Ekonomik krizde müzeye para harcanmalı mı?

Avrupa’nın içinde bulunduğu genel kriz ortamı, kültür sanat projelerinin hemen göze batmasına yol açıyor.

Helsinki’deki Guggenheim Müzesi’nin inşası da “Bu zamanda 130 milyon euro harcanamaz” tepkisine yol açtı. Tartışmalar üzerine şehir planlamacıları, projenin tanıtımı için karşı atağa geçti.

Euronews’in haberine göre Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de yapılması planlanan Guggenheim Müzesi henüz proje aşamasında olmasına rağmen 130 milyon euro’luk maliyeti ve inşaatın yapılacağı yerle ilgili sert tartışmaların odağı haline geldi.

Finlandiya başkenti için açılan müze tasarım yarışmasında, Fransız – Japon mimar ikilisi Nicolas Moreau ve Hiroko Kusunoki’nin projeleri 77 ülkeden katılan 1700 proje arasından birinci seçilmişti. Mimar Nicholas Moreau “temanın tarafsızlık ve şeffaflık” olduğunu belirtirken, Hiroko Kusunoki ise “insana odaklı” olduğunu ekliyor.

Moreau devam ediyor: “Şehir ve müzeyi bir araya getirmek istediğimiz için projeye Şehirdeki Sanat adını verdik.” Solomon R. Guggenheim Müzesi ve Vakfı Müdürü Richard Armstrong ise şunları söylüyor: “Sanırım şehrin yapısına çok uyumlu. Finlandiya’nın omurgasını oluşturan ahşap mirasına saygılı. Fin doğasının diğer tarafı olan denizle çok yakın bir ilişkisi var.”

Jüri Başkanı Professor Mark Wigley projenin ilgi çekici olduğunu, henüz yeni olsa da Finlandiya’ya ait bir proje olacağını belirtiyor. Ancak, müzenin inşaat masrafları yanında Guggenheim Vakfı’na 20 Milyon euro ödenecek olması, ayrıca Helsinki şehir limanından bir arsanın da projeye tahsis edilmesinin öngörülmesi, tepki çekiyor.

Şehir araştırmacısı ve yerel politikacı Dr. Kaarin Taipale, birçokları gibi o da kamu paralarının özel bir Amerikan şirketine peşkeş çekilmesine karşı ve paranın daha iyi şekilde harcanabileceğini savunuyor: “Bu kesinlikle haksızlık. Çünkü masrafların tamamı şehir kaynaklarından ödenecek. Sadece binanın inşası değil, bu değerli arsayı bedavaya verip, personel, binanın bakımı gibi tüm masraflar karşılanacak. Başka yerlerden kestiğimiz bir zamanda, şehir bütçesine yıllık ekstra 7 milyon euro masraf eklenecek.

FİNLİLER PROJEYE KARŞI

Finlandiya’nın en büyük gazetesi Helsingin Sanomat ise Guggenheim projesi hakkında kamuoyu yoklamaları yapıyor. 2012 yılı sonunda yapılan bir ankete göre Finlilerin dörtte üçü projeye karşı. O günden bu yana yapılan anketler de bu sonucu onaylamakta.

Finlandiya ekonomisi gerilemede ve hükümet kamu harcamalarında kesinti çağrısı yaparak Kuzey ülkelerin cömert refah sistemine sekte vurmuştu. Gazeteci Hanna Mahlamäki anket sonuçlarıyla ilgili olarak “Guggenheim kavramı Finlandiya için çok pahalı.

Anketlere göre insanların düşüncesi bu. Belki de insanlar buradan gelecek kârın masrafları karşılayacağına inanmıyor. Bu yüzden şüpheliler. İnsanlar bir sanat müzesinin ilk yatırım yapılması gereken şey olduğunu düşünmez. Çünkü çok zor bir zamandayız, her yerde sıkıntı var” diyor. Sert direniş karşısında, Guggenheim destekçileri karşı mücadeleye girişmiş durumda. Kazanan tasarımın ilân edilmesinin ardından katılanların yeni müzenin mimarlarına sorular yönelttiği bir toplantı düzenlendi.

Juha Christensen projeden çok memnun: “Guggenheim müzesini burada inşa etmenin harika, büyük bir onur ve Helsinki için güzel bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Umarım sonu gelir.” Türkiye’den Serbest Mimar ve Arkitera Mimarlık Merkezi kurucusu Ömer Kanıpak ise yatırımın büyüklüğüne göre topluma özgün olmasını belirtti. Helsinki şehir planlamacıları şehirde “Bilbao etkisi” oluşmasını umut ediyorlar. Zira canlı bir kültür merkezinin kentin ekonomik yenilenmesinde kilit rol oynayacağı kanısındalar. Başarılı bir kültür yatırımı olarak projeye Next Helsinki adını vererek http://www.nexthelsinki.org/ web sitesini oluşturdular. Planlamacılar, yeni fikirler, tasarımlar için toplumun her kesimine katkıda bulunma çağrısında bulundu.