Brezilya’da son 20 yılın en büyük protestoları

Brezilya’da Sao Paulo’daki otobüs ücretlerine yapılan zamla başlayan protestolar ülke geneline yayıldı. Ülkenin en büyük 10 şehrinde on binlerce kişi sokaklara inerek yetersiz kamu hizmetleri, polis şiddeti ve yolsuzlukları protesto etti. Polis ise bazı şehirlerde göstericilere gaz bombasıyla müdahale etti.

10 yıldır yakaladığı ekonomik büyüme ile uluslararası arenada yıldızı parlayan Brezilya’da yaklaşık iki hafta önce toplu taşıma ücretlerine yapılan zam sebebiyle başlayan protestolar giderek yayılıyor. Pazartesi akşamı aralarında başkent Brasilia, Sao Paulo, Rio de Janeiro ve Belo Horizont’un da bulunduğu ülkenin en büyük 10 şehrinde on binlerce Brezilyalı yetersiz kamu hizmetleri, polis şiddeti ve hükümetteki yolsuzlukları protesto için sokaklara döküldü. Durağan ekonomi, yüksek enflasyon ve suç oranlarındaki artıştan rahatsızlığı yansıtan protestolar genel olarak festival havasında geçse de bazı şehirlerde polisle göstericiler arasında çatışmalar yaşandı. Rio de Janeiro’da bazı göstericiler polise taş atıp park halindeki bir aracı ateşe verdi ve eyalet meclisi binasını tahrip etti. Polis ise etrafı yağmalayan gruplara biber gazı ile müdahale etti. Çıkan olaylarda en az 20 polis ve 10 göstericinin yaralandığı bildirildi. Brasilia’da da bazı göstericiler Kongre binasının çatısına tırmanarak binaya girdi. Protestolar sırasında birçok bina, toplu taşıma aracı ve ATM tahrip edilirken, küçük yangınlar çıktı.

Brezilya’da son 20 yılın en büyük protesto gösterilerinde, halk sosyal sistemi geliştiremeyen ve güvenliği sağlayamayan hükümeti protesto ediyor. Ülkede zengin ve fakir kesimler arasındaki uçurum giderek artarken, Konfederasyon Kupası’na ve gelecek yıl Dünya Kupası organizasyonlarına harcanan milyarlarca dolar halkın tepkisini çekiyor. Hükümet, 2016 Yaz Olimpiyatları ile birlikte Dünya Kupası’nı küresel bir oyuncu olduğunu göstermek üzere bir vitrin olarak kullanmak isterken göstericiler “Stadyum yapmak için milyarlarca dolar harcandı, ancak eğitim ve sağlık için hiçbir şey yapılmadı.” eleştirisinde bulunuyor. Protestoların yanı sıra internet üzerinden de “Dünya Kupası için Brezilya’ya gelmiyoruz” kampanyası yürütülüyor.

Gösteriler, 10 yıllık istikrarlı bir ekonomik büyüme yaşayan Brezilya’da halkın, ilk kez ülkedeki durumu bu çapta sorguladığı eylemler oldu. Protestolar, Devlet Başkanı Dilma Rousseff açısından da gelecek yıl yapılacak seçimler öncesinde hassas bir döneme denk geldi. Yoksul ve çalışan kesim arasında gördüğü destek hâlâ yüksek olsa da Rousseff’in 2011’de göreve geldiğinden bu yana ilk defa son haftalarda popülaritesinde düşüş gözlendi. Konfederasyon Kupası oyunları sırasında başlayan gösteriler Papa’nın gelecek ay gerçekleştireceği ziyaret, 2014 Dünya Kupası ve 2016 Rio de Janeiro Olimpiyatları öncesi güvenlik endişelerini de artırdı.

OLAYLAR BİLET ZAMMI İLE BAŞLADI

Protestolar bu ay Sao Paulo’da toplu taşıma biletlerindeki küçük artışa karşı başlamış, polisin göstericileri dağıtmak için sert müdahalede bulunması üzerine diğer şehirlere sıçramıştı. Polisin en sert müdahalesi geçen hafta perşembe günü Sao Paulo’da gerçekleşmiş, çıkan çatışmalarda plastik mermi ve göz yaşartıcı gaz bombalarıyla 100 kişi yaralanmıştı. Sao Paulo Eyalet Valisi Geraldo Alckmin göstericileri ‘vandallar’ olarak nitelemişti. Sosyal medya yoluyla organize olan protestocu gençlerin önümüzdeki günlerde de birçok şehirde benzer yürüyüşler düzenlemesi bekleniyor.