İsrail’den büyük tahrik; Mescid-i Aksa’ya giriş yasaklandı

Mescid-i Aksa’da Yahudilerin de ibadet edebilmesini savunan bir Yahudi aktiviste yönelik suikast girişimi, Kudüs’te tansiyonu yeniden tırmandırdı. İsrail hükümetinin Mescid-i Aksa’ya girişleri ‘geçici bir süre için’ kapatması üzerine çatışmalar çıktı. Mahmud Abbas, bu adımı ‘savaş ilanı’ olarak niteledi.

İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs’te ünlü bir Yahudi aktivistin saldırıya uğramasının ardından patlak veren çatışmalar nedeniyle İsrail hükümeti Mescid-i Aksa’ya girişleri ‘geçici bir süre için’ kapattı. Tel Aviv’in bu adımı tansiyonu düşürmek yerine daha da tırmandırırken Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Müslümanların Mescid-i Aksa’ya girmelerinin engellenmesini ‘savaş ilanı’ olarak niteledi. Bu ‘tehlikeli girişimden’ Tel Aviv’i sorumlu tuttuklarını söyleyen Abbas’ın sözcüsü, “Filistin Devleti, İsrail’den hesap sormak ve devam edegelen saldırıları durdurmak için tüm yasal önlemleri alacaktır.” açıklamasında bulundu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise tansiyonu düşürme çağrısı yaparak artan gerilimden Abbas’ı sorumlu tuttu. Gazze’yi kontrol altında tutan Hamas’ın yetkilileri, Glick’e yönelik saldırıyı tebrik etti. Mescid-i Aksa, son olarak 2000 yılında başbakanken bölgeyi ziyaret eden Ariel Şaron’un ziyareti sırasında tamamen kapatılmıştı.

Yehuda Glick isimli Amerika asıllı Yahudi aktivist, Yahudilere Mescid-i Aksa içerisinde ibadet edebilme hakkı tanınması için mücadele veren bir girişimin üyesiydi. Çarşamba akşamı gerçekleşen saldırının ardından İsrail polisi, daha ziyade Arapların yaşadığı Ebu Tur mahallesinde bir evi kuşattı. Çıkan çatışmada, Glick’i vurduğu iddia edilen Muatez Higazi isimli Filistinli öldürüldü. Higazi’nin 12 yıl kaldığı hapisten 2012 yılında çıktığı ve İslami Cihad grubuna mensup olduğu öğrenildi. Higazi’nin öldürülmesinin ardından Doğu Kudüs sokaklarında İsrail polisi ile taş atan Filistinli gençler arasında çatışmalar çıktı. Polis, bölgeye giriş ve çıkışlara kontrol noktaları kurarken çatılara çıkan bölge halkı İsrail’i protesto etti. Bölgedeki son çatışma, bir süredir devam eden yüksek gerilimin son halkası oldu. Geçen hafta da Ekvadorlu bir kadın ile bir Yahudi bebek, üzerlerine araba süren bir Filistinlinin saldırısında ölmüştü. İki hafta önce de İsrail polisi Mescid-i Aksa’ya baskın düzenlemiş ve Filistinlilerle çatışmıştı.

Müslümanlar için Mekke ve Medine’den sonra en kutsal bölge olan Harem-i Şerif içerisinde yer alan Mescid-i Aksa ve Kubbetu’s Sahra, Yahudiler için en önemli dini mekân ‘Süleyman Mabedi’nin’ temelleri üzerinde bulunuyor. Yine Yahudiler için önemli Ağlama Duvarı da aynı bölgede yer alıyor. Harem-i Şerif bölgesi, Hıristiyanlar için de kutsal kabul ediliyor. İsrail’in 1967 yılında işgal ettiği Doğu Kudüs’teki mabet Mescid-i Aksa, Haçlı Seferleri’nden bu yana Vakıf adıyla anılan bir Müslüman heyet tarafından yönetiliyor. Güvenliği ise İsrail polisi tarafından sağlanıyor. Herkesin ziyaretine açık olan Mescid’de Müslümanlar dışındakilerin ibadet etmesine ise izin verilmiyor.

Öte yandan, Doğu Kudüs’te bin yeni yasa dışı yerleşim inşa edeceğini duyuran İsrail’e BM’den de tepki geldi. BM Siyasi Şefi Jeffrey Feltman, Tel Aviv’i uluslararası hukukun ihlali olarak nitelediği yeni planı iptal etmeye çağırdı. İsrail’in tüm tepkilere rağmen inşa etmeye devam ettiği yasa dışı yerleşimler, Arap-Yahudi gerginliğinin en önemli kaynaklarından birini oluşturuyor.