IŞİD’e karşı Irak’a askeri destek sözü

Türkiye’nin de katıldığı Paris’teki ‘Barış ve Güvenlik Konferansı’nda, Irak’ın üçte birini ele geçiren IŞİD ile mücadelenin siyasî, güvenlik ve insanî boyutu ele alındı. Yaklaşık 30 ülke, ‘Irak’a uygun askerî destek de dâhil her türlü yardımı yapma’ kararı aldı. Hangi ülkenin nasıl yardım edeceği ise açıklanmadı.

 Fransa’nın başkenti Paris’te düzenlenen ‘Irak’ta Barış ve Güvenlik Konferansı’nda, başta Ortadoğu olmak üzere dünyayı tehdit eden IŞİD’e karşı mücadele görüşüldü. Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun temsil ettiği toplantıdan Irak’a askerî yardım kararı çıktı. Yaklaşık 30 ülke, ‘uygun askerî destek de dahil, gerekli her şekilde’ Irak’a yardım etme taahhüdünde bulundu. Ancak yeni kurulan Bağdat hükümetine hangi ülkenin nasıl yardım edeceği konusunda bir açıklama yapılmadı. Türk heyetinin ise bu konuda herhangi bir taahhütte bulunmadığı öğrenildi. Edinilen bilgiye göre Türkiye, IŞİD’in Suriye’de doğduğunu hatırlattı ve mücadelenin sadece Irak’la sınırlı kalmamasını istedi. Esed rejimi devam ettiği sürece IŞİD tehdidinin süreceğini vurguladı. Türkiye, IŞİD’e karşı koalisyon çabaları çerçevesinde, ABD ve 10 Arap ülkesinin geçen hafta Cidde’de imzaladığı ‘koordineli askerî harekât planı’ ortak bildirisine imza atmamıştı. Ankara, örgütün elindeki 49 rehine dolayısıyla mücadelede ön plana çıkmak istemiyor.

Dışişleri bakanları düzeyinde gerçekleştirilen Paris konferansına ev sahipliği yapan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, IŞİD’in oluşturduğu tehdide karşı birlik halinde bir uluslararası girişim çağrısı yaptı.  Hollande, “Tehdit küreseldir ve bu nedenle verilecek cevap da küresel olmalıdır. Irak’ın teröristlere karşı savaşı bizim de savaşımızdır.” dedi. Irak Cumhurbaşkanı Fuad Masum da ülkesinin kuzey ve batısında büyük bir alanı kontrol altına alan örgüte karşı ‘hızlı bir karşılık’ verilmesini istedi. Konferansa Avrupa’nın önde gelen devletleri, BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi, Irak’a komşu ülkeler ve Katar, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi Körfez ülkeleri katıldı.

Toplantı sonrası yayınlanan bildiride, IŞİD’in sadece Irak için değil uluslararası toplum için tehdit oluşturduğu kaydedildi. Örgütün azınlıklar da dahil olmak üzere bölgede katliam yaptığı, bunun sorumlularının hukuk önüne çıkarılacağı ifade edildi. Uluslararası toplumun IŞİD’le mücadelesinde Irak hükümetine destek için tam seferberlik içinde olduğu dile getirildi. Irak’ta kurulan yeni hükümete, bu mücadelesinde kendi talepleri ve uluslararası hukuka uygun şekilde gerekli desteğin verileceği, buna askerî seçeneğin de dahil olduğu belirtildi. Fakat hiçbir ülke Irak’a yapılacak yardım konusunda somut bir söz vermedi.

ABD, geçtiğimiz haftalarda Irak’a silah göndermeye başlarken Almanya ve İngiltere gibi Batılı müttefikleri de peşmergeleri silahlandıracaklarını açıklamışlardı. Dün Fransa da savaş uçaklarının Irak üzerinde keşif uçuşlarına başlayacağını duyurdu. Fransa, Irak’ta örgüt hedeflerine karşı hava saldırılarına destek vermeye hazır olduğunu duyururken, Suriye’de ‘yasal ve askerî kısıtlamalar sebebiyle’ buna sıcak bakmıyor. ABD’nin dış ülkelerdeki operasyonlarına her zaman ilk katılan ülke olan İngiltere’de ise hükümet, hava saldırılarına katılmayı tartışıyor. İngiltere Başbakanı David Cameron, IŞİD’in İngiliz vatandaşı David Haines’i infaz videosunu yayınlamasının ardından örgüte karşı sert tavır alması için baskı altında. Ancak İngiltere, perşembe günü İskoçya’da yapılacak bağımsızlık referandumu sebebiyle hassas bir dönemde.

ARAP ÜLKELERİ, HAVA OPERASYONLARINA KATILACAK

IŞİD’e karşı geniş tabanlı bir koalisyon için diplomatik kampanya yürüten ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, önceki gün Amerikan CBS Televizyonu’na yaptığı açıklamada bazı Arap müttefiklerinin IŞİD’e karşı saldırılara katılmaya hazır olduklarını söyledi. Kerry, Irak ve Suriye’de örgüte yönelik  saldırılarda yer alacak Arap ülkelerinin ismini ise vermedi; ancak Batılı kaynaklar bunların Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri olduğunu ifade ediyor. Sünni Arap ülkelerinin askerî harekatlara desteği, operasyonların meşruiyeti açısından ABD için hayati önemde. Çünkü Obama yönetimi,  “Batı yine Sünni Müslümanları vuruyor. Bundan Şii İran ve müttefiki Esed faydalanacak” algısı oluşmasını istemiyor.

Bu arada Paris konferansına davet edilmeyen İran, Washington’ın IŞİD’le savaşta işbirliği talebinde bulunduğunu ancak bunu reddettiğini ileri sürdü. ABD’li bakan Kerry ise İran’ın dinî lideri Hamaney’in dile getirdiği iddiayla ilgili olarak, “Tahran’la işbirliği yapmıyoruz.” dedi.