Türkiye’nin hava savunması 2025’e kadar NATO ve ABD’ye emanet

Uzun menzilli hava savunma sistemi ihalesi, Amerika’dan gelen baskıların ardından Adalet ve Kalkınma Partisi hükümeti tarafından iptal edildi.

İptalin ardından dün de Milli Savunma Bakanlığı bir açıklama yaparak, “önümüzdeki süreçte teknolojik işbirliği ve millî kapasiteyi geliştirme imkânlarının değerlendirileceğini” vurguladı.

Edinilen bilgiye göre uzun menzilli füze sistemini geliştirme projesi Roketsan ve Aselsan’a verilecek. Uzun menzil ve yüksek irtifada Türkiye’nin teknolojik birikimi ve altyapısı olmadığı için bu konuda yerli üretim imkânsız, ancak dış destekle üretim mümkün.

Halihazırda yurtiçinde alçak irtifa (15 km) ve orta irtifa (25 km) hava savunma sistemlerinin geliştirilmesi üzerinde çalışılıyor. Fakat uzun menzilli sistemler için daha büyük füzeler, daha gelişmiş radarlar ve arayıcı başlıklar gerekiyor. Savunma kaynakları, milli çözümleri tercih etmenin doğal olduğunu fakat bu süreçte Türk hava sahasının savunmasız bırakılmaması gerektiğini kaydediyor.

TSK’nın uzun menzilli hava savunma sistemi tedarikinde ısrarcı olduğunun altını çizen kaynaklar, “2015’te hâlâ elimizde bir sistem yok. Milli üretim yarın başlasa, ancak 2025’te sonuç alınır. O zamana kadar her başımız sıkıştığında NATO’dan Patriot, Amerika’dan da destek için savaş uçağı mı talep edeceğiz?” ifadelerini kullanıyor. Aynı kaynaklar, bu durumun TSK’nın caydırıcılığına da zarar verdiği değerlendirmesinde bulunuyor.

2013’ün Eylül ayında sonuçlanan uzun menzilli hava savunma sistemi ihalesinde, Amerika’nın Patriot, Rusya’nın S-400, Çin’in FD-2000 ile Fransa-İtalya ortaklığının Eurosam Samp-T modelleri yarışmıştı.

Çin 3,4 milyar dolarlık teklifi ve teknoloji transferi sözüyle ihaleyi kazanmıştı. Hemen ardından ABD’nin ihaleyi kazanan Çin’in CPMIEC firmasına İran’a silah satışında bulunduğu gerekçesiyle yaptırımlar uyguladığı ortaya çıktı. NATO da kendi hava savunma unsurlarını Çin sistemi ile birleştirmek istemediğini Ankara’ya birçok kez iletti.

Baskılara dayanamayan Adalet ve Kalkınma Partisi hükümeti, 13 Kasım 2015 tarihinde Çin’in kazandığı ihaleyi iptal ettiğini resmen duyurdu. Türkiye, kendi uzun menzilli hava savunma sistemine sahip olmadığı için Suriye’den gelebilecek muhtemel balistik tehditlere karşı NATO koruması istemişti.

Bunun üzerine ABD, Almanya ve Hollanda’ya ait Patriot bataryaları Türk topraklarına yerleştirilmişti. Son dönemde Rus uçaklarının art arda Türk hava sahasını ihlal etmesi üzerine ABD’den destek istenmiş, Washington da 12 F-15 savaş uçağını İncirlik’e konuşlandırmıştı. 3,4 milyar dolarlık ihalede daha önce Çin’le sözleşme görüşmelerine başlayan Ankara, ABD ve NATO’nun tepkileri sonucu ihaleyi tamamen iptal etti.