BM raporu: Suriye hükümeti ve IŞİD insanlık suçu işliyor

Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Bağımsız Soruşturma Komisyonu, Suriye’de 5 yıldır devam eden iç savaşta Suriye hükümeti ile IŞİD terör örgütünün insanlık ve savaş suçu  işlediğini rapor etti.

New York’taki BM Genel Merkezi’nde bir basın toplantısı düzenleyen Komsiyon Başkanı Paulo Sérgio Pinheiro ile Komisyon üyesi Vitit Muntarbhorn, hazırladıkları geniş kapsamlı rapor hakkında gazetecilere bilgi verdi.

Raporda dikkat çeken hususlardan biri, “Suriye’de insan hakları ve uluslararası hukukun çiğnenmesi gibi şiddeti olaylarının hız kesmeden sürmesi ve cezasız kalması.”   

Raporda yine dikkat çeken vurgulardan birisi de BM Güvenlik Konseyi’nin aldığı kararların uygulanmadığı ve IŞİD ile Suriye hükümeti güçlerinin insan hakları ile uluslararası hukuku çiğnemeye devam ederek savaş suçu işledikleri ibaresi. Raporda, “İnsanlığa karşı suçlar, Suriye hükümeti ile IŞİD tarafından işlenmeye devam edilmekte. Savaş suçları ise yaygın görülmektedir” denildi.    

Bağımsız uzmanlardan oluşan BM soruşturma heyetinin Başkanı Paulo Pinheiro, Suriye’de savaşan tarafların insanları aç bırakmayı bir silah olarak kullandığını belirterek, bu durumu sert bir şekilde kınadı. Pinheiro,  BM’nin Cenevre ofisinde savaş suçu işleyen zanlılar ile askeri birimlerin listesinin olduğunu söyledi.

Raporun 31. sayfasında yer alan  “Suriye devleti çöküşün eşiğinde. Sivillere gelişi güzel, orantısız saldırılar derhal sona erdirilmelidir” ifadeleri de yine dikkat çeken bir başka vurguydu.

BM’nin Suriye raporunda, hükümet güçleri, muhalifler ile teröristlerin yerleşim birimlerini kuşatma altına alarak, sivilleri açlıkla yüzyüze bıraktığı, bundan siyasi, askeri avantajlar elde etmeye çalıştığı vurgulandı. Rapor, “Tüm sıkıntılar (savaşın sıkıntıları) sivillerin üzerinde ve onların rolü piyondan biraz daha önde” denilerek Suriye’de sivil halkın savaşta taraflarca yem olarak kullanıldığı ima edildi.  

Rapor, BM Güvenlik Konseyi’ne çağrıda bulunarak, Suriye’de savaş ve insanlık suçu işleyenlerin Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde (UCM) yargılanmaları için karar alması istendi. Ancak 15 üyeli Konsey’in daimi iki üyesi olan Rusya ile Çin, daha önce Batılı ülkelerin bu karar çıkarma girişimini bloke etmişti. Suriye, UCM’ye üye olmadığı için ancak Güvenlik Konseyi’nin kararı ile bu ülkede savaş ve insanlık suçu işleyenler Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde yargılanabiliyor.

RAPOR 5 BİNDEN FAZLA İNSAN İLE GÖRÜŞÜLEREK HAZIRLANDI

Raporun hazırlanması hakkında BM’de gazetecilere bilgi veren Başkan Pinheiro ile Konsey üyesi Muntarbhorn, raporu hazırlarken 5 binden fazla insan ile görüştüklerini ve bu kimselerin olayların mağdurları olduğunu söyledi.

Bir gazetecinin Suriye hükümetinin verdiği bilgilerin raporda yer alıp almadığı sorusuna Pinheiro, “En son Şam’a 2012 yılının Ekim ayında gidebilmiştim, Suriye hükümetinin daveti ile. O tarihten sonra bir daha ülkeye gidemedim. Bırakın Suriye hükümetinin bize bilgi vermesini Cenevre’deki temsilcisi bizim ile oturup bir kahve dahi içmiyor. Yalnızca bizlere kötü sözler söylüyor” diye cevap verdi.

Hükümetin kontrolünde olmayan bölgelere Şam rejiminin havadan yaptığı bombalamalar sonunda binlerce sivilin yaşamını yitirdiğini kaydeden Başkan, Suriye’de savaşan tüm tarafların sivilleri kalkan gibi kullandığını dile getirdi. Pinheiro, hükümet, muhalif ya da IŞİD’in ablukası altında bulunan yerlerde yüz binlerce insanın su, elektrik ve gıda temininden yoksun halde hayata tutunmaya çalıştıklarını belirtti.

“Rusya savaş uçaklarının hastane ve sivil yerleşim yerlerini vurduğuna dair elinizde bilgi var mı” sorusuna Muntarbhorn, ülke içinde ve dışında hava operasyonu yapabilme kabiliyetinde olan güçlerin durumu daha da içinden çıkılmaz hale getirdiğini söyledi. “Suriye’ye fiziksel girişimize izin verilmiyor. Elektronik ortamdan bilgiye ulaşabilmemiz de kısıtlı. Bu nedenle özellikle bu saldırıyı kimin yaptığını söyleyebilme imkanımız yok” diye cevap verdi.