Bugün Hristiyan dünyası en eski ve en büyük dini bayramı olan Paskalya’yı (Easter) kutluyor.
Önceki gün Hayırlı Cuma’yı (Good Friday) idrak eden Hristiyan alemi, bugün de Paskalya bayramını kutluyor. Paskalya, Hristiyan inancına göre Hz. İsa (as) çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişini ifade etmesi nedeni ile bugünü bayram olarak kutluyor. Yaklaşık 40 gün önce başlayan ve Hayırlı Cuma ile son bulan Hristiyanların oruç döneminin sonu ve Hz. İsa’nın (as) yeniden dirilişini sembol etmesi nedeniyle bugünü bayram olarak kutluyor.
Hristiyan dünyasında farklı takvimlerde kutlanan Paskalya, Ortadokslar önümüzdeki hafta bu bayramı kutlayacak. Ortadokslar bugün Hz. İsa’nın Kudüs’e girişi olan Palmiye Pazarı’nı (Palm Sunday) kiliselerinde ayinlerle anacak.
Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklı tarihlerde kutlansa da Paskalya, Hristiyan alemi için büyük manevi anlam içeriyor. Paskalya sadece Batı ve Doğu kiliseleri değil her yıl mezheplerin kendi takvimlerinde dahi farklı zamanlarda kutlanıyor. Paskalya, Mart sonu ile Nisan sonu arasında bir tarih dilimi arasında kutlanıyor. Bu sene Batı kiliseleri için 8 Nisan olan Paskalya tarihi önümüzdeki yıl 31 Mart olarak belirlenmiş durumda.
Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda Pazar günü kutlanan Paskalya, ‘‘Kıyam Yortusu, Diriliş Pazarı’’ ya da ‘‘Diriliş Günü’’ olarak da adlandırılır.
Latince Pascha kelimesinden türeyen Paskalya bayramına dair en eski kayıtlar ikinci yüzyıla aittir. İsa’nın dirildiği günü belirleme hususu, 8. yüzyıla kadar Doğu ve Batı kiliselerinin üzerinde anlaşamadığı en önemli konu olmakla bilinir. Batı ve Doğu kiliseleri arasındaki Paskalya tartışmaları aslında tam olarak hiçbir dönem çözülemedi ve bugün bu anlaşamamazlığın bir sonucu olarak Hristiyan alemi bu önemli bayramlarını farklı tarihlerde kutlamaya devam ediyor. Paskalya bayramı için yalnızca kiliseler değil devlet yetkilileri de sabit bir gün belirlemekte başarılı olmadı. 20. yüzyılda Paskalya bayramı için sabit bir tarih belirleme çalışmaları yapıldı. Özellikle Nisan ayının ikinci Pazar’ı üzerinde durulduysa da uygulama bir türlü genelde kabul görmedi.
Türkçe’ye Rumca’dan ‘Pashalia’ sözcüğünden türeyerek geçen Paskalya sözcüğünün kökeni İbranice Pesah kelimesine dayanıyor. Anlamı ise; ‘dokunmadan geçmek’ olan Paskalya, İsrailoğulları’nın Mısır’dan kaçmasına ve bu kabilenin ilk doğan çocuğunun canının bağışlanmasına bir gönderme olarak da ifade edilir.
Bugün İngilizce’de ‘Easter’ olarak Paskalya’nın anılması ise Cermen Takvimi’nde Nisan ayının bu kelime ile ifadesinden gelir. Nisan ayı Cermen Takvimi’nde ‘Eostur’ olarak ifade edilir iken kelime zaman ile Easter diye telafuz edilir.
PASKALYA’YI FARKLI GELENEKLERE GÖRE DE OLSA TÜM HRİSTİYANLAR KUTLAR
Batı ile Doğu kiliseleri arasında Paskalya bayramının tarihi konusunda olduğu gibi kutlama şeklinde de farklılıklar arz eder. Paskalya tüm Hristiyan alemi tarfından kutlanır. Kiliselerde düzenlenen ayinlerle idarak edilen Paskalya’nın ülkeden ülkeye kutlamasında da bazı gelenekten gelen farklılıklar sözkonusudur. Bunlar arasında en yaygını şahısların birbirine çikolatadan yapılan Paskalya tavşanı veya haşlanmış Paskalya yumurtası hediye etmesidir.
Yine Hristiyanlar Paskalya için çörekler, boyalı yumurta haşlaması pişirir ve birlikte mum yakmak, dua etmek de günün en önemli ritüellerindendir.
Rum ve Rus Ortodoks Kiliselerinde gece ayinlerinden önce kilise dışında bir ayin alayı düzenlenir. Alay kiliseden çıkarken hiç ışık yakılmaz; dönüşte ise, İsa’nın dirilişini simgelemek için yüzlerce mum yakılır.
Katolik ve Batı kiliselerinde Paskalya gecesi ayinler yapılır ve yeni ateş kutsanır. Kutsanan ateş ile mum yakılır ve İncil’den bölümler okunurak vaftiz törenleri gerçekleştirilir.
Let me tell You a sad story ! There are no comments yet, but You can be first one to comment this article.
Write a comment