IŞİD militanlarına göz yuman ülkelere BM yaptırımı geliyor

BM Güvenlik Konseyi, 24 Eylül’de yapılacak oturumda, üye ülkelerden, yabancı savaşçıların IŞİD gibi radikal örgütlere katılmasının önlenmesi konusunda adımlar atılmasını isteyen bir karar tasarısını oylayacak. Geçmesi halinde bağlayıcı olacak tasarıda, bu konuda tedbir almayan ülkelere yaptırım öngörülüyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel’in  kritik Ankara ziyaretinde en önemli gündem maddelerinden biri olan IŞİD’e katılan yabancı savaşçılar konusunda adım atmaya hazırlanıyor. Konsey, BM’ye üye 193 ülkeden, Irak ve Suriye’yi kan gölüne çeviren IŞİD gibi radikal örgütlere katılan yabancı savaşçıların engellenmesi ve kontrol altına alınmasını öngören bir karar tasarısını gündemine aldı. Suriye’ye geçen militanların durdurulması konusunda Ankara’dan daha fazla çaba sarf etmesini isteyen ABD’nin önceki gece 15 Konsey üyesine sunduğu tasarı,  bu tür radikal örgütlere katılımın her ülkenin yasaları ile ciddi bir suç olarak tanımlanmasını talep ediyor. BM Şartı’nın 7. maddesi çerçevesinde hazırlanan tasarı, kabul edilmesi halinde tüm BM üyeleri için bağlayıcı olacak. Güvenlik Konseyi, güç ya da ekonomik yaptırımlarla kararın gereğini hayata geçirebilecek. Taslağın, 24 Eylül’de ABD lideri Barack Obama’nın başkanlık edeceği BM Güvenlik Konseyi toplantısında oybirliği ile kabul edilebilmesi bekleniyor.

İngiliz haber ajansı Reuters’in ulaştığı tasarı hakkında bilgi veren Amerikalı bir yetkili, Konsey üyeleri arasında yabancı savaşçılar sorununun nasıl ele alınacağı konusunda mutabakat olduğunu söyledi. Tasarı, dünyanın herhangi bir yerindeki radikal örgütlere katılacak yabancı savaşçıların tümü için tedbir alınmasını öngörse de IŞİD’in Irak ve Suriye’de kaydettiği hızlı ilerleyişin ardından gündeme getirildi.

Yasal düzenleme talebi

Tasarı, BM üyesi ülkelerden ‘terör faaliyetlerine katılma, hazırlık ya da planlama yapma ya da terörist faaliyetler için eğitim alma ya da eğitim verme planı olan kişilerin yurtdışına çıkışının yasaklanmasını, finansman bulmasının engellenmesini ya da başka kişilerin seyahatlerine yardımcı olmalarının’ engellenmesini istiyor. Metinde tüm devletlerin suçun ciddiyetini göstermesi bakımından yasalarını ve mevzuatlarında gerekli düzenlemeleri yapması ve bu çerçevede suçu işleyen kişilerin yargılanmasını ve ceza almasını sağlayacak unsurların bu mevzuatlara eklenmesi talep ediliyor. Tasarı ülkelerin radikal bir örgüte katılma ya da bir saldırı düzenleme planı olduğuna dair ellerinde güvenilir bilgi bulunması halinde söz konusu kişilerin ülkeye girişini ya da transit geçişini engellemesini de talep ediyor.

Kritik tasarı, ABD ve Avrupa’dan gelenler dahil yabancı savaşçıların IŞİD’e katılmak için Suriye’ye geçiş rotası olarak kullanılan Türkiye’yi yakından ilgilendiriyor. Batı, Beşşar Esed’in devrilmesini isteyen Ankara’nın, sınırdan yabancı savaşçı ve mühimmat geçişine müsaade ederek IŞİD’in bugünkü gücüne erişmesinde payı olduğunu iddia ediyor. Batı medyasında son bir aydır sınırın Suriye’ye savaşmaya giden yabancıların ve silahların ara istasyonu haline geldiği, örgütün Türkiye sınırını stratejik ikmal rotası ve alışveriş merkezi gibi kullandığı ve kontrolündeki petrol sahalarından Türkiye’ye kaçak mazot satışı gerçekleştiğine dair birçok haber çıktı. Hatta Alman devlet televizyonu ARD, IŞİD’in İstanbul’un Fatih semtinde irtibat bürosu olduğunu iddia ederken İngiliz Daily Mail gazetesi sınırdaki görevlilere 10 dolar veren militanların kolaylıkla Suriye’ye geçtiğini ileri sürdü.

IŞİD’e göz yumulduğu iddialarını reddeden Ankara ise yabancı savaşçıların havaalanlarında durdurulabilmesi için Batılı ülkelerin şüphelilerle ilgili daha fazla istihbarat paylaşımı yapması gerektiğini söylüyor.  Yabancı istihbarat birimlerinden gelen bilgiler sayesinde binlerce kişinin Türkiye’ye girişini engelleyen bir liste oluşturulduğunu, sadece geçen yıl 4 binden fazla kişinin ülkeye girişinin engellendiğini belirtiyor. İngiltere’nin en prestijli üniversitelerinden King’s College London’ın Uluslararası Radikalleşme ve Siyasi Şiddet Merkezi profesörlerinden Peter Neumann’a göre Irak ve Suriye’de 74 ülkeden 12 bin yabancı savaşçı bulunuyor.