BM: Afganistan’daki sivil can kayıpları artıyor

Birleşmiş Milletler raporuna göre NATO güçlerinin Afganistan’dan çekilmeyi hızlandırdığı ocak-haziran döneminde 1319 sivil hayatını kaybetti.

Bunların çoğunluğunu da kadın ve çocuklar oluşturuyor. Can kayıpları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25 artarken, ölümlerin dörtte üçü Taliban saldırıları sırasında meydana geldi.

Birleşmiş Milletler’in hazırladığı son Afganistan raporu, NATO güçlerinin çekilmeye başladığı ülkenin akıbeti konusunda karamsar bir tablo ortaya koydu. BM, Afganistan’da bu yılın ilk altı ayında ölen ve yaralanan sivil sayısının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25 arttığını tespit etti. Rapora göre şiddet olaylarının yeniden yükselişe geçtiği ülkede ocak-haziran döneminde çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 1319 sivil hayatını kaybederken, 2533 kişi de yaralandı. Rapor, sivil kayıpların en büyük sebebinin 2001’den bu yana Amerika önderliğindeki NATO güçlerine karşı savaşan Taliban’ın gerçekleştirdiği saldırılar olduğunu gösteriyor. Can kaybı ve yaralanmaların dörtte üçü Taliban saldırıları sırasında meydana geldi. Yol kenarlarına yerleştirilen patlayıcılar sivillere yönelik en büyük tehlike.

AFGAN ORDUSUNUN PERFORMANSI DÜŞÜNDÜRÜYOR

Can kaybına yol açan ikinci sebep ise Afgan güvenlik güçleri ile Taliban arasındaki çatışmalar. Rapor, sivillerin artan oranda iki ateş arasında kalmakta olduğuna işaret ediyor. Hükümet kurumlarına ve çalışanlarına yönelik intihar saldırıları da ölümlerin üçüncü büyük nedeni. Taliban, Batı’nın desteklediği Hamid Karzai hükümetiyle işbirliği yapan herkesi meşru hedef olarak görüyor. Rapora göre Afgan güçleri ve NATO ateşinde ölen ve yaralanan sivil sayısında da artış var. Ülkede can kayıpları 2011 yılında rekor seviyeye ulaşmış, ancak geçtiğimiz yıl düşme eğilimi göstermişti.

2007’de 40 bin civarında olan Afgan güvenlik gücü sayısı şu an yaklaşık 350 bine yükselmiş durumda. Ancak haziran ayında ülkenin güvenlik sorumluluğunu NATO’dan tamamen devralan Afgan ordusunun, Taliban ile mücadelede yeterli olup olmadığı tartışma konusu. Artan sivil kayıplar bu konudaki endişelerin yersiz olmadığını ortaya koyuyor. Afgan ordusu lojistik ve acil müdahale konularında hâlâ NATO’ya bağımlı durumda. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un dün Kongre’ye sunduğu raporda da Afgan güçlerinin, NATO misyonunun gelecek yıl sona ermesinin ardından yine önemli ölçüde Amerikan ordusu ve müttefiklerinin desteğine ihtiyaç duyacağı belirtildi.

Afganistan’da NATO’ya bağlı Uluslararası Güvenlik ve Destek Gücü’nün (ISAF), şu an 95 bin civarında askeri var. Bunların, yaklaşık 63 bini Amerikan askeri.  2014 sonuna kadar da birliklerin büyük çoğunluğu ülkeyi terk etmiş olacak. Ancak ülkenin, 2001’de askeri müdahale ile iktidardan indirdiği Taliban’ın kontrolüne yeniden geçmesinden endişe eden ABD, 2014’ten sonra da bu ülkede güç bulundurmayı planlıyor. Bu konuda Afgan hükümetiyle geçen yıldan bu yana görüşmeler devam ediyor.

Ancak Washington’ın Amerikan askerlerinin Afgan yargısından muaf olması konusundaki talebi Kabil tarafından şimdiye dek kabul görmedi. ABD’nin, Katar’da ofis açan Taliban ile barış görüşmeleri yolunda adım atmasına Karzai’nin gösterdiği sert tepki de taraflar arasındaki tansiyonu yükseltmiş durumda. Dolayısıyla 2014’ten sonra Afganistan’da Amerikan botu kalıp kalmayacağı belirsiz.