Kemal Derviş’e emeklilik şoku

Devlet eski Bakanı ve Brookings Enstitüsü Başkan Yardımcısı Kemal Derviş, emeklilik için SGK’ya başvurdu. SGK başvurusunu reddetti. Derviş’e nasıl emekli olacağını Ali Tezel anlattı…

Millet Gazetesi’nden Ufuk Şanlı’nın haberine göre, Ekonomiden Sorumlu Devlet eski Bakanı Kemal Derviş, 1949 doğumlu. Yani 66 yaşında. Türk ekonomisini krizden çıkaran isim olarak bilinen Derviş, emekli olmak için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurdu. Derviş, bakanlık ve milletvekili yaptığı için ‘Emekli Sandığı’ndan emekli olmak istedi. Bunun için prim günlerini hesaplattı. Türkiye’de 4 yıl Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) 3 yıl da Emekli Sandığı primi vardı. Geri kalan 2 bin 550 gün için de yurt dışı borçlanması yaptı. Devletin hesabına 70 bin lira yatırdı.

SGK’DAN ŞOKE EDEN YANIT

Ancak SGK, 5 bin 400 gün prim ödemesinin yanı sıra Türkiye’ye kesin dönüş yapması gerektiğini bildirdi. ‘Kesin dönüş’ için evinizi veya işinizi taşımanız yetmiyor. Yurt dışıyla her türlü ilişkinizi kesmeniz, ücret ve maaş almamanız lazım. Derviş, Amerika’da bir üniversitede ders verip, önemli bir düşünce kuruluşunda görev yapıyor. Buradan gelir elde ettiği için başvurusu SGK tarafından reddedildi.

Kemal Derviş, 2 yıl bakanlık ve 3 yıl milletvekilliği yaptığı için 61 yaşında emekli olma hakkına sahip. 15 yıl prim ödeme şartını da 3201 sayılı Kanuna göre, yurt dışı borçlanması yaparak sağlayabiliyor. Ancak emeklilik için yurda kesin dönüş şartını yerine getirmediğinden emekli olamıyor…

KEMAL DERVİŞ NE YAPMALI?

Biz de ‘Kemal Derviş’in vekil haklarıyla emekli olma hakkı var mı?’ diye yazarımız Ali Tezel’e sorduk. O da kendisine yol gösterdi: “Yasal olarak böyle bir hakkı var. Ancak gidiş yolu yanlış. Zira milletvekilleri için çıkartılan özel kanuna göre SGK’sız geçen sürenin 15 yıla kadar olan kısmını herhangi bir sebep göstermeden borçlanma hakkınız var. Derviş, yanlış bir yol izleyerek 3201 sayılı Yurtdışı Borçlanma Kanunu’ndan istifade etmek istemiş ancak bu başvurusu reddedilmiş. Kemal Bey, şimdi ödediği parayı geri alsın. Özel yasadan yararlanarak 15 yılı tamamlayacak kadar borçlansın. Ardından 8 bin lira vekil emekli aylığını alıp hayatına devam etsin…”

EMEKLİ MAAŞI 8 BİN LİRAYA DAYANDI

Cumhurbaşkanı’nın alacağı aylık her yıl Bütçe Kanunu ile TBMM tarafından belirleniyor. 2015 yılı için Cumhurbaşkanı’nın aylık ödeneği brüt 39 bin 950 liradan 43 bin 750 liraya yükseldi. Vergi kesintilerinden sonra Cumhurbaşkanı’nın aylık net ödeneği yaklaşık 29 bin lira olacak. Buna göre; Cumhurbaşkanı’nın emekli aylığı, 43.750 x %40 = 17 bin 500 lira oluyor. Başbakan emekli aylığı ise Cumhurbaşkanı emekli aylığının yüzde 75’i oranında olduğuna göre; 17.500 x %75 = 13 bin 125 lira olacak. Milletvekili emekli maaşı da Cumhurbaşkanının emekli aylığının yüzde 45’si ise 17 bin 500 x %45 = 7.875 liradır.

MİLLETVEKİLİ OLMAK YETMİYOR

İki yıl vekillik veya açıktan bakanlık yapanlar milletvekilliğinden emekli olamaz. Milletvekilleri gerek eski 5434 gerek yeni 5510 sayılı kanunlar gereğince kadın ise en az 20 yıl, erkek ise en az 25 yıl prim ödemek ve bu süre içinde de en az 2 yıl vekillik yapmak zorunda. Yaşlılıktan yani ileri yaşlardan (61 yaş) emekli olmak için ise en az 15 tam yıl prim ödemiş olmak şart. Ancak bu noktada çok önemli bir avantaja sahipler; vekil seçilenler 15 yıla kadar sebep göstermeden borçlanabilirler…

KEMAL DERVİŞ KİMDİR?

Kemal Derviş, 2001 yılında patlak veren büyük ekonomik krizin ardından Dünya Bankası’ndaki başkan yardımcılığı görevinden ayrıldı. Ülke ekonomisini düze çıkarmak için geri döndü. Hazırladığı ‘Güçlü Ekonomiye Geçiş’ programı ile Türk ekonomisini çöküşten zirveye taşıdı. 2002 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili seçildi. Üç sene boyunca milletvekili olarak görev yaptı. 2005 yılında milletvekilliğinden istifa ederek Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Başkanlığı görevine atandı. 2009 yılına kadar burada görev yaptı. Halen Akbank’ta Uluslararası Danışma Kurulu üyesi ve önde gelen düşünce kuruluşlarından Brookings Enstitüsü’nde danışman olarak görev yapıyor.