“Yeni dönem ABD-Türkiye ilişkilerini Ortadoğu’daki gelişmeler belirleyecek”

ABD’nin saygın düşünce kuruluşlarından Brooking Enstitüsü’nde düzenlenen bir panelde, Başkan Obama’nın ikinci döneminde ABD-Türkiye ilişkisinin geleceği ele alındı. Panelde Ortadoğu’daki gelişmelerin son yıllarda olduğu gibi bundan sonra da iki ülke arasındaki ortaklığı doğrudan etkileyeceği görüşü öne çıktı. Bölgede yaşananlara rağmen model ortaklığın sürdüğü ancak bundan sonrası için iki ülkenin de önceliklerini ele alarak daha dikkatli adım atması gerektiği vurgulandı.

Türkiye Sanayici ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD)’nin de katkıda bulunduğu ‘ABD ve Türkiye Stratejik Ortaklığının Sonraki Aşaması’ konulu panele derneğin Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Boyner de katıldı. Boyner, ABD’nin, önümüzdeki 10 yılı direk etkileyecek tarihi bir seçimi geride bıraktığını ve tarafsız bir gözlemci olarak baktığında dünyanın büyük bir bölümünün Obama’nın tekrar seçilmesinden dolayı memnuniyet duyduğunu söyledi. Obama döneminde ABD ile Türkiye ilişkilerin gelişerek stratejik ortaklıktan model ortaklığa dönüştüğünü ifade eden Boyner, bölgedeki gelişmelerden ilişkilerde dolayı iniş ve çıkışların yaşandığını ancak Türkiye ve ABD’nin hala yakın dost olduğunu dile getirdi.

Brooking Enstitüsü direktörlerinden William Antholis ise ABD ve Türkiye’nin geçmişten gelen çok güçlü bağları ve paylaşımları olduğunu ifade etti. Türkiye’nin Ortadoğu, Avrupa ve Kuzey Afrika’daki yürüttüğü çalışmaların kendisini ekonomik ve politik olarak bölgedeki en farklı ülke konumuna getirdiğini belirten Antholis, “Türkiye bölgesinde jepolitik ve kültürel olarak önemi her geçen gün daha da arttırıyor.” dedi.

Türkiye-İsrail gerginliği ABD ile ilişkileri bozmadı

Brooking Enstitüsü’nde Türkiye ve Avrupa uzmanı olarak görev yapan Prof. Dr. Ömer Taşpınar, Türkiye ile İsrail arasında yaşanan gerginliğin sanılanın aksine ABD ile olan ilişkileri bozmadığını ifade etti. NATO’nun Türkiye’de kurduğu ‘Füze Savunma Sistemi’ konusuna da değinen Taşpınar, “Bu gelişmede ABD’nin Türkiye’nin bağlılığını test ettiği düşünüyorum. Türkiye Füze Savunma Sistemi’ni kabul ederek çok stratejik bir karar verdi.” görüşünü savundu.

Bölgedeki gelişmelerin iki ülke ilişkilerine doğrudan etki ettiği biliniyor. Suriye’de yaşananlar da ABD ile Türkiye’nin ilişkilerini etkiledi. Taşpınar bu konu hakkında, “ABD, Türkiye’den bölgedeki bir güç olarak Suriye konusunda kararlı adımlar atmasını bekledi. Türkiye ise ABD’nin dünyayı domine eden bir güç olarak adım atmasını bekledi. İki tarafın da bu konuya direk müdahil olmaktan çekinmesi çift taraflı bir hayal kırıklığına neden oldu.” şeklinde konuştu.

Taşpınar ayrıca ABD’nin Türkiye’ye kürt sorunu konusunda destek olması gerektiğini de belirtti. Türkiye’nin kürt sorununu çözmede yeterli olmadığını ifade eden Taşpınar, ABD’nin bu sorunun çözümünde ekonomik ve sosyal olarak destek olması gerektiğini söyledi.

Panelin bir diğer konuşmacısı Soli Özel ise ABD ve Türkiye’nin ilişkilerinin iyi olmasına rağmen Türk halkının ABD’ye hala şüpheyle yaklaştığını söyledi. Özel ayrıca, ABD veya İsrail’in olası bir İran saldırısının da ilişkileri derinden etkileyeceğini ifade etti.