Yeni Papa Avrupa gündemine oturdu

Selefinin şok istifası üzerine yapılan seçimlerde, eşine az rastlanır bir süratle seçilen Arjantinli Papa Francis, ilgi odağı haline geldi. Pek çok haberde tevazuu ve hayır işlerine olan ilgisi ile tanıtılan dinî lider, 1976-83 yıllarında ülkesi Arjantin’deki darbe yönetimini desteklemekle de suçlandı.

Yaklaşık 1400 yıl sonra ilk defa Avrupa dışından seçilen Papa Francis, dünyanın en seküler kıtası Avrupa’da gündemin en mühim konusu haline geldi. Laik olan Avrupa Birliği kurumları art arda açıklamalar yaparak yeni Papa’yı tebrik ederken, Katolik dünyasının yeni liderini tanıma çabaları öne çıkıyor.

Francis, MS 731’de seçilen Suriyeli Papa III. Gregory’den sonra Avrupalı olmayan ilk ruhani lider. İlk Latin ve ilk Cizvit papa unvanını taşıyacak. Ama hem annesi hem de babası İtalyan asıllı. Babası demiryolu işçisi olan Papa, kimya eğitimi aldı. Selefi XVI. Benediktus’un göreve başlar başlamaz İslam âlemine hakaret eden açıklamalar yapması, yeni Papa’nın Müslümanlara yönelik nasıl bir tavır alacağı sorusunu gündeme getiriyor. Türkiye’nin AB üyeliğine yönelik herhangi bir işaret verip vermeyeceği de merak ediliyor.

Arjantin’de binlerce insanın kaybolduğu askerî diktatörlük (1976-1983) sırasında Cizvitlerin lideri olan yeni Papa’nın cuntayı desteklediği iddia ediliyor. Papa Francis’in iki Cizvit papazın darbeciler tarafından işkence edilmesine göz yumduğu savunuluyor. İddiaları reddeden yeni Papa ise tam tersine cunta ile mücadele ettiğini vurguluyor.

Yeni Papa, 50 yıldır tek akciğerle yaşıyor. Gençliğinde geçirdiği enfeksiyondan sonra akciğerlerinden biri alındı. İşe gidip gelirken otobüs kullanıyor. BBC’nin haberine göre Papa, seçilmesinin ardından makam aracına binmeyi reddedip, diğer kardinallerle birlikte yine otobüs kullandı. Kendi yemeğini de kendisi pişiriyor. Şakacı bir yanı var, latife yapmayı seviyor. Papa olduktan sonra “Kardeşlerim beni seçmek için dünyanın öbür ucuna gitti.” dedi. Papa olarak katıldığı ilk akşam yemeğinde de 7 gündür devam eden seçim ve hazırlıklarını kastederek, “Bu akşam rahat uyuyacağım. İçimden bir ses sizin de rahat uyuyacağınızı söylüyor.” deyince kardinallerin kahkahalara boğulduğu rivayet ediliyor.

Papa Francis, eşcinsellerin evlatlık edinmesinin çocuklara karşı bir tür ayrımcılık olduğunu savunuyor. Eşcinsel evliliği de “Allah’ın planını tahrip etmeye yönelik teşebbüs” olarak nitelendiriyor. Anadili İspanyolcanın yanında çok iyi seviyede İtalyanca ve Almanca da konuşan Papa, piskoposlara ayrılan ikameti reddederek şimdiye kadar küçük bir apartman dairesinde yaşadı. 2001’de bir imarethanede AIDS hastalarının ayaklarını yıkayıp, öptüğü biliniyor. Arjantinlilere seslenerek seçilmesi halinde Roma’ya gelmemelerini, yola verecekleri parayı fakirlere infak etmelerini rica etti.

2005’teki seçimlerde favoriler arasında gösterilirken, bu yıl seçilmesi ‘sürpriz’ olarak yorumlanıyor. Brezilyalı Odilo Scherer ve İtalyan Angelo Scola, papa seçilebilecek en şanslı kardinaller olarak zikrediliyordu.

Papa’nın Arjantin’den seçilmesi 1,2 milyarlık Katolik dünyasındaki nüfus değişikliklerini de yansıtıyor. Avrupa, 1910’da dünya Katoliklerinin yüzde 65’ine ev sahipliği yaparken, bu rakam Latin Amerika’da yüzde 24’tü. Bu rakamlar 2010’da Avrupa için yüzde 24’e gerilerken, Latin Amerika’da yüzde 39’a yükseldi.

Her ikisi de Katolik olan AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ile AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy, temsil ettikleri laik kurumlar adına yeni Papa’yı hemen tebrik ettiler. Avrupa’da laikliğin kalesi Fransa’nın Cumhurbaşkanı Francois Hollande ile bir papaz kızı olan Almanya Başbakanı Angela Merkel de Papa’yı tebrik etme kuyruğuna girenlerden.