Single Mom

Her öykü kendi içinde başkadır muhakkak, fakat ‘single mom’ çerçeveli bir araştırma yaptığımızda karşılaştığımız istatistikler bizi epey şaşırtır.  Custodial Mothers and Fathers and Their Child Support’ın yaptığı araştırmalar, bugün Amerika’da yaklaşık olarak 14 milyon ‘single parent’ yaşadığını ortaya çıkardı. Konunun daha çok ‘single mom’ olarak adlandırılmasının nedeni ise büyük çoğunluğun annelerden oluşuyor olması. Bunun yanında çocuklarının bakımını tek başına üstlenen babaların sayısı da az değil ve bu aileler toplamda 22 milyon çocuğun bakımından sorumlu. Son kırk yıl içinde dramatik bir şekilde artış gösteren bu sayının daha dramatik bir noktaya ulaşacağına da maalesef şüphe yok.

1970’ten 1980’e kadar ‘single mom’ artışında öyle hızlı bir ilerleme görüldü ki; hem ülke çapında, hem de eyaletler içinde ciddi bir ‘evlilik düşüncesini yaygınlaştırma’ çabası başladı. Bu çalışmaların tamamında asıl amaç, anne-babalı bir aile oluşturmayı teşvik etmek ve bu çekirdek ailenin sürekliliğini sağlamaktı, çocukların sağlıklı bir aile ortamında büyümeleri için. Fakat tüm çalışmalara rağmen ‘single mom’ artışı 90’ların ortalarına kadar  belirgin bir şekilde artış göstermeye devam etti. Bunun yanında ‘single father’ aileler tam da 90’ların ortalarından itibaren dikkat çekmeye başladı ve hızlı bir artış kaydetti. 

Konunun bir başka boyutu da farklı milliyetten aileler içindeki istatiksel dağılımın büyük değişiklikler göstermesi. White, Latino, African-American aileler yanında ırkların birbirine karıştığı melez çocuklu aileler içinde ‘single mom or father2 yaklaşımında büyük değişimler gözlenirken son kırk yılda görülen ‘farklı ırklardan bireylerin evliliği’ de konuya değişik açılardan bakma zorunluluğunu beraberinde getirdi. Irksal yaklaşımların ötesinde konunun başka önemli alt başlıkları da farklı boyutları gözler önüne seriyor: Evlilik içinde doğan çocuklar, evlilik dışında doğan çocuklar, annenin birçok evlilik yapıp her evlilikten başka çocuklar dünyaya getirmesi, evlilik yoluyla baba tarafından aileye katılan farklı anneden çocuklar, anne tarafından aileye katılan farklı babadan çocuklar gibi… İçine daldıkça karmaşıklaşan ve tam bir bilmeceye dönüşen ilişkilerden örülme bir aile yapısı çıkıyor karşımıza. Bütün bu çeşitlilik ve karmaşa ‘single mom or father’ artışını da tetikleyen bir durum aynı zamanda. Kültürel çatışmalardan dolayı biten evlilikler sonucu çocuklarla yalnız kalan anne ya da baba görüntüsü ruhsal dengenin de çökmesine neden ayrı bir faktör. 

Bu parçalanmış ailelere baktığımızda çoğunluğun sınırlı maddî kaynaklara sahip olduğunu görüyoruz; çocukların eğitimlerini, bakımlarını, her tür ihtiyaçlarını ve sağlık kontrollerini yeterli şekilde karşılayabilmek için. Bugün ‘single mom’ aile içinde büyüyen 10 çocuktan yedisi fakir ya da çok düşük gelirli aileye sahip. Babasız ya da annesiz büyüyen bu çocuklar hem maddî hem de manevî anlamda eksiklikler, yetersizlikler içinde yaşıyor. Amerika’da yapılan araştırmaların büyük çoğunluğu aynı anne-babaya sahip evli ve çatışmanın en düşük seviyede olduğu aileler içinde yetişen çocukların her anlamda daha başarı gösterdiğini ortaya koyuyor. Tabiî konuya sadece çocuk merkezli bakmak, tüm sorumluluğu tek başına yüklenip götürmeye çalışan annenin veya babanın durumunu gözardı etmek sorunu tam olarak anlamayı da engelleyecektir. Her durumda evliliği sürdürmenin bir çözüm getireceğini dahi iddia etmek mümkün olmadığı gibi, kesin ve keskin cümleler kurmak da olası değil.

Daha çok, dünyaya çocuk getirmenin anlamı üzerinde durmak ve dünyaya gelen çocuğun beraberinde getireceği sorumlulukları zihinlere yerleştiren bir bakış açısıyla konuya yaklaşmak, bir anlamda daha çocuk dünyaya gelmeden çocuklu bir manzaranın nasıl görüneceğini çizmek belki de yolun başında alınabilecek etkili tedbirlerden birisi olabilir. 

• Anne veya baba olmak nedir? 

• Anne veya baba olmak hayatta neleri değiştirir?

• Çocuk büyütürken anne veya baba nelerden vazgeçmek zorunda kalır?

• Var olan sorunları çözeceğini düşünerek çocuk dünyaya getirmek neleri tetikler?

• Bir çocuk nelere ihtiyaç duyar?

• Bir çocuğun sorumluluğunu yüklenmek ne demektir?

• Ebeveyn için çocuk ne zamana kadar çocuktur? 

gibi soruların canlı olarak yaşatılıp gösterileceği ortamların oluşturulması ve bu sürecin daha küçük yaştan itibaren uygun bir şekilde insanların eğitim sürecine dâhil edilmesi ‘single mom’ konusunda olumlu anlamda büyük gelişmeler elde edilmesine yardımcı olacaktır.