Güney Çin Denizi’nde ABD-Çin gerginliği

ABD’nin Güney Çin Denizi’nde, Çin’in inşa etmekte olduğu yapay adaların çevresine devriye gemileri göndereceği açıklamasıyla başlayan Pekin-Washington gerginliği sürüyor.

Özellikle Çin medyasında, ABD aleyhine sert yorumlar yapılıyor. Çin Komünist Partisi’nin ‘ağzı’ konumundaki Halkın Günlüğü Gazetesi konuyla ilgili yayımladığı yorumda, ABD’nin Güney Çin Denizi’ndeki planlı kışkırtıcı hareketinin bölgeyi istikrarsızlaşma ve hesap hatası riskine atacağını savundu.

ABD’nin bölgeye devriye gemilerini göndermesi halinde bunun ‘kendi ayağına sıkacağı’ anlamına geldiğini vurgulayan gazete, “Eğer ABD, söz konusu hareketi icra ederse, Çin’e savunma yeteneklerini güçlendirmekten başka seçenek kalmayacaktır” yorumunda bulundu.

Çin Komünist Partisi’nin bir başka yayın organlarından Global Times gazetesi ise konuyla ilgili yorumunda, ABD’nin Çin’in temel çıkarlarına dokunması halinde “Çin ordusu ayağa kalkmalı ve ABD’yi kuvvet kullanarak durdurmalı” çağrısı yaptı.

Çin, yapay adaların etrafında 12 millik kara sularına giren ABD savaş gemilerine gereken cevabı vereceğini duyurmuştu.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying ise ABD ile Avustralya savunma ve dışişleri bakanlarının Salı günü yaptığı 2+2 toplantılarını yakından takip ettiklerini belirterek, bazı ülkelerin Güney Çin Denizi’nde “askeri kuvvetlerle gövde gösterisi yaptığını” ve bu bundan “ciddi kaygı” duyduklarını söylemişti.

ABD’ye tavır ve söylemlerinde dikkatli olması uyarısı da yapan Hua, silahlı kuvvetlerle yapılan gövde gösterilerinin bölgede askerileşmeyi (militarizm) tetiklediğini vurgulamıştı.

Sözcü Hua ayrıca, ülkesinin, bölgede bulunan Çin gemilerinin ve çevrenin güvenliğini sağlamak için bölgeye ‘sınırlı’ sayıda askeri güç göndereceklerini de dile getirmişti.

ABD Savunma Bakanı Ash Carter, ABD ordusunun uluslararası hukukun izin verdiği ölçüde her yere gideceğini ve buna tartışmalı Güney Çin Denizi’nin de dahil olduğunu söylemişti.

ABD Savunma Bakanlığı kaynakları, ABD gemilerinin birkaç gün ya da haftada bölgede olacağını bildirmişti. Çin’in kendi deniz sınırlarında olduğunu söylediği adalarda yapmakta olduğu yapay inşaatlar, başta ABD, Japonya ve bölgedeki diğer bazı ülkelerin tepkisini çekiyor.

ASEAN ÜLKELERİNE ORTAK TATBİKAT TEKLİFİ

Öte yandan Çin Savunma Bakanı Chang Wangyuan’ın başkent Pekin’de Güneydoğu Asya Ülkeleri Topluluğu (ASEAN) Savunma Bakanları’na ortak deniz tatbikatı yapma teklifinde bulundu. Chang bu teklifini, Çin’in, ASEAN ülkelerinin Savunma Bakanları’na yönelik Pekin’de ilk kez düzenlediği gayri resmi toplantıda yaptı.

Çin Savunma Bakanlığı’nın resmi sosyal medya sitesinde yer alan teklif, ABD’nin Güney Çin Denizi’nde Çin’in inşa ettiği yapay adaların çevresine devriye gemileri göndereceği kararından sonra geldi.

Bu arada dünyanın dört bir ülkesinden gelen analistler ve askerler, Pekin’de 16-18 Ekim tarihlerinde gerçekleştirilecek ve Asya-Pasifik’in güvenliği, denizcilik sorunları ve anti-terörizm konularının masaya yatırılacağı 6. Xiangshan Forumu’na katılıyor. Bu forum, Çin Askeri Bilimler Kurumu tarafından 2006’da kurulmuştu.