“Yabancının Türk şirketlerine yatırımları iki yılda eridi”

AKP İktidarının iş dünyasına yönelik baskıları yatırımcıyı ürküttü. Rekabet Kurumu verilerine göre 2013 yılında satın alma ve ortaklık yoluyla 16,5 milyar liralık yabancı sermaye gelirken, bu rakam 2014’te 10 milyar liraya, 2015’te ise 6 milyar liraya geriledi.

Rekabet Kurumu’nun satın alma ve ortaklık yoluyla Türkiye’ye giriş yapan yabancılarla ilgili hazırladığı ayrıntılı rapordan çarpıcı sonuçlar çıktı. Yabancıların Türk şirketlerine yaptığı yatırım miktarı 2013’te 16,5 milyar lira iken, 2014’te 10 milyar liraya, 2015’te ise 6 milyar liraya geriledi. Geçen yıl ABD, Almanya, Fransa, Malezya gibi ülkelerden Türkiye’ye satın alma yoluyla gelen yatırımcı sayısında düşüş yaşandı. Türkiye’ye gelen yabancı yatırımın büyük bir bölümünün satın alma ve birleşme şeklinde olduğu dikkate alındığında, Rekabet Kurumu’nun verileri, yabancıların ayağını Türkiye’den kesmeye başladığını gösteriyor.

17 Aralık 2013’teki yolsuzluk ve rüşvet operasyonlarından sonra hükümetin iş dünyasına yönelik baskısı yurt dışında da büyük tepki toplamıştı. Ekonomistler ve piyasa uzmanları, iş dünyasına yönelik baskıların yabancılarda da tedirginliğe yol açacağını, bu durumun cari açığın ilacı olan Türkiye’ye yabancı yatırım girişlerini olumsuz etkileyeceğine yönelik ekonomi yönetimine defalarca uyarıda bulundu. Rekabet Kurumu’nun açıkladığı 2015 yılına ait birleşme ve satın alma raporu, bu uyarıların haklılığını gözler önüne serdi. Rapordaki en dikkat çekici veri, yabancıların Türk şirketlerine yönelik satın alma işlemlerindeki azalmaydı. 2015’te Rekabet Kurumu’na toplam 159 birleşme ve devralma işlemi bildirildi. Bu rakam, 2014’te 215’ti. 2014’te 56 Türk şirkete yatırım yapan yabancı girişimciler, 2015 yılında 49 şirkete yatırım yaptı. Bu işlemlerle ilgili 2014’te 10 milyar lira olan yabancı sermaye miktarı geçen yıl 6 milyar liraya geriledi.

Yabancı yatırımcılar arasında işlem bazında yapılan sıralamaya göre ilk sırada 6’şar işlemle Lüksemburg ve Hollanda kökenli yatırımcılar yer aldı. 2014’te 5 Alman şirket Türkiye’ye yatırım yaparken, geçen yıl bu sayı 2’ye geriledi. Amerikalı yatırımcı sayısı 6’dan 3’e, Fransalı yatırımcı sayısı 5’ten 1’e geriledi. 2014’te üç yatırımcının geldiği Malezya’dan geçen yıl hiç yatırımcı gelmedi. 2014’te Türkiye’ye yatırımcı gönderen Avusturya, Belçika, Beyrut, Finlandiya, İrlanda, İsveç, Kanada ve Singapur’dan 2015’te şirket satın alma ve ortaklık için hiç yatırımcı gelmedi. 2014’te hiç yatırımcının gelmediği Avusturalya, Bahreyn, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Hong Kong ve Norveç’ten 2015’te birer yatırımcı geldi. İspanya, İngiltere ve İsviçre’den gelen yatırımcı sayısı 2014’e göre 2’şer arttı.

2015’te Türkiye’de en yüksek miktarlı satın alma işlemi 2 milyar 355 milyon lira ile deniz ve kıyı sularında yük taşımacılığı alanında gerçekleşti. İşlem sayısı bakımından, en çok işlem, belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalardaki diğer toptan ticareti ile elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı alanında gerçekleşti.