Nobel ödüllü Macar yazardan ‘Nobel’e ağır eleştiri

Nobel ödülü için uzun yıllardır birçok eleştiri yapıldı. Kimileri bu ödülün aslında belli kimselerin tekelinde olduğunu kimileri ise bir şeylere hizmet karşılığında verildiğini dile getirdi. Tüm bu iddiaları doğrulayacak nitelikte bir itiraf ise geçtiğimiz gün ünlü yazar İmre Kertész’den geldi. 2002 yılında Nobel edebiyat ödülüne layık görülen Macar yazar Kertész, Alman dergisi ‘Die Zeit’a verdiği mülakatta ‘‘Ben bir soykırım palyaçosuydum’’ diyerek aldığı ödülün bedelini tarif ediyor.

Almanya’da uzun yıllar yaşadıktan sonra Budapeşte’ye dönen Kertész Alman dergisine konuştu. Bir süredir Parkinson hastalığı ile boğuşan yazar, uzun zaman sonraki ilk konuşmasında yalnızca Nobel camiasını değil kendisini de ağır bir dille eleştiriyor. Nobel edebiyat ödülünün kendisine verilmesine, ‘büyük ikramiye’ diyerek aslında bunun arkasında bazı oyunların döndüğünü ima eden yazar “Büyük ikramiyenin bana çıkmasından sonra bir daha aynaya bakamadım.” diyerek kendi prensiplerine ters düştüğünü dile getiriyor.

Soykırım konusunun başlı başına bir sektöre dönüştüğüne işaret eden ünlü yazar, ‘‘Bu ödülü bana vermelerinin nedeni ‘tanıklık edebiyatını’ desteklemekti. Ödül öncesi de beni Stockholm’e çağırdılar. Oturup kalkmasını, kibar yemek yemesini biliyor muyum, onu kontrol ettiler. Ama buna karşı ne yapabilirsin?” diye konuştu.

Yazar, ödül ile yazarlıktan çıkıp adeta bir markaya dönmesini ve yazıdan uzaklaşmasını şu şekilde eleştiriyor; “Ben, ne yazık ki bu ödülün ardından anonim şirketi haline geldim. Bir marka oldum. Kertész markası. Konuşmalar, mülakatlar, dinleyicilerimle buluşmalar, çekilen nutuklar, bunlar edebiyat değil, aktör faaliyetleriydi. Sanki İmre Kertész’i canlandıran ve bunu da iyi beceremeyen biri olarak hissettim kendimi.’’

Herşeye rağmen çok iyi bir hayat yaşadığını belirten Macar yazar, ‘‘Auschwitz kampına da kapatıldım, en yüksek Alman ödülüne de layık görüldüm. Lakin, şunun da bilinmesini isterim, artık yetti. Galiba artık yazı yazmak da istemiyorum.”