Amerikan madenlerinde ‘önce insan’ dedirten 12 altın kural

ABD’de kadınların bile çok zorlanmadan çalışabileceği ortamlarda yüksek maaşla çalışan madencilerin çalışma şartları ve güvenlik önlemleri Türkiye’ye parmak ısırtıyor. Amerikan kanunlarında bir madencinin işe başlaması için 80 saat eğitim alması şart koşulurken, amirler her vardiya öncesi madencilerle 15-30 dakika arasında güvenlik konuşması yapıyor. Maden 3 saat boyunca denetlenmeden yeni vardiyanın işe başlamasına izin verilmiyor.

Cihan Haber Ajansı ekibinin yeraltında izlediği, sabit ve taşınabilir yaşam odalarının bulunduğu madenlerdeki tedbirler bunlarla sınırlı değil. İşte ABD madenciliğinde ‘önce insan’ dedirten 12 altın kural:

1- SIKI TEFTİŞ, AĞIR CEZA

ABD’deki kömür madenlerinde siyasi müdahaleden uzak ve şaibesiz denetim için her türlü tedbir alınıyor. Madenler her yıl “iki koldan” sıkı teftişe tabi tutuluyor. Madenler, 4 kez federal devlet, 4 kez de eyalet tarafından olmak üzere yılda toplam 8 kez denetimden geçiyor. Sert kanunlara uymayan madenlere ise ciddi yaptırımlar uygulanıyor.

2- YOĞUN EĞİTİMDEN GAZETECİLER BİLE KAÇAMIYOR!

ABD’nin West Virginia eyaletindeki özel bir kömür madeninin Güvenlik Denetçisi Morven Carvin, madenlerindeki güvenlik önlemlerini uygulamalı olarak Cihan Haber Ajansı’na anlattı. Cihan ekibi de madene girmeden önce 40 dakikalık sıkı bir eğitimden geçirildi. ABD’li maden görevlisi, bir kişinin “acemi madenci” olarak madene girebilmesi için 80 saat eğitim alması gerektiğini dile getirdi.

3- ALTI AYLIK ACEMİ MADENCİLİK TESTİNİ GEÇEMEYENLERE SORUMLULUK VERİLMİYOR

Eğitimin ardından işe başlayan “acemi madenci” lerin 6 ay çalışmanın ardından teste tabi tutulduğunu ifade eden Güvenlik Denetçisi Carvin, “Bu test onların yalnız başına çalışabilmelerine izin veren ‘Black Cat’ olarak adlandırdığımız madenciler olmalarını sağlıyor.” dedi. Testi geçemeyenler ise sadece deneyimli madencilerin yanında çalışabiliyor.

4 – MADENLER HER VARDİYA ÖNCESİ 3 SAAT DENETLENİYOR

Yeni vardiyanın işe başlayabilmesi için madende iki işlem gerçekleştiriliyor. Bunlar, madenin “Fire Boss” adı verilen uzmanlar tarafından denetlenmesi ve çalışanlar ile güvenlik konuşmasının yapılması. Cihan Haber Ajansı’na madeni gezdiren Güvenlik Denetçisi Morven Carvin, bu uzmanların bir sonraki vardiya başlamadan 3 saat önce denetimlere başladıklarını söyledi. “Fire Boss”ların havaandırmayı, metan ve karbonmonoksit gibi zehirli gazların oranını ölçtüklerini ifade eden Carvin, “Havaya bakar, tavana bakar, göçük önleyici destek sistemlerini kontrol ederler. Her şeyi ve her yeri kontrol ederek güvenli olup olmadığını bildirirler.” dedi.

5- VARDİYA ÖNCESİ GÜVENLİK KONUŞMASI

Madencilerin her vardiya öncesi amirler ile yaptığı “safety talk” adı verilen güvenlik konuşması 15 ila 30 dakika sürüyor. Konuşmada o gün yapılacak işler ele alınıyor. Madencilerin dikkat etmesi gereken hususlar üzerinde duruluyor.

6- HEM SABİT HEM TAŞINABİLİR YAŞAM ODALARI

Madenlerde sabit yaşam odalarının yanında, kazı yaptıkça mesafe alan madencilerin muhtemel bir kazada daha güvende olabilmeleri için taşınabilir yaşam odaları da yer alıyor. Taşınabilir yaşam odaları, 4 gün boyunca madencilerin oksijen, yemek ve su ihtiyacını karşılıyor. Taşınabilir yaşam odaları her 5 yılda bir bakıma alınıyor. İçerideki malzemeler yenileriyle değiştiriliyor. Bu odalar, daha fazla kişi alması için şişirilebilen çadırlar da barındırıyor.

Madenlerindeki 4 çalışma bölgesinde de söz konusu taşınabilir yaşam odalarının olduğunu ifade eden Denetçi Carvin, yaşam odalarının yanında telsiz iletişimin kopması durumunda, madencilerle iletişim kurulmasını sağlayacak bir de telefon bulundurduklarını ifade etti.

7- HAYAT KURTARICI ÇELİK HALAT SİSTEMİ

Madenlerde elektriklerin kesilmesi durumunda, üzerinde madencilerin yönünü bulmasına yarayan sembollerin yer aldığı “life line – hayat çizgisi” adı verilen çelik halat sistemleri bulunuyor. Karanlıkta kalan madenciler, elleriyle çelik halatı takip ederek hangi yöne ilerlemeleri gerektiğini, yedek gaz maskelerinin yerini ve çıkış kapısını rahatlıkla bulabiliyor.

8- YEDEK GAZ MASKELERİ

Maden içinde her 30 dakikalık yürüme mesafesinde yedek gaz maskeleri yer alıyor. Çelik halat sisteminin basit ama etkili bir sistem olduğunu dile getiren Carvin, halatın üzerindeki külah şeklindeki plastikten ikisinin ardı ardına gelmesinin, orada yedek gaz maskesinin bulunduğu anlamına geldiğini söyledi.

9- ÜÇ VARDİYADAN BİRİ SADECE BAKIM YAPIYOR

Cihan’ın ziyaret ettiği madendeki 3 vardiyadan 2’si kömür çıkarma işlemi yaparken, biri ise sadece bakım ve onarım yapıyor. Bir vardiyada ortalama 120 madenci çalışıyor.

10- HER MADENCİ GPS İLE TAKİP EDİLİYOR

Madenlerde insan hayatına verilen değerin bir başka göstergesi ise her madencinin kasklarında yer alan vericiler sayesinde takip edilmesi. Madenin sevk memuru ve aynı zamanda kurtarma eğitmeni olan Richard Crockett, takip sisteminin öncelikli amacının, herhangi bir kaza sırasında madencilerin bulundukları yeri görmek olduğunu dile getiriyor.

Takip sistemi sayesinde madende olan her şeyi izlediklerini belirten Crockett, “Kömürü taşıyan bantları, pompaları, karbondioksit dedektörlerini takip ediyoruz. Madencilerdeki takip sistemini gözlemliyoruz. Madendeki her kişi çalıştığı yerlerde takip ediliyor.” ifadelerini kullandı.

11- KADINLARIN BİLE ÇALIŞABİLECEĞİ ŞARTLAR

Madenlerdeki çalışma şartları ve güvenlik tedbirleri, kadınların bile burada çalışabilmesine imkan sağlıyor. Cihan ekibinin indiği madende “Fire Boss” olarak görev yapan denetimci uzman bayan Donna Kissinger, madende çalışmanın kendisini hiç zorlamadığını söylüyor. Kuralların katılığına dikkat çeken Kissinger, “Kurallar işin en zor kısmı; ama güvenli bir kömür madenciliği yapmak için bütün güvenlik kurallarını bilmek zorundasınız.” diyor.

12- MADENCİLERİN YILLIK GELİRİ 80 BİN DOLAR 

ABD’de büyük ölçekteki bir madende vardiya başına yaklaşık 120 toplamda ise 500 kişi çalışıyor. Bir madenci ortalama 80 ila 90 bin dolar civarında yıllık kazanç elde ediyor.