Çin, Vietnam ve Suudi Arabistan’ın BM İnsan Hakları Konseyi’ne seçilmesi tepki çekti

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda bugün yapılan oylamada aralarında Suudi Arabistan, Rusya, Çin, Küba ve Vietnam’ın da olduğu 14 ülke BM İnsan Hakları Konseyi üyeliğine seçildi. Çin, Suudi Arabistan ile Vietnam gibi insan hakları karnesi iyi görünmeyen ülkelerin konseye seçilmesi insan hakları derneklerinin tepkisine neden oldu.

Genel Kurul’da yapılan oylamada Makedonya, Vietnam, Suudi Arabistan, Çin, İngiltere, Fransa, Rusya, Cezayir, Küba, Maldivler, Meksika, Fas, Nambiya ve Güney Afrika Cumhuriyeti konseyin üç yıllığına yeni üyeleri olma hakkını elde etti. Dünya genelinde insan hakları ihlallerini inceleyen ve ihlal yaşanan ülkelere tavsiyelerde bulunan Cenevre merkezli 47 üyeli konseyin yaptırım gücü bulunmuyor. Ancak tavsiyeleri ve raporları uluslararası arenada diplomatik açıdan dikkat çekiyor.

Suudi Arabistan, Çin, Maldivler ve Vietnam BM Genel Kurulu’nda Asya-Pasifik grubuna ayrılan dört koltuğu seçimlere girerek kazandı. Doğu Avrupa grubuna ayrılan iki koltuk için Rusya ve Makedonya, Batı Avrupa ve diğer ülkeler grubuna ayrılan iki koltuk için Fransa ve İngiltere aday olmuştu. Bu gruplarda aday sayısı ve boş koltuk sayısı eşit olduğu için oylamada bir çekişme yaşanmadı.

Afrika grubu için Cezayir, Fas, Namibya, Güney Afrika ve Güney Sudan’ın adaylığı seçimler sonunda onanırken Latin Amerika ve Karayipler grubunda da Küba ve Meksika yeterli oyu alarak konseyin yeni üyesi olmayı başardı.

Bu sabah BM önünde toplanan bir grup uluslararası kuruluşlar tarafından insan hakları ihlali yaptıkları sıklıkla dile getirilen Çin, Vietnam, Suudi Arabistan gibi ülkelerin konsey üyeliğine tepki gösterdi. Onlarca insan New York’ta çok soğuk bir gün olmasına rağmen söz konusu ülkelerin üyeliğini protesto etti. Protestocular Vietnam ile Çin’in konseye üyel olmaması gerektiği yolunda slogan atarken, hala bu ülkelerde binlerce masum insanın haklarının devlet tarafından gasp edildiği vurgulandı.

Diğer yandan New York merkezli olan İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) yaptığı açıklamada Çin, Rusya, Suudi Arabistan, Vietnam ve Cezayir’in BM İnsan Hakları Konsey’in kendi ülkelerinde çalışmasına izin vermediğini hatırlattı. HRW, ismi geçen ülkelerin konseyin bağımsız insan hakları gözlemcilerini sınırlarından içeri sokmadığını belirterek, bu ülkelerin konsey üyesi olmasını eleştirdi.

SUUDİLER HENÜZ RESMİ OLARAK KONSEY ÜYELİĞİNİ REDDETMEDİ

Geçtiğimiz ay BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine seçilen ancak bu görevi daha sonra kabul etmeyeceğini açıklayan Suudi Arabistan, henüz bu koltuğu resmen istemediğini BM’e bildirmedi. Suudi Arabistan basına konsey üyeliğini kabul etmeyeceğini açıklamış ancak bu konuda resmi talebini BM Genel Sekreteri, BM Güvenlik Konseyi Başkanlığı ya da BM Genel Kurul Başkanlığı makamına sunmadı. 1 Ocak’ta konseyde göreve başlaması gereken Suudi Arabistan, bu ayın ilk haftasından itibaren diplomatlarını Güvenlik Konseyi’ne göndererek iki aylık adaptasyon eğitimi almalarına da henüz izin vermedi. Suudi Arabistan’ın yerine Ürdün’ün konseye geçici üye olması için bazı diplomatik çalışmalar yapılırken, önümüzdeki haftalarda bu konunun netliğe kavuşması bekleniyor.