varsa onlarla birlikte paraza gidip alışveriş yapmak bu alışveriş sırasında meyve ve sebzelerin tadına bakmak yada çiftliğe gidip dalından taze taze toplamak onlar içinde hem eğlence hem de daha iştah açmaya yönelik bir yöntem olur. Üstelik bölgenizde bulunan çiftliklerden yararlanarak hem ürüne en taze ve besin değeri yüksek halinde ulaşmış olursunuz hemde üreticilere destek olursunuz.
Hazır bölgesel üretimden bahsetmişken kısacık birde CSA yani ‘Community Suppported Agriculture’ dan bahsedelim. Çoğu bölgede yada şehirde üreticiler yıllık olarak elde ettikleri ürünleri halkla paylaşıyorlar. Daha açıklayıcı olarak şöyle diyebiliriz, bölgenizdeki CSA üyesi çiftliklere yıllık belli bir miktar para ödüyorsunuz ve mevsime özel üretilen bir “kasa” sebze yada meyveyi haftalık olarak evinize kadar getiriyorlar. Böylece hem taze hem besin değeri yüksek hemde market raflarında yeralmadan bile önce o besini tatmış oluyorsunuz.
Şimdi gelelim bu güzel mevsimin güzel nimetlerine:
Elma
Haftasonu canınız mı sıkıldı? Çocuklarla yapacak en güzel aktivitelerden biridir elma toplamak. Hemen evinize en yakın elma çiftliğini bulup arabaya atlıyorsunuz. Yirmiden fazla çeşidi vardır elmanın, herbirinin tadı farklı, rengi farklı. Hem çözünebilen hem de çözünemeyen posa açısından zengin olan elmayı iyice yıkayarak kabuğuyla tükettiğimiz takdirde kabuğuna çok yakın gizlenmiş olan C Vitamininden faydalanmış olursunuz.
Kızılcık
Özellikle sosu yapılan kızılcığı bu mevsimde bolca bulmak mümkün olduğu gibi, ileride kullanmak üzere temizleyip buzluğa da atabilirsiniz. C vitamin ve posa bakımından zengin olan kızılcığı reçel, marmelat veya şurup olarak tükeketebilirsiniz. Özellikle kadınlarda idrar yolu enfeksiyonlarında faydalı olduğu düşünülen kızılcık antioksidan özelliği sayesinde çeşitli kanser türlerine karşı da koruyucudur.
Armut
Posanın günlük beslenmemizde yeri ve sağlığıız üzerindeki önemini zaten hepimiz biliyoruz. Posanın kilo kontrolü üzerinde önemli etkisi olduğu gibi kan şekerini düzenlemede ve bağısakların düzenli çalışmasındaki rolü de büyüktür. Bayanlar için günlük 25gr, erkekler içinse 38gr posa tüketilmesi gerektiği gözönünde bulundurulduğunda bir adet armut 6gr posa içeriğiyle özellikle sindirim problemi olanların ilk tercihleri arasında olmalıdır.
Balkabağı
Sebze ve meyve tüketiminde mümkün olduğunca farklı renklerden tüketmeye özen göstermeliyiz. Farklı renklerden oluşan sebze ve meyveler farklı besin öğelerini daha yoğun içermektedir. Balkabağı da sarı-turuncu rengiyle A vitamininden zengindir. A vitaminin özellikle göz fonksiyonları üzerinde olumlu etkisi vardır. Bunun yanısıra bağışıklık sisteminin güçlenmesi ve cilt sağlığı üzerinde de etklidir.
Tatlı patates
Tatlı patatesten kabak tatlısı yapmayı denemediyseniz mutlaka denemelisiniz. A ve C vitaminlerinden zengin olan tatlı patates ayrıca çok iyi bir posa ve potasyum kaynağıdır.
Yukarıda da belirttiğim gibi sebze ve meyve tüketiminde ne kadar çeşitli renkleri bir arada tüketirseniz o kadar farklı besin öğesinden faydalanmış olursunuz. Özellikle kışın başlangıcı olan bu günlerde mümkün olduğunca sebze ve meyve tüketimine önem vermeniz hastalıklardan korunma açısından en büyük tedbirlerden birisidir. Evden çıkarken yanınıza alacağınız bir meyve, kendinizi aç hissettiğiniz anda yanında bir bardak sütle birlikte kurtarıcınız olabilir. Hem daha uzun süre tok tutar hem de açlık anında genellikle ilk tercih olan yağ ve şeker oranı yüksek abur cuburlardan daha sağlıklı bir seçim olur.
Sağlıklı ve mutlu kalın…
Melek Yavuz,
Beslenme ve Diyet Uzmanı
Let me tell You a sad story ! There are no comments yet, but You can be first one to comment this article.
Write a comment