Güvenlik Konseyi Suriye krizinde yine Rusya ile Çin’e takıldı

Suriye’de yaklaşık 17 aydır devam eden krizin çözümü için Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ni gerektiğinde askeri müdahale yetkisini veren tasarıyı Rusya ile Çin üçüncü defa durdurdu.

Güvenlik Konseyi’ne Almanya, Amerika, İngiltere, Portekiz, Fransa, Kuzey İrlanda’nın ortaklaşa verdiği tasarıda Konsey’in 7. bölümünü de içeriyordu. Tasarı, BM ve Arap Ligi’nin Suriye özel Temsilcisi Kofi Annan’ın 6 maddelik planını hayata geçirmek için Güvenlik Konseyi’ne gerektiğinde askeri güç kullanımına izin veriyordu.

Plana uymayan taraflara uluslar arası askeri güç kullanımını izin veren tasarının Rusya ile Çin tarafından bloke edilmesine Amerika, Almanya, İngiltere ile Fransa başta olmak üzere Konsey’deki Batılı ülkeler tepki gösterdi.
İngiltere Büyükelçisi tasarının oylanmasından sonra kürsüye gelen ilk isim oldu. İngiltere Büyükelçisi Mark Lyall Grant, Çin ile Rusya’nın Suriye’de devam eden krizin durdurulması için Güvenlik Konseyi’ne verilen 3. tasarıyı da veto ettiklerini hatırlattı. Hergün sivillerin Suriye’de hayatını kaybettiğine dikkat çeken Grant, Rusya ile Çin’i daha duyarlı olmaya çalıştığı.

Fransa Büyükelçisi Gerard Araud ise Suriye’deki can kaybının 17 bin olduğunu hatırlatarak şöyel devam etti; ‘‘İlk tasarı geldiğinde can kaybı 3 bin idi. Rusya ile Çin’in engellemesi ile bu tasarı hayata geçirilemedi. Yine ikinci tasarı Konsey’e geldiğinde Suriye’deki can kaybı 6 bin idi. Yine Rusya ile Çin’in vetosuna takıldı. Bugün üçüncü tasarı geldi ve Suriye’deki can kaybı 17 bin kişiyi buldu. Ve yine Rusya ile Çin’in vetosuna takıldı.’’

Fransa ile İngiltere, Konsey’de açık bir dille sivil katliama Rusya ile Çin’in göz yumduğunu ileri sürdü.

Rusya Büyükelçisi Vitaly Churkin, ‘’Batılı Konsey üyelerinin bugün yaptığı açıklamalar kabul edilir gibi değil’’ dedi. Suriye’deki terörist grupların görmezden gelinerek yalnızca Şam yönetiminin yaşananlardan sorumlu tutulmasının adil olmadığını belirten Churkin, Rusya’nın Cenova da alınan kararlara bağlı ve Annan’ın 6 maddelik barış planını desteklediğini dile getirdi.

‘‘KONSEYİ’İN DURUMU UTANILACAK HALDE’’

Amerika’nin BM Temsilcisi Susan Rice ise, 10 ay içinde Rusya ile Çin’in üçüncü defa tasarıyı Konsey’de iptal etti. Bölüm 7. nin Annan’ın barış planı ve ülkedeki ddemokratik dönüşüm sürecine olumlu katkı yapacağını savunan Rice, Rusya ile Çin’in son olarak bugün veto ettiği tasarı ile durumu öncekilerden daha da zora soktuğunu dile getirdi. ‘‘Bu Konsey için utanılacak bir durum’’ diyerek Rusya ile Çin’e ağır yüklenen Rice, BM Genel Sekreteri, Suriye özel Temsilcisi ve bölgede görevli kişilerin Konsey’e her geçen ay bilgi verdiğini ve durumun ülkede giderek daha da kötüye gittiğini söylediklerini hatırlattı. Suriye’deki şiddetin tırmanarak devam ettiğini hatılatan Rice, Şam yönetiminin sivilllere karşı ağır silahları kullanmanın yanı sıra şimdi de kimyasal silah kullanabilmesinden endişe edildiğini vurguladı.

Rice, ‘‘Suriye halkı bu Konsey’den çok daha iyisini hak ediyor’’ diyerek Güvenlik Konsey’in çalışmasını eleştirdi. Rice, ‘‘Bu yıl Konsey için kayıp ve bugün de karanlık bir gün… Rusya ile Çin, Esed’i korumaya devam ettikçe daha çok sivil insan yaşamını yitirecektir’’ dedi.

RUSYA İLE ÇİN’E İNSAN HAKLARI DA TEPKİLİ

Rusya ile Çin’in Güvenlik Konseyi’nin Suriye’deki krize uluslar arası müdahalenin yolunu açan tasarıyı bloke etmesinin ardından İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden (HRW) tepki geldi. New York merkezli insan hakları derneği, Suriye’deki sivil can kaybından Şam hükümetinin sorumlu olduğunu hatırlattı. Rusya ile Çin’in Suriye krizi ile ilgili Konsey’de yürüttüğü politika nedeniyle BM Güvenlik Konseyi’nin işlemez hale geldiği belirtildi. HRW ayrıca, Rusya ile Çin’in vetoları ile Suriye halkına birkez daha arkalarını döndüklerini belirtti.
Tasarı, Birleşmiş Milletler gözlemcilerinin görev süresini 45 gün daha uzatıyor, Esed askerlerini ve ağır silahlarını halkın yaşadığı bölgelerden 10 gün içinde geri çekmezse ve BM Sözleşmesi’nin 7’inci bölümüne bağlı kalmazsa Şam yönetimine karşı askeri olmayan yaptırımları öngörüyordu.