Profesör Nye: Türkiye’nin demokrasisi ve ‘Yumuşak Güç’ü geriledi

Türkiye için geçmişte sıklıkla kullanılan ‘Yumuşak Güç’ kavramının mimarı, dünyaca ünlü Amerikalı uluslararası ilişkiler profesörü Joseph Nye, Türkiye’de demokrasinin geriye gittiğini ve birkaç yıl öncesine kadar daha az ‘Yumuşak Güç’e sahip olduğunu söyledi.

Harvard Üniversitesi Öğretim Görevlisi Joseph Nye, Amerika-Türkiye ilişkilerini, Türkiye’de son dönemde yaşanan gelişmeleri ve bölgedeki rolünü Zaman Amerika’ya değerlendirdi.

Basın ve muhaliflerin özgürlüğünün demokrasinin çok önemli unsurları olduğunu ancak Türkiye’de gazecilerin kontrol altına alınmaya çalışıldığını ve iktidara olumsuz etki eden muhaliflerin hapse tıkıldığını kaydeden Nye, “Türkiye’nin bugün, beş altı yıl öncesindeki kadar demokratik olduğunu düşünmüyorum.” dedi. Ülkede hala seçimler yapılmasının demokrasinin ‘bir derece’ yaşandığını gösterdiğini belirtti.

Türkiye’nin geçmişte İslam ile demokrasinin uyum içinde yaşayabildiğinin bir örneği olarak görüldüğünü ancak zamanla bundan şüphe duyulduğunu dile getiren Nye, “Erdoğan Türk politikasında farklı bir yol belirledi. Başkan Barack Obama başlangıçta Erdoğan’ın belilediği yolu olumlu görüyordu. Türkiye’nin bir demokrasi (ülkesi) olabileceği yönünde bir izlenim vardı. İslam ve demokrasinin uyumlu şekilde bir arada olabileceğini gösterecekti. Ancak şuan insanlar bunun doğru olup olmadığını merak etmeye başladı.” şeklinde konuştu.

TÜRKİYE BİRKAÇ YIL ÖNCEKİ POLİTİKALARINA DÖNMELİ

Nye, “Türkiye’nin şuanda birkaç yıl öncesine kadar daha az ‘yumuşak güce’ sahip olduğunu düşünüyorum.” dedi. Türkiye’nin eski günlerindeki Yumuşak Güç’ü tekrar elde etmesini ise şu şarta bağladı:

“Türkiye birkaç yıl önceki politikalarına dönmesi bunun gerçekleşmesine yardımcı olabilir. O zamanlar bir demokrasi olarak görülüyordu. Hükümet, ekonomiyi geliştiren İslamist aynı zamanda demokratik bir parti tarafıdan yönetiliyordu.”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın demokrasi uzaklaşmasının nedenini bilemediğini kaydeden Nye, “Bunun cevabını bilmek isterdim. Pek çoğumuz, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın demokratik bir lider olduğundan ileri derecede ümitliydik.” ifadelerini kullandı.

ORTADOĞU’DAKİ GELİŞMELER TÜRKİYE’NİN ETKİSİNİ KIRDI

Ünlü profesör, Ahmet Davutoğlu’nun Dışişleri Bakanlığı döneminde Türkiye’nin etki gücünün Ortadoğu ve Avrupa’nın merkezinde yer almasına bağlayan bir sözü olduğuna dikkat çekti. Davutoğlu’na göre bu rölünün Türkiye’ye özel ve ekstra etki gücü verdiğini dile getiren Nye, “Ancak Ortadoğu’daki meselelerin bunu (Türkiye’nin etkisini) kısmen kırdığını düşünüyorum.” dedi. Türkiye-Suriye’ye ilişkilerinin ‘komşular ile sıfır sorun’ politikasını çürüttüğünü anlattı.

Türkiye’de ordunun siyasetteki etkisinin azalmasının askeri ağırlıklı Türk Amerikan ilişkilerine etki etmiş olabileceğini kaydeden Nye, “Bugün ABD’nin Türkiye üzerindeki etkisi geçmişe göre kısmen daha az. Çünkü Türkiye Soğuk Savaş dönemine göre daha özgür bir dış politikayı takip ediyor.” ifadelerini kullandı.