Çin füzeleri Türkiye ile ABD arasında yeni sorunun başlangıcı mı?

Türkiye’nin hava savunma sistemi alımı için Çin’i seçmesinden rahatsız olan ABD’den Ankara’ya art arda ziyaretler gerçekleşiyor. ABD Savunma Bakan Yardımcısı Miller’ın ardından Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland da geldi. ABD’li yetkililer, Ankara’nın kararını gözden geçirmesini istiyor.

Türkiye’nin uzun menzilli hava savunma ve füze sistemi için Çin devlet firmasını tercih etmesine açıkça itiraz eden Amerikan yönetimi, kararını değiştirmesi için Ankara’ya ardı ardına ziyaretler düzenliyor. ABD Savunma Bakan Yardımcısı Jim Miller’ın önceki gün Ankara’ya sessiz sedasız bir ziyaret yaptığı ortaya çıktı. ABD’nin Avrupa ve Avrasya’dan sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland da dün Türkiye’ye geldi. Pentagon’un iki numaralı ismi Miller, Türk mercileri ile görüşmelerinde Çin firması CPMIEC’in ABD’nin yaptırım listesinde olduğuna dikkat çekerek Ankara’nın kararını gözden geçirmesini istedi. Ankara ise ortak üretim ısrarından vazgeçilmeyeceğini, bunun sağlanması durumunda ABD ile de işbirliği yapılabileceğini vurguladı.

Ankara ile Washington arasında alınması planlanan askeri sistemler konusunda yoğun bir diplomasi trafiği yaşanıyor. ABD’nin Ankara Büyükelçisi Francis Ricciardone’nin geçtiğimiz hafta Ankara’nın Çin tercihine açıkça itiraz edip “Uzun dönemli işbirliğimiz etkilenir” mesajı vermesinin ardından Miller da önceki gün bir araya geldiği Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu’na ülkesinin çekincelerini anlattı. Türk yetkililer ise Çin’in tercihinin Türkiye’nin menfaatlerine daha uygun olduğunu iletti.

Zaman’a konuşan diplomatik kaynaklar, ziyaretlerin önceden planlandığını; ancak doğal olarak füze savunma sisteminin de görüşmelerde gündeme geldiğini bildirdi. Kaynaklar, iki tarafın da bilinen pozisyonlarını tekrarladığını söyledi. “Ortak üretim bizim için olmazsa olmaz bir şart. Bu sağlanırsa ABD ile çalışabiliriz.” dedi. Ankara’nın ihaleye katılan 3 firmadan tekliflerin geçerlilik sürelerini 3 Ocak 2014’e kadar uzatmalarını istediği ortaya çıkmıştı. Türkiye’nin talebi üzerine NATO tarafından Suriye sınırına konuşlandırılan Patriot sistemleri ile ihaleye giren ABD firmaları Raytheon ve Lockheed Martin 3 Ocak’a kadar teklifini yenileyebilecek.

Miller’ın ardından dün Türkiye’ye gelen Nuland’ın temaslarında Suriye’deki iç savaşa ek olarak füze meselesinin de ağırlıklı olarak gündeme geleceği öğrenildi. ABD’nin anlaşmazlık ve istikrar operasyonlarından sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Frederick Barton da yarın Türkiye’de olacak. Barton, 7 Kasım’a kadar temaslarda bulunacak. Öte yandan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da 18 Kasım’da Washington’da temaslarda bulunacak. İki ülkenin, Suriye’nin geleceğinin masaya yatırılacağı 2. Cenevre Konferansı öncesi görüş alışverişinde bulunacakları belirtiliyor.