Av. Metin Çağlar – Amerika’da şirket nasıl kurulur?

Yeni bir iş kurmayı planladığınızda yapılması gereken en önemli işlerden bir tanesi de kuracağınız şirketin türüne karar vermektir. Çünkü seçeceğiniz şirket modeli ödeyeceğiniz vergi  miktarlarını, şirketin işlerinden dolayı kişisel sorumluluklarınızı, şirketin yasal statüsünü korumak için tutmanız gereken defterleri ve yapmanız gereken resmi bildirimleri çok yakından ilgilendirecektir.

Amerika da en çok bilinen şirket türleri şunlardır:

Şahıs şirketleri (Sole Proprietorships)

Ticari şirketler (Corporations)  bunlarda kendi içerisinde  C türü ticari şirketler (C corporations) ve S türü ticari şirketler (S corporations) diye ikiye ayrılırlar.

Sınırlı sorumlu şirketler (Limited Liability Companies)

Ortaklıklar (Partnerships)

Şahıs Şirketleri

Şahıs şirketleri bir şahıs tarafından sahip olunan ve sahibinden bağımsız bir varlığı olmayan şirketlerdir. En basit şirket modelidir ve bu tür şirketlerin tüzel kişilikleri bulunmamaktadır.

Avantajları

Şahıs şirketlerinin en büyük avantajı kuruluş ve idare masraflarının çok düşük düzeylerde olmasıdır. Kuruluş aşamasında karşılaşılabilecek tek masraf yapılacak işin niteliğine göre resmi mercilerden alınacak  ruhsat ve izinler ile sınırlıdır bu izin veya ruhsatlar genellikle cüzi miktarlarda olup lokal kurumlardan alınmaktadır. Bunun yanında bu tür şirketlerin en büyük avantajı şirketin tüm gelir ve giderlerinin de şirket sahibinin kendi kişisel vergi beyannamesinde Amerikan milli gelirler idaresine (IRS) bildirilmesi olup (Form 1040, Schedule C) ticaret şirketlerinde olduğu gibi şirket içinde ayrıca bir vergi ödenmemesidir.

Dezavantajları

Şahıs şirketlerinin en büyük dezavantajı sınırsız oranda kişisel sorumluluktur. Şirketin bir tüzel kişiliği olmadığından dolayı şirketin tüm borç ve yükümlülüklerinden, işçilerin sebep oldukları kazalardan vs. tamamen şirket sahibi sorumludur. Örneğin şirketin bu borçları ödeyecek yeterli miktarda malvarlığı yoksa şirket sahibi bunları kendi şahsi malvarlıklarından ödemek zorunda kalabilir.

Bunun yanında diğer bir dezavantajı da şirketin tüzel kişiliği olmadığından şirketin bankalar nezdinde bir “şirket”olarak kredi geçmişi yoktur bu durumda bankalar sadece şirket sahibinin kredi geçmişini esas aldığından kredi geçmişi kötü olan iş sahibinin bankadan kredi alması zorlaşmaktadır. Ayrıca bu tür şirketler diğer ticari şirketler gibi hisse satamadıklarından dolayı yatırımcı bulmaları da zor olmaktadır.

Ticari Şirketler (Corporations)

Ticari şirketler hissedarların (shareholders) sahip olduğu ve şirketin hissedarlardan tamamen bağımsız kimliği bulunduğu tüzel kişiliklerdir.

Ticari şirketler C türü ticari şirketler ve S türü ticari şirketler olmak üzere ikiye ayrılırlar. Bu şirketlerin  C türü olarak adlandırılmasının sebebi Amerikan federal vergi hukukunun “C” bölümüne tabii olmasıdır, S türü şirket ise söz konusu kanunun “S” bölümüne tabiidir.

Ticari şirket denilince aslında ilk başta kastedilen C türü ticari şirkettir. Yani C türü şirketler varsayılan normal ticari şirketlerdir. S türü ticari şirketler ise aşağıda tekrar değineceğimiz gibi C türü ile aynıdır fakat ondan farkı hissedarların şirketin ticari şirketler gibi vergilendirilmemesi için IRS ile yaptıkları seçimdir.

Avantajları

Ticari şirketlerin en büyük avantajı şirketin tüm borç ve yükümlülüklerinden dolayı şirket sahiplerinin kişisel sorumluluklarının bulunmamasıdır. Bu durum ticari şirketleri şahıs şirketlerinden ayıran en büyük özelliktir. Eğer şirket sahipleri şirketin tüm gelir, gider ve harcamalarını kendi kişisel hesaplarından ayrı tutmuşsa ve usulüne uygun olarak şirketi idare etmişlerse sahiplerin üçüncü şahıs veya tüzel kişiliklere karşı şahsi bir sorumlulukları yoktur.

Bunun yanında ticari şirketlerin tüzel kişilikleri bulunduğundan ve hissedarlardan ayrı kredi geçmişleri olduklarından bankalar genellikle ticari şirketlere kredi vermeyi tercih etmektedirler. Ayrıca ticari şirketler dışarıya hisse satabildiklerinden sermaye artırımını sağlayacak yeni ortaklar ve yatırımcılar bulmakta zorlanmazlar.

Dezavantajları

Ticari şirketlerin en büyük dezavantajı ise kuruluş ve idare masraflarının şahıs şirketlerine nispetle biraz fazla olmasıdır ayrıca şahıs şirketlerinin aksine ticari şirketler tüm defter ve yönetim kurulu toplantı kayıtlarını düzenli bir şekilde  tutmak ve eyalete yıllık şirket raporlarını bildirmek zorundadırlar.

Diğer en büyük dezavantajları da şirket gelirlerinin şahıs değilde şirket düzeyinde vergilendirilmesidir ki bunlar şahıs düzeyine oranla yüksek miktarlarda olabilmektedir. Ayrıca bu tür şirketlerde çifte vergilendirme (double taxation) söz konusudur yani şirket kar ettiğinde bu kar üzerinden şirket sahipleri de bu kardan pay aldıklarında (dividend) vergilendirilirler.

Haftaya: S türü ticari şirketler, Sınırlı sorumlu şirketler ve Ortaklıklar.