Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Genel Kurulu’nun açılışında yaptığı konuşmada, dünyanın gördüğü en büyük krizler silsilesine karşı herkesin uyanması gerektiğini söyledi.
Guterres, Corona pandemisi nedeniyle kısıtlı katılımla gerçekleşen genel kurul toplantısında, “Dünyamız hiç bu kadar tehdit altında olmamıştı ya da bölünmemişti” dedi.
İklim krizine ve Corona virüsü pandemisine dikkat çeken Guterres, Afganistan, Etiyopya ve Yemen dahil bazı ülkelerdeki “çalkantılara” da işaret etti.
BM, pandemiyle küresel mücadelede ön saflarda yer alıyor. Guterres, zengin ülkeleri hedef alarak bu ülkelerin siyasi irade noksanlığı ve bencilliği nedeniyle aşı stokladığını, bazı yerlerde son derece değerli olan aşı dozlarının boşa gittiğini söyledi.
“Zengin dünyanın büyük çoğunluğu aşılandı. Afrikalılar’ın yüzde 90’ından fazlasıysa ilk doz aşılarını bekliyor” diyen Guterres, “Bu, dünyamızın içinde bulunduğu duruma yönelik ahlaki bir ithamdır. Bu korkunç bir durumdur” şeklinde konuştu.
Guterres, zengin ve yoksul ülkeler arasındaki uçurumu kapatmak için küresel bir plan oluşturulması çağrısında bulundu. BM Genel Sekreteri’nin önerisi, 2022 yılı ortasına kadar dünya nüfusunun yüzde 70’ini aşılamak için aşı üretimini en az iki kat arttırmayı içeriyor.
Milyarder işadamlarına da çıkışan Guterres, bu kişilerin “Dünyada milyonlarca insan açlık çekerken uzayda gezintiye çıktığını” söyledi. Dünyadanın en zenginlerinin servetleri, Corona pandemisinin en şiddetli olduğu dönemde katlanarak artmıştı. Guterres, BM’nin bazı ülkelerde açlıkla mücadele etmek için milyarlarca doğar bağış çağrısının yeterli seviyede yanıt bulmadığını kaydetti.
Guterres, dünyanın 2015 Paris İklim Anlaşması’nda verilen taahhütleri yerine getirme yolunda ilerlemediğinin de altını çizdi. Paris İklim Anlaşması, küresel ısınmayı, sanayi devrimi öncesindeki sıcaklıkların 1,5 derece üzerinde sabitlemeyi hedefliyor.
Guterres, “İnsanlığı ve gezegeni kurtarmak için şimdi harekete geçmek zorundayız” dedi.
Jeopolitik bölünmeler
BM Genel Sekreteri, jeopolitik cephedeyse “askeri darbeler geri geldi” uyarısında bulundu.
Ocak ayından bu yana Myanmar, Mali ve Gine’de ordular, yönetime el koydu. Sudan’da gece darbe girişimi olduğu, ancak ordunun bu girişimi bertaraf ettiği bildirildi.
Guterres, dünya güçleri arasındaki bölünmelerin, uluslararası işbirliğini ve BM Güvenlik Konseyi’nde somut eyleme geçilmesini engellediğine de işaret etti.
Ülke ismi vermeden ABD ve Çin arasındaki gerginliğin çok taraflı eyleme geçmenin önünde engel oluşturduğunu vurgulayan Guterres, “Dünyanın en büyük iki ekonomisi birbiriyle zıtlaşırken ekonomi ve kalkınma alanlarındaki büyük zorlukların üstesinden gelmek imkansız olacak” dedi.
Dünyanın ekonomi, ticaret, finans ve teknoloji alanlarında iki farklı kurallar bütünlüğüne doğru ilerlemesinden korktuğunu söyleyen Guterres, yapay zeka teknolojisinin geliştirilmesi yaklaşımlarının da birbirinden ayrıldığını kaydetti.
Afganistan mesajı
Guterres’in konuşmasında Afganistan’a güçlü bir mesaj vermemesi dikkatlerden kaçmadı. Ancak Guterres, Afganistan’a insani yardımların arttırılması, özellikle kadınların ve kız çocuklarının hakları başta olmak üzere insan haklarının korunması gerektiğini söyledi.
BM yetkilileri, Guterres’in hafta boyunca Afganistan ve diğer krizlerle ilgili daha derin ve kapsamlı görüşmelerde bulunma fırsatı yakalayacağını belirtti.
İnsan hakları, kadın hakları ve dijital açığın kapanması için daha fazla çaba harcanması gerektiğini kaydeden Guterres, karanlık bir tablo çizmiş olsa da umudunu kaybetmediğini çünkü bu sorunların çözülebilir olduğunu belirtti.
