Türkiye yasadışı insan ticaretinde yine ‘transit ülke’

Amerika Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’yi “kadın, erkek ve çocukların seks ticareti ve rızası dışında çalıştırma amaçlı toplandığı, götürüldüğü ve başka yerlere aktarıldığı ülke” olarak tanımlıyor.

Bakanlığın 2013 yılı “İnsan Ticareti Raporu”, geçen yıl da Türkiye’yi benzer dille tanımlamıştı. Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry’nin duyurduğu ve tüm ülkeleri kapsayan rapor, son 7 yıldır Türkiye’yi, yasadışı insan ticaretiyle mücadeleyi öngören yasaya tamamen uymayan, ancak uymak için büyük çaba gösteren ülkelerin tanımlandığı “İkinci Sınıf” kategorisinde tutmaya da devam ediyor.

Türkiye’deki insan ticareti mağdurları genelde Azerbaycan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Kazakistan, Gürcistan, Bangladeş, Beyaz Rusya, Moldova, Rusya ve Ukrayna’dan geliyor.

Raporda yabancı kadınların Türkiye’ye temizlikçi ya da çocuk bakıcısı olarak getirildikleri, ancak gelir gelmez insan tacirleri tarafından pasaportlarına el konduğu, otel, disko ve evlerde fuhuşa zorlandığı belirtiliyor. Psikolojik baskı, tehdit ya da borçlandırma, bu kişileri bu işlerde çalışmaya zorlayan araçlar olarak gösteriliyor.

Yetkililerin bu kişilerin korunmasında yetersizliği, polisin fuhuşa zorlanan, cinsiyet değiştirmiş (transgender) bireylere yönelik şiddeti de raporda dikkati çeken noktalar arasında. Raporda yer alan diğer unsurlar arasında sokaklarda dilenmeye zorlanan Roma çocukları ve insan ticaretine maruz kalan Suriyeli sığınmacılar da bulunuyor.

Rapordaki bir ifadede, “Türk hükümeti insan ticaretinin önlenmesi konusunda asgari standartlara uymuyor, bununla birlikte bu yönde önemli çaba gösteriyor,” deniyor. Aynı şekilde insan tacirlerinin cezalandırılması, mahkum edilmesi, bu suçla yargılanıp beraat ettirilenlerin sayısında azalma yaşanması, Türkiye’nin karnesinde iyi notlar olarak yer alıyor. Ancak bu suçtan yargılanan kişilerin daha önemsiz suçlardan mahkum edilmesiyse, raporda zayıf not olarak dikkat çekiyor.

Amerika Dışişleri Bakanlığı’nın 2013 İnsan Ticareti Raporu Türk hükümetine bazı tavsiyelerde de bulunuyor. Bunlar arasında kapsamlı bir insan kaçakçılığıyla mücadele yasası çıkarılması, sivil toplum kuruluşlarının da ortaklığıyla, bu suçun mağdurlarına yardıma odaklanan, iyi finanse edilen ve kurumsallaşmış programlar oluşturulması gibi öneriler bulunuyor.

Bakanlığın insan ticareti raporunda öne çıkan iki ülkeyse Rusya ve Çin. Rusya, Çin ve Özbekistan, bu raporda “Üçüncü Sınıf” ülkelere düşürüldü. Diğer üçüncü sınıf ülkeler arasında İran, Kuzey Kore, Küba, Sudan ve Zimbabve bulunuyor. Üçüncü sınıf ülke tanımlamasında, bu ülkelerin asgari standartlara uymadığı gibi, bu konuda hiç çaba sarf etmediği de belirtiliyor.

Amerika Dışişleri Bakanlığı’nın tahminlerine göre 27 milyon kişi kölelik koşullarında çalışmaya zorlanıyor.