Yazarlara ne yazacağı söylenemez

ABD Ulusal Edebiyat Ödülleri’nin Onur Madalyası’na layık görülen bilim-kurgu yazarı Ursula K. Le Guin, ödül gecesinde kitap satışları ve yayıncılık hakkında sert bir konuşma yaptı.

Yazarların kitap pazarlama şirketlerinin kâr hırsına alet olmayacaklarını söyleyen Le Guin. “Gözünü kâr hırsı bürümüşlerin, bize ne yayınlayacağımızı ve ne yazacağımızı söylemeye hakları yok” ifadelerini kullandı.

50 yılı aşan kariyeriyle, Amerikan Edebiyatı’na Katkı Madalyası almaya layık görülen Le Guin, “Özgürlüğün ne olduğunu hatırlayan yazarlara ihtiyacımız var” şeklinde konuştu.

Ursula K. Le Guin’in kitap pazarlayan şirketleri kâr hırsı ile suçlaması, özellikle Amazon’a karşı bir çıkış olarak kabul ediliyor. Son zamanlarda, dünyanın en büyük kitap dağıtıcılarından Hachette ile kitap fiyatları konusunda anlaşmazlık yaşayan, internet kitap pazarlama devi Amazon, bazı yazarların da hedefinde. Amazon karşıtı olarak bilinen ve bunu çeşitli platformlarda dile getiren yazarlar arasında, J.K. Rowling, John Green, Malcolm Gladwell, Stephen Colbert, James Patterson ve Scott Turew var.

“Amerikan edebiyatı üzerindeki dönüştürücü etkisi” nedeniyle ödül alan Le Guin’in ödül gecesindeki konuşmasının bazı satır başları şöyle: “Zor zamanlar geliyor. Özgürlüğü anımsayabilecek yazarlara ihtiyaç duyacağız. Şirket kârını ve reklam gelirini maksimize etmek için satış stratejilerine uygun yazılı malzemeler geliştirmek, sorumlu kitap yayıncılığı ve yazarlıkla aynı şey değil. Ama ne yazık ki bizler meta vurguncularının bizi deodorant gibi satmasını ve neyi yayınlayıp neyi yazacağımızı söylemelerini kabul ediyoruz. Piyasaya meta üretmekle sanat yapmak arasındaki farkı bilen yazarlara ihtiyacımız var

Kitaplar, sadece meta değildir; kar dürtüsü çoğunlukla sanatın hedefleriyle çelişir. Kapitalizmde yaşıyoruz, iktidarından kaçılamaz gibi geliyor. Kralların ilahi kudreti de öyle geliyordu. Her türlü iktidara direnilir ve bu iktidarlar değiştirilebilir. Direniş ve değişim çoğu kez sanatta başlar. Biz hayatını yazarak ve yayıncılık yaparak kazananlar, hakkımıza düşen payı istiyoruz. Ama bizim güzel ödülümüzün adı kâr değil; onun adı özgürlük.”