İngiltere’de müze vitrinleri boş

İngiltere müzeleri, telif haklarını korumak amacıyla getirilen ağır kısıtlamaları protesto etmek için boş vitrin sergilemeye başladı.

The Imperial War Museums ve National Library of Scotland gibi bir çok kuruluş, imzası bulun mayan veya basılma mış eserlerin 2039’a kadar kamuoyuna gösterimini engelleyen yeni yasa maddesini protesto ediyor.

Yasaya göre, yazarı belli olmayan eserler ile yazarları 1969’dan önce doğup da 1 Ağustos 1989’dan önce basılmamış eserler, koruma altına alınıyor.

İngiltere’de de geçerli olan uluslararası fikrî ve sınaî hakları koruma yasalarına göre, eseler, yazarlarının ölümünden sonra, 70 yıl daha koruma altında bulunuyor. Buna göre, örneğin, 1916’da Birinci Dünya Savaşı sırasında ailesine mektup yazan ve daha sonra savaş sırasında ölen bir asker için, koruma süresi 1986’da bitmiş oluyor. Fakat yürürlükte olan yasalara göre, koruma süresi bitmiş olsa bile telif hakları sahibinden veya ailesinden izin alınmadan bu gibi eserler, kamuoyuna açıklanamıyor. Bu yasa özellikle, Birinci Dünya Savaşı’ndaki askerlerin mektuplarını ve günlüklerini sergileyen müzeleri etkiledi.

Bu duruma tepki gösteren Imperial War Museums, the National Library of Scotland, Leeds Üniversitesi,The Chartered Institute of Library and Information Professionals ile the Libraries and Archives Copyright Alliance gibi önde gelen İngiliz müze ve kuruluşlar, “Tarihimizi serbest bırakın” veya kısaca “Catch 2039” adıyla, yazar koruma süresinin kısaltılması ile koruma yasalarının hafifletilmesini hedefleyen bir kampanya başlattı.

Imperial War Museums Genel Müdürü Diane Lees, özellikle Birinci Dünya Savaşı’ndan kalma belgelerin çoğunun söz konusu eser koruma kapsamı altında olduğunu, zira hak sahiplerinden izin alınmadan bunların kamuoyu önünde sergilenemediğini, buna karşılık büyük çoğunluğunun hak sahiplerinin belirlenemediğini kaydediyor.