ATC Başkanı Holmes: İsrail’in özrü 3 yıl önce olmalıydı

Amerikan-Türk Konseyi (ATC) Başkanı ve Üst Yöneticisi James H. Holmes, İsrail’in Mavi Marmara saldırısına ilişkin Türkiye’den özür dilemesine ilişkin olarak, “Bu, üç yıl önce yapılmalıydı. Eğer o zaman olsaydı, bu kadar zor bir duruma gelinmezdi” dedi.

Holmes, Diplomasi Muhabirleri Derneği (DMD) üyeleriyle Limak Ambassadore Hotel’de düzenlenen sohbet toplantısında bir araya geldi.

Türkiye’deki temasları hakkında bilgi veren Holmes, İstanbul ve Ankara’da hem siyasilerle hem iş dünyasının temsilcileriyle çeşitli görüşmeler yaptığını, temaslarının her zamanki gibi iki ülke arasındaki ticaretin ve yatırım ilişkilerinin derinleştirilmesine odaklandığını kaydetti.

Türkiye-ABD ilişkilerinde yoğun bir dönemden geçildiğine işaret eden Holmes, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaretinin Washington tarafından heyecanla beklendiğini söyledi.

TÜRKİYE’NİN ENDİŞELERİ HAKLI

Gündeme ilişkin soruları da yanıtlayan Holmes, Avrupa Birliği (AB) ile ABD arasında imzalanması planlanan Transatlantik Serbest Ticaret Anlaşması’na ilişkin soru üzerine, Türkiye ile ardışık bir anlaşma imzalanmadığı taktirde, söz konusu müzakerelerin sonunda, Türkiye’nin malların girişi ve gümrüğe ilişkin olarak ABD’de AB ile aynı ayrıcalıklardan faydalanmasının mümkün olmayacağını ifade etti.

Eşitsizlik ihtimalinin Türkiye’yi endişelendirdiğini ve bu endişenin haklı olduğunu vurgulayan Holmes, “Türk iş adamlarının ve hükümetinin, ABD’nin AB ile bir serbest ticaret anlaşmasını müzakere etmesinin Türkiye’nin zararına olabileceği yönündeki endişesi, son derece meşru bir endişe” diye konuştu.

ABD’nin bu müzakere sürecinde Türkiye ile ticari ilişkilerinin zarar görmeyeceği yönünde taahhütler sunacağına inandığını kaydeden Holmes, AB ile son derece geniş kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması müzakeresine girişen ABD’nin, aynı zamanda Türkiye ile de müzakere yürütmesinin mümkün olup olmayacağının tartışma konusu olduğuna dikkati çekti.

“ABD, Türkiye’nin istediğini yapabilecek mi, bu bir soru işareti. Bu, ABD hükümetinin Türkiye için de aynı anda müzakere yürütme kapasitesi olup olmadığına dair bir soru işareti. Bu iş yüküyle ilgili bir sorun” diye konuşan Holmes, hem AB hem de Türkiye ile serbest ticarete ilişkin eş zamanlı müzakere yürütülmesinin ABD Kongresi’nin onayını almasının zor olacağını kaydetti.

ERDOĞAN’IN ZİYARETİNİN GÜNDEM MADDELERİ

Başbakan Erdoğan’ın ABD ziyaretinin ana gündem maddelerine ilişkin görüşünün sorulması üzerine Holmes, hem ABDBaşkanı Barack Obama ile Erdoğan’ın, hem de iki ülke Dışişleri Bakanlarının güçlü kişisel ilişkileri bulunduğunu belirterek, ziyaret kapsamında çok fazla konunun ele alınacağını söyledi.

Holmes, “Dış politika ve güvenliğe ilişkin konuların konuşulacağı bir sır değil. Gündemin ana maddesini kesinlikle Suriye oluşturacak. Irak, İran, Türkiye-İsrail ilişkileri ve normalleşme süreci de gündemde yer alacak. Çözüm sürecinden de bahsedilmesi beklenebilir” dedi.

Erdoğan’ın olası Gazze ziyaretinin konuşulup konuşulmayacağına ilişkin soru üzerine de Holmes, bu konunun, gündemin ana maddelerinden biri olmasını beklemediğini belirtti.

ÖZÜR 3 YIL ÖNCE GELMELİYDİ

Holmes, İsrail’in Mavi Marmara saldırısına ilişkin Türkiye’den özür dilemesinin ABD’deki yankılarının sorulması üzerine, özrün son derece olumlu bir atmosfer yarattığını kaydetti. “Bu, üç yıl önce yapılmalıydı. Eğer o zaman olsaydı, bu kadar zor bir duruma gelinmezdi” diyen Holmes, “Üç yıldır yapmaları gereken şeyi sonunda yaptılar” ifadesini kullandı.

Bundan sonra sürecin hızlı ilerleyeceğine inandığını belirten Holmes, Türkiye’nin Ortadoğu barış sürecinde oynadığı faydalı rolün İsrail ile diplomatik ilişkilerin bozulmasıyla düşüşe geçtiğine dair görüşünü de dile getirdi. Holmes, “Türkiye’nin, bu yapıcı rolü tekrar kazanması için İsrail ile iyi ilişkiler içinde bulunması gerekiyor” diye konuştu.

İHRACATTA DÜŞÜŞ VAR

Türkiye ile ABD arasındaki ticaret hacmine ilişkin son verileri de paylaşan Holmes, 2013’ün ilk çeyreğinde Türkiye’nin ABD’ye ihracatının 2012’nin aynı dönemine göre yüzde 5,7 oranında azaldığını, ABD’nin Türkiye’ye ihracatında ise daha az oranda da olsa yine bir düşüş yaşandığını ifade etti.

Holmes, bu durumun ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve teşvik edilmesi gerektiğine işaret ettiğini söyledi.

Türkiye ile ABD’nin Kuzey Irak’ta ne gibi işbirliği olanaklarının bulunduğunun sorulması üzerine Holmes, ABD’nin bölgeyle geçmişten gelen yakın ilişkileri bulunduğunu, Türkiye’nin de zaman içinde Kuzey Irak’ta daha rahat bir şekilde iş yapar haline geldiğini belirterek, “Bu bölgeye yönelik olarak, Türkiye ile ABD arasında ticaret ve yatırımlara ilişkin karşılıklı destek söz konusu” dedi.

Holmes’a, Türk işadamlarına vize kolaylığı sağlanmasının ABD’nin gündeminde olup olmadığı da soruldu. Vize işlemlerinde değişikliğe gidildiğini ancak genel olarak vize politikasında bir değişiklik yapılmadığını belirten ATC Başkanı, Türk işadamlarına yönelik bir vize muafiyetinin ise şu anda gündemde olmadığını söyledi.

Türkiye’nin hayata geçirdiği e-vize uygulamasını da öven Holmes, bu uygulamanın Türkiye’ye girişleri nasıl kolaylaştırdığını yakın zamanda bizzat gözlemlediğini kaydetti.