Almanya ve Brezilya, telekulak skandalını BM’ye taşıyacak

ABD’nin, liderlerini dinlemesine çok kızan Almanya ve Brezilya, konuyu BM’ye taşımaya karar verdi. Ortak bir karar tasarısı üzerinde çalışan iki ülke, “sistemi istismar edenlere bir mesaj” yollamak istiyor.

Dünyayı sarsan telekulak skandalında liderlerinin telefonları ABD istihbaratı tarafından dinlendiği ortaya çıkan Almanya ve Brezilya, konuyu BM Genel Kurulu’na taşımaya hazırlanıyor. İki ülke, yasa dışı telefon dinlemeleriyle ilgili Genel Kurul’a sunmak üzere bir karar tasarısı üzerinde çalışıyor. Tasarının, ABD’yi zikretmeden, ‘Uluslararası Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi’ metninin interneti de kapsayacak şekilde genişletilmesini öngördüğü belirtiliyor. 1976 yılında BM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yürürlüğe giren ve 167 ülkenin taraf olduğu sözleşme, internet öncesinde kabul edilmesi nedeniyle elektronik haberleşmeyi ihlalleri kapsamıyor.

Brezilya ve Almanya’nın üzerinde çalıştığı taslakta, sözleşmenin özel hayatın gizliliği, aile, onur ve şahsî saygınlığı hedef alan saldırılara karşı olan maddelerinin interneti de kapsaması talep ediliyor. Tasarının, BM’nin İnsan Hakları Komitesi’nde önümüzdeki cuma günü ele alınmasının ardından kasım ayı bitmeden Genel Kurul’da gündeme gelmesi bekleniyor. El Cezire’nin haberine göre, Avrupalı ve Latin Amerikalı temsilcilerle ham hali bir toplantıda ele alınan taslak tasarının “sistemi istismar edenlere bir mesaj yollama amacı taşıdığı” ifade ediliyor. Toplantıya katılan ülkeler arasında Fransa, İsveç, Norveç ve Avusturya’nın olduğu aktarılıyor.

Almanya Başbakanı Angela Merkel, telefonunun ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) tarafından dinlendiği iddialarına şiddetle tepki göstermişti. Yine benzer iddialarla gündeme gelen Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff ise tepki olarak geçen ayki ABD ziyaretini iptal etmişti. Rousseff, daha önce ülkesinin BM nezdinde özel hayatın gizliliği hakkında tedbir alınması için girişimde bulunacağını açıklamıştı.

ABD’nin küresel çapta ve müttefikleri nezdinde itibar kaybetmesine neden olan telekulak skandalı, eski NSA uzmanı Edward Snowden’ın sızdırdığı belgelerin ardından gündeme gelmişti. Daha sonra gündeme gelen yeni belgeler, ABD’nin 35 ülke liderinin yanı sıra milyonlarca yabancı ülke vatandaşının da elektronik haberleşmelerini takip ettiğini ortaya çıkarmıştı. Telekulak skandalı, önceki gün Brüksel’de sona eren AB liderler zirvesine de damga vurmuş, ABD’nin en büyük müttefikleri arasında yer alan AB ülkelerinin liderleri, skandalın taraflar arasına güvensizlik tohumları ektiğini vurgulamıştı.

‘TÜRKİYE DE ABD’NİN TAKİP LİSTESİNDE’

ABD istihbaratının 35 dünya liderinin görüşmelerini takibe aldığı haberi konuşulurken, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın dinlenen liderler arasında yer alıp almadığı sorusu cevap bekliyor. Snowden’ın sızdırdığı ve İngiliz gazeteci Glenn Greenwald’ın, Brezilya’nın Globo televizyonunda yayınladığı bazı belgeler, Türkiye’nin de hedef alınan ülkeler arasında yer aldığını ortaya koyuyor. Eylül ayında yayınlanan belgelerin birinde Brezilya ve Türkiye’nin küresel sahnede yükselişi ‘tehdit’ olarak nitelenirken bir başka belgede Türkiye’nin de içinde yer aldığı bazı ülkeler, bölgesel istikrarda ‘stres kaynağı’ olarak ifade ediliyor. İç yazışma niteliği taşıyan bir raporda ise Türkiye’nin de dahil olduğu 13 ülkenin ticarî, askerî, dış politika yönünden takibe alındığına ve bu kapsamda ülkedeki diplomatik, idarî, askerî, istihbarî hedefler üzerinde tüm boyutlarıyla çalışıldığına yer veriliyor.

‘DOST MU DÜŞMAN MI YOKSA PROBLEM Mİ?’

Türkiye, ABD için stres oluşturan başlıca ülkeler listesinde Brezilya, Mısır, Hindistan, İran, Meksika, Suudi Arabistan, Somali, Sudan ve Yemen’le birlikte “Dost mu düşman mı yoksa problem mi?” başlıklı kategoride ele alınıyor. Ayrıca ABD’yi endişelendiren geleceğe yönelik senaryoların işlendiği “2014-2019 Jeopolitik Trendler” başlığını taşıyan bir başka bölümde, “Brezilya ve Türkiye küresel sahnede yükseliyor. Meksika baskı altında ve sınırımızda yer alıyor. Arap Baharı devam ediyor. İş bulamayan gençlerden oluşan kambur, gençler arasında hoşnutsuzluğa sebep oluyor.” deniliyor.