Amerika’da İrlandalıların başta New York eyaleti olmak üzere bir çok eyalette kutladıklerı en görkemli günüdür St. Patrickgünü. Mart ayı içinde farklı eyaletlerde yapılan festival ve yürüyüş, her sene 2 milyon İrlandalı’yı bir araya getiriyor. St. Patrick gününde Beyaz Saray dahil bir çok eyalette İrlanda’nın izlerini görmek mümkün. Amerika’da yaşayan İrlandalı Amerikalılar, 42 milyonla ülke nüfusunun % 12’sini oluşturuyor. Yani Amerika’daki nufüsları İrlanda nüfusunun 8 katı kadardır. İrlandalıların en yoğun yaşadığı eyaletler New York, Illinois, Pennsylvania, Massachusetts, Oklahoma, Missouri, Ohio, Kansas ve Georgia eyaletleridir. İrlandalılar, Amerika’da 1945’ten sonra, yönetimde devletin üst kademelerinde boy göstermeye başlamışlar. Amerika’da siyasete yön vermiş, onun da ötesinde siyaseti yönetmişlerdir. Amerika’ya başkanlık etmiş birçok başkan İrlanda asıllıdır. Bunlardan sadece bir kaçı, Andrew Jackson, James Knox Polk, Chester A. Arthur, Grover Cleveland, Benjamin Harrison, William McKinley, Theodore Roosevelt, William Howard Taft, Woodrow Wilson, Warren G. Harding, John F. Kennedy, Richard Nixon, Ronald Reagan, W. Bush. Barack Obama’nın annesinin bile İrlanda asıllı olduğu söyleniyor.
Amerika’daki İrlandalıların tarihi çok eski yıllara dayanıyor. Büyük kıtlık diye bilinen açlık felaketinde 1 milyondan fazla İrlandalı ölüyor. 2 milyondan fazla İrlandalı ise Amerika’ya yerleşiyor. Osmanlı Devleti, asırlar öncesinde iki millet ve devlet arasında dostluğa maya olacak bir adım atıyor. Amerika’da yaşayan Türkler bu tarihi hadiseyi çok iyi okumalı ve asırlar öncesinden atılan bu adımın arkasını getirmelidir. Tarihin tozlu sayfalarındaki bu asil davranış dedelerimizden bize mirastır. Bu mirasa sahip çıkıp tarihi dostluğun yeniden canlandırılıp ikame edilmesi önemli. Tam 166 yıl önce yaşanmış bu olayın özeti şöyledir: İrlanda tarihinin en önemli olaylarından biri olan İrlanda’daki açlık ve kıtlık felâketi sırasında Osmanlı Sultanı Abdülmecid, İrlanda halkına 10 bin sterlin yardımda bulunmak ister. Ancak sömürgesinde olan zor durumdaki İrlanda’ya sadece 2 bin sterlin bağışlayacak olan İngiltere Kraliçesi Victoria, Osmanlı’nın kendilerinden çok daha fazla yardım yapmasını kabul etmez. İstanbul’daki büyükelçisi vasıtasıyla, Sultan’ın teklifini reddeder ve Osmanlı bağışı İngiltere’nin isteğiyle bin sterlin’e indirilir.
Osmanlı Devleti bununla yetinmez ve Sultan Abdülmecid, İrlanda’ya tahıl yüklü 5 gemi gönderir. Fakat İngilizler bu gemilere izin vermez. Gemiler, yüklerini Drogheda Limanı’na boşaltır. Osmanlı, çok ağır bir dönem geçirmektedir ama her şeye rağmen 4 bin km mesafedeki yardıma muhtaç İrlanda halkına din, dil, ırk ayırımı yapmaksızın yardım elini uzatır ve insanlığın ölmediğini bütün dünyaya gösterir.
2006 yılının Mayıs ayında İrlanda’nın Drogheda şehrinde Osmanlı’nın yaptığı yardım anısına bir tören yapılarak, o döneme ait tarihî belediye binası’na bir ‘Şükran Plâketi’ asılır. Drogheda belediye başkanı Alderman Frank Goddfrey, törende bir konuşma yapar. Osmanlı’ya İrlanda halkının minnettarlığını ifade eder ve şehir ambleminin hilal ve yıldız olduğunu anlatarak ilave eder, “Şükran plâketimiz, iki ülke insanlarının dostluk sembolü olacaktır ümidindeyim”.
İrlandalıların Osmanlı Padişahı’na gönderdikleri ve hâlen Topkapı sarayı müzesi arşivinde muhafaza edilen yardım sonrası gönderilmiş ‘teşekkür mektubu’nda şöyle deniliyor:
“Aşağıda imzaları bulunan biz İrlanda asilzâdeleri, beyefendileri ve sâkinleri, majesteleri tarafından acı çeken kederli İrlanda Halkı’na gösterilen cömert hayırseverlik ve alâkaya en derin minnetlerimizi saygıyla takdim eder ve onlar adına Majesteleri tarafından İrlanda Halkı’nın ihtiyaçlarını karşılamak ve acısını dindirmek üzere cömertçe yapılan 1.000 Sterlinlik bağış için teşekkürlerimizi arz ederiz.”
Lozan’da bizimle alâkalı müzakereler yapılırken Yahya Kemal de oradaymış. Avrupalı bütün delege ve temsilciler bizim aleyhimize oy verirken, sadece İrlanda temsilcisi her oylamada bizim lehimize parmak kaldırıyormuş. Bu durum şairimizin dikkatini çekmiş ve bir fırsatını bulup kendisine, ‘Herkes bizim aleyhimizdeyken, siz her seferinde lehimize oy kullanıyorsunuz. Bunu niçin yapıyorsunuz?’ diye sormuş. İrlandalı, Yahya Kemal’in yüzüne şöyle bir bakmış ve ‘Böyle yapmaya mecburum. Benim gibi her İrlandalı da buna mecburdur. Biz bir yandan açlık ve kıtlıktan kırılıp, bir yandan salgın hastalıkla boğuşurken (1845-1849) diğer Avrupalılardan hiçbir yardım ve destek görmedik. Ama sizin Osmanlı dedeleriniz, yardım olarak hem para hem de gemiler dolusu erzak gönderdi. O zor günlerde bize insanca, dostça uzanan eli asla unutamayız. Siz her zaman desteklenmeye lâyık bir milletsiniz; bunu hak ediyorsunuz!’ diye cevap vermiş.
Eyüp bey yazılarında biraz da kaynak gösterse daha kullanışlı olabilir.