ABD dışında Güvenlik Konseyi üyelerinin tamamı İsrail’e tepki gösterdi

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 15 üyesinden 14’ü İsrail’e yeni yerleşim kararından dolayı tepki gösterdi. Amerika’nın katılmadığı Güvenlik Konseyi tepkisinin herhangi bir yaptırımı bulunmuyor ancak uzmanlar Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin de İsrail’i kınama kararının önemine dikkat çekiyor.

Güvenlik Konseyi’nin İsrail’in Batı Şeria ile Doğu Kudüs’de yeni yerleşim yerlerleri açacağına yönelik tepkiler artarak devam ediyor. İngiltere Güvenlik Konseyi’ndeki Almanya, Portekiz ve Fransa adına yaptığı açıkalamda İsrail’i yeni yerleşim konusnda uyardı. İngiltere, Tel Aviv yönetimini aldığı karardan geri dönmeye çağrırken Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vitaly Churkin de İsrail yönetiminin aldığı son kararın iki devletli çözüm barış sürecine olumsuz etki yapacağı konusunda uyardı.

Konsey’deki AB üyesi ülkeler adına ortak açıklama metnini okuyan İngiltere’nin BM Daimi Temsilcisi Mark Lyall Grant, dört ülke olarak çözümün iki ülkenin birbirlerini tanıyarak yan yana barış içinde yaşamasından geçtiğini söyledi. Grant, “Biz Almanya, Fransa, Portekiz ve İngiltere olarak İsrail’in Batı Şeria’da Doğu Kudüs’ü de içeren yeni yerleşim yeri kurma planına kesinlikle karşıyız. Eğer bu plan uygulamaya geçirilirse özgür Filistin devletinin kurulması ve Kudüs’ün gelecekte hem İsrail hem de Filistin devleti için başkent olması şansını tehlikeye girer. Eğer plan hayata geçerse Doğu Kudüs’ün Batı Şeria ile bağlantısı kesilebilir ve sivil halk göç etmek zorunda kalabilir” dedi.

Sistematik yerleşim yeri kurma planlarının İsrail’in uzun vadede güvenliğini tehdit ettiğine dikkat çeken Grant sözlerini şöyle sürdürdü; “Bu yerleşimler uluslararası hukuka göre yasa dışı ve iki devletli çözüm ve barış görüşmelerini engelliyor. Doğu Kudüs’ü de içeren bütün yerleşim yeri inşası faaliyetleri derhal durdurulmalıdır. İsrail Hükümeti’nden bu planları iptal etmesini ve Kudüs’ü de içeren 1967 öncesi sınırlarda taraflarca onaylanmayan hiçbir değişikliği kabul etmeyeceğimizi bilmesini istiyoruz.”

Açıklamada İsrail’den Filistin’in mali durumunu kötüleştirme çabalarından da uzak durmasını isteyen Grant, Filistin’den de BM’deki yeni statüyü yapıcı bir biçimde kullanmasını istediklerini bildirdi. Grant, İsrail’den çözüm için 1967’de işgal edilen yerlerden de çıkmasını istediklerini dile getirdi.

İSRAİL’E 15 ÜYEDEN 14 KARŞI

Güvenlik Konseyi üyesi Togo, Güney Afrika, Pakistan, Azerbeycan, Guatemala, Fas, Kolombiya adına Hindistan’ın BM Temsilcisi Hardeep Singh Puri’nin yaptığı basın açıklamasında, İsrail’in işgal altında tuttuğu Filistin topraklarında uluslar arası yasalara aykırı yerleşim birimi açma kararından derin endişe duyduklarını söyledi. ‘‘Bu İsrail tarafından yapılan provokatif bir eylemdir’’ diyen Puri, işgal altındaki Doğu Kudüs topraklarında 3 bin 600 yeni yerleşim yeri kararının kabul edilemez olduğuna işaret etti. İsrail hükümetinin almış olduğu kararın uluslar arası insan haklarının da ihlali anlamına geldiğini vurgulayan Büyükelçi Puri, ‘‘Bu karar yine Birleşmiş Milletler ile Güvenlik Konseyi kararalarına da terstir’’ diye tepki gösterdi.

Son yerleşim kararı ile İsrail’in 1967’den bu zamana barış sürecini aksatmaya yönelik aldığı kararların sonuncusu olduğunu aktaran Puri, iki devletli çözümde 1967 sınırlarının baz alındığını hatırlattı. İsrail’in işgal altında tuttuğu toprakların yalnızca barışı engellemekle kalmayıp burada yaşayan insanların sosyal, ekonomik yöndende zorluklar yaşamasına yol açtığına dikkat çeken Puri, ‘‘Konsey üyeleri olarak İsrail’i ilegal yerleşim yeri kararından dönmeye çağrıyor, bu tür eylemleri de tekrarlamamasını bekliyoruz’’ dedi.

Bir gazetecinin Amerika ile diğer Güvenlik Konseyi üyeleri arasındaki İsrail-Filistin görüş farkının derinleşip-derinleşmediği yönündeki sorusuna Puri kaçamak cevap verdi. Puri, ‘‘Hayır böyle birşey yok… Geçtiğimiz şubat ayında da Konsey’in bir üyesi (ABD) bu konuda çıkarılmak istenilen tasarıya engel olmuştu. Hepimiz yasal olmayan eylemlere karşıyız. Bence bu konuda Güvenlik Konsey’inin bu aykı başkanlığını yapan Fas birşeyler söyleyebilir’’ diyerek topu taça attı.

Güvenlik Konseyi aralık ayı başkanlığını yürüten Fas’ın BM Daimi Temsilcisi Muhammed Loulichki, ‘‘Konsey olarak hepimiz Gazze krizi döneminde aynı tutumu sergiledik’’ diye bildi.

Filistin’in BM Temsilcisi Riyad Mansur daha sonra Brezilya, Güney Afrika ile Hindistan’dan kurulu ‘IBSA’ adına açıklama yapıldı. En son olarak kürsüye Çin’in BM Büyükelçisi Li Baodong gelerek Pekin’in yerleşim yeri kararından dolayı İsrail’e olan tepkisini aktardı.