Çin’de üst düzey yolsuzluk soruşturmaları Dışişleri’ne uzandı

Çin yönetiminin en üst düzey yetkilileri dahi soruşturduğu yolsuzlukla mücadele kampanyasının son kurbanı, Dışişleri Bakanı Yardımcısı Zhang Kunsheng oldu. Görevden alınan ve hakkında soruşturma başlatılan Zhang, Dışişleri Bakanlığı’nda şimdiye kadar yolsuzluk soruşturmalarına hedef olan en üst düzey diplomat.

Çin’de iki yıl önce göreve gelen Devlet Başkanı Şi Jinping’in başlattığı rüşvet ve yolsuzlukla mücadele kampanyası, Dışişleri Bakanlığı’nın tepe yönetimine de uzandı. Dışişleri Bakanı Yardımcısı Zhang Kunsheng’ın görevinden alındığı ve bir ‘disiplin soruşturmasına’ tabi tutulduğu Bakanlık’tan dün yapılan bir açıklamayla duyuruldu. Çin medyasında yer alan haberlerde, dört bakan yardımcısının en yetkilisi olduğu belirtilen Zhang, Dışişleri Bakanlığı’nda şimdiye kadar yolsuzluk soruşturmalarının kurbanı olan en üst düzey diplomat oldu. Aynı Bakanlık, geçen yıl Japonya’ya devlet sırlarını satmakla suçlanan Çin’in İzlanda büyükelçisinin ortadan kaybolmasıyla da gündeme gelmişti. Disiplin soruşturması tabiriyle, kapalı bir tek parti rejiminin hâkim olduğu ülkede genel olarak rüşvet ve yolsuzluk suçlarıyla ilgili soruşturmalar ifade ediliyor.

2012 yılının Kasım ayında görevine başlayan Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, rüşvet ve yolsuzlukla mücadele kampanyası başlatmıştı. Resmî görevlilerin halkın vergilerini israf etmelerine ve görevlerini kişisel çıkar amacıyla kötüye kullandıklarına dair şüphelerin iktidara zarar verdiğini belirten Şi, durumun vahametinin yönetimdeki Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) varlığını tehlikeye atacak boyuta ulaştığını söylemişti. O tarihten bu yana çok sayıda siyasetçi, parti yetkilisi ve devlet şirketlerinin yöneticisi başlatılan inceleme sonucunda para cezasına çarptırıldı, görevinden oldu veya mal varlığı haczedildi. Yolsuzlukla mücadele kampanyasında şimdiye kadar hedef alınan en üst düzey yetkili, geçen ay tutuklanan bir zamanlar herkesin korktuğu eski iç güvenlik şefi Zhou Yongkang olmuştu. Yolsuzluk ve yetkilerini kötüye kullanmak suçlarından yargılanan ve Çin’in gelecekteki lideri olarak görülen Bo Xilai, geçtiğimiz aylarda müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı. Son iki yılda bakan yardımcısı ya da daha üst seviyede en az 60 kişinin yolsuzluk nedeniyle soruşturmaya tabi tutulduğu belirtiliyor. Yine aynı dönemde 430 kadar finansal suçlunun ülke dışında yakalanarak Çin’e getirildiği ifade ediliyor. Devlet Başkanı Şi, yolsuzluk ve rüşvetin yanı sıra ÇKP’nin itibarını sarsan üst düzey devlet memurlarının savurgan seyahat ve diğer harcamalarına karşı da savaş açmış durumda.

Kimi uzmanlar, Bo’dan sonra onunla irtibatlı olduğu bilinen Zhou’nun da tutuklanmasının Çin’in tepe yönetimindeki iç siyasi mücadelenin bir yansıması olabileceği yorumunda bulunuyor. Bu iki isimle birlikte bir önceki Devlet Başkanı Hu Jintao’nun sağ kolu olarak bilinen danışmanı Ling Jihua hakkında da yine geçen ay ‘disiplin soruşturması’ başlatılması, siyasi hesaplaşma ve Şi’nin pozisyonunu sağlama alma iddialarını da güçlendiriyor.