Türkiye, 20 milyar dolarlık ABD bonosu sattı

Amerikan Hazinesi’nin verilerine göre, Ocak 2015’te Türkiye’nin elinde 82,4 milyar dolar tutarında Amerikan Hazine bonosu bulunurken, bu tutar Ekim 2015’te 61,9 milyar dolara geriledi.

Konuyu Taraf Gazetesi’ndeki köşesine taşıyan Süleyman Yaşar, dünyadaki pek çok ülkenin rezervlerini artırmaya çalışırken Merkez Bankası ve finans kuruluşlarının bu yılın ilk 10 ayında 20.5 milyar dolar sattığını belirtti.

İşte Süleyman Yaşar’ın o yazısı:

“Bildiğiniz gibi dolar rezerv para olduğundan küresel piyasalarda pek çok işlem Amerikan Doları üzerinden yapılıyor. Ve bu nedenle özellikle gelişmekte olan ülke merkez bankaları ve diğer finans kuruluşları rezervlerinin büyük bir kısmını dolar olarak tutuyorlar. Dolayısıyla iç ve dış şoklardan korunmak için kendilerini sigortalıyorlar.

“Peki, merkez bankaları niye döviz rezervi tutar” sorusu hemen akla gelebilir.

Cevaplayalım; çünkü bir ülkeye ihracat yapacaklar o ülkenin ihracat bedelini ödeyecek dövizinin olup olmadığına bakarlar. Ya da borç verecekler yine ülkenin döviz rezervlerine bakarlar. Çünkü rezervler yetersizse mal ihraç edenler ve borç verenler alacaklarının ödenemeyeceğini düşünürler. İşte bu nedenle döviz rezervleri mal ve paranın fiyatı olan faizin belirlenmesinde önemli rol oynar.

Peki, döviz rezervlerinin ne kadar olması yeterli kabul edilir?

Genellikle ülkenin kısa vadeli borçları tutarı kadar döviz rezervinin olması istenir. Aksi takdirde borç verenler risk arttığı için faizi artırır. Ülkeye mal gönderenler de mal fiyatını çoğaltır. İşte bu nedenle kısa vadeli borçları karşılayacak bir rezerv tutarını merkez bankaları bulundurmayı görev kabul eder. Bir de dalgalı kur rejiminde döviz rezervleri kurun aşırı dalgalanmasını önler. Çünkü döviz rezervi azalan ülkelerin paraları, yeterli döviz bulunmayacak beklentisiyle değer kaybeder.

Gelelim şimdi bu kısa açıklamayı niye yaptığımıza…

Yaptık, çünkü Merkez Bankası’nın altın ve döviz rezervleri 19.12.2014 tarihinde 127,3 milyar dolar tutarındaydı. Oysa 18.12.2015 tarihinde aynı rezervler 113,5 milyar dolara geriledi. Altın hariç brüt döviz rezervleri ise aynı dönemde 107,2 milyar dolardan 95,9 milyar dolara geriledi. Böylece döviz rezervleri 120 milyar dolar olan kısa vadeli dış borçların altında kaldı.

AMERİKAN HAZİNE VERİLERİNE GÖRE TÜRKİYE’NİN ELİNDE 82,4 MİLYAR DOLARLIK BONO VARDI 61,9 MİLYAR DOLARA GERİLEDİ

O hâlde bu rezerv gerilemesi, gelecek yıl devam ettiği takdirde Türk parasında oynaklık yaratacağını şimdiden söyleyebiliriz. Bu arada bizim Merkez Bankası ve finans kuruluşları dünyada en çok Amerikan Hazine bonosu satanlar oldu. Amerikan Hazinesi’nin verilerine göre; Ocak 2015’te Türkiye’nin elinde 82,4 milyar dolar tutarında Amerikan Hazine bonosu bulunurken bu tutar Ekim 2015’te 61,9 milyar dolara geriledi. Demek ki Merkez ve finans kuruluşları bu yılın ilk on ayında 20,5 milyar dolar tutarında Amerikan Hazine bonosu sattılar. Bu arada diğer ülkelerin pek çoğunun aynı dönemde Amerikan Hazine bonosu alımlarını artırdığını belirtelim. Örneğin Hindistan, Amerikan Hazine bonosu tutarını 91,2 milyar dolardan 111,6 milyar dolara, Almanya 69,6 milyar dolardan 81,6 milyar dolara yükseltti.

Kısaca herkes dolar rezervlerini çoğaltırken Türkiye azalttı.”