“Krizin temel nedeni, olgunlaşamayan demokrasi”

Başkent Washington’da faaliyet gösteren saygın düşünce kuruluşlarından Carnegie Endowment’ta Türkiye’de yolsuzluk operasyonlarının ardından yaşananları konu alan bir seminer düzenlendi. “Türkiye’nin Siyasi Krizi ve Demokrasinin Karşısındaki Zorluklar” başlıklı seminerde Türk demokrasisinin tam olarak olgunlaşmaması krizin temel sebebi olarak gösterildi.

İlk konuşmacı Amerikan Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ulaş Doğa Eralp, mevcut krizin Hizmet Hareketi veya hükümetin amaç ve hedeflerinden ziyade Türkiye’de demokrasinin yorumlanmasındaki sıkıntıdan kaynaklandığını dile getirdi. Siyasette hala devlete sahip olanın demokrasiye de yön vereceği şeklinde genel bir anlayış olduğunu belirten Eralp, bunun çok problemli bir anlayış olduğunu vurguladı. Eralp, Türkiye hala devlet ile demokrasi anlayışının ayrılamadığına dikkat çekti.

Ulusal Demokrasi Vakfı uzmanlarından Richard Kraemer, Türkiye’deki dostlarıyla görüşmesinden edindiği izlenimlerini paylaştı. Giderek artan hayal kırıklığı, kırgınlık ve memnuniyetsizliğin söz konusu olduğunu belirten Kraemer, buna rağmen mevcut krizin demokrasinin gelişmesi adına bir fırsat olduğunun bilinmesi gerektiğini söyledi.

DEVLET VATANDAŞ İÇİNDİR

“Devlet mi vatandaş için yoksa vatandaş mı devlet için?” şeklindeki tartışmalara imada bulunan Kraemer, “Vatandaş devlet için değildir. Doğrusu bunun tam aksidir.” şeklinde konuştu.

Hizmet Hareketi üzerine çalışmaları bulunan ve bu konuda bir de kitabı olan Loyola Üniversitesi Öğretim Görevlisi Joshua Hendrick ise konuşmasında yolsuzluk tartışmalarından ziyade Hizmet Hareketi’nin yapısı ve dershanelerin kapatılması konusuna değindi.

Hareket’in eğitim ve çeşitli sektörlerdeki girişimlerinden bahseden Hendrik, taslağın ortaya çıkmasının ardından kasım ve aralık dershanelerin kapatılmasının tartışıldığını dile getirdi. Türkiye’deki arkadaşlarının bunu Hareket’in ekonomisine bir darbe olarak yorumladığını belirtti. Bu konuda kendi görüşlerini dile getiren Hendrick, dershanelerin kapatılmasının hareketin ekonomisinden ziyade varlığına direk olarak bir saldırı olduğunu söyledi.

BUNDAN BÖYLE TÜRKİYE MODELİ’NDEN BAHSEDEMEYİZ

Carnegie Endowment Uluslararası Barış Uzmanı Bayram Balcı ise Hizmet Hareketi’nin Başbakan Erdoğan’ın gittikçe daha otoriter hale geldiğini düşündüğünü ve bunun doğru olduğunu söyledi. Başbakan Erdoğan’ın ilk iki döneminde daha demokratik olduğuna dikkat çeken Balcı, “O döndemde Türkiye’nin demokratikleşmesine katkıda bulunuyordu. Ama 2011’de 3. kez başa geldikten sonra daha otoriter olmaya başladı.” dedi.

Balcı, son günlerde yaşanan krizin kısa dönemde demokrasiye zararı olmasına rağmen uzun dönemde olumlu yansımalarının olacağını dile getirdi. Demokratik ülkelerde güçlü bir muhalefet eksiliğinin ve çok güçlü sivil toplum hareketi varlığının sağlıklı olmadığını ifade etti.

Yaşanan krizin AK Parti’nin Ortadoğu, ABD ve Avrupa’daki imajına da zarar verdiğini belirten Balcı, “Geçmişte AK Parti’nin bir Ortadoğu’da bir model olabileceği konuşuluyordu. Şu anda bu düşüncenin sona erdiğini düşünüyorum. Bundan böyle Türkiye’nin bir Ortadoğu’da bir model olabileceğinden bahsedemeyiz.” şeklinde konuştu.