Sebze-meyvede Rusya bilmecesi

Rusya, Avrupa Birliği ülkelerinden yılda 2,2 milyon ton yaş meyve sebze ithalatı yaparken yaşadığı gerginlik sebebiyle rotayı Türkiye’ye çevirdi. Türkiye’nin bu alanda kendi ihtiyacını karşılayamadığına dikkat çeken uzmanlar, “Fiyatlar yüzde 30 artabilir.” uyarısında bulundu.

Rusya’nın AB’den meyve sebze ve gıda ithalatını bir yıl boyunca yasaklamasının ardından Türkiye’den alımları artıracağını açıklamasına sektör temkinli yaklaşıyor. Rusya’ya aşırı ihracat yapılmasının, iç piyasada arz talep dengesini bozarak fiyat artışına yol açacağı belirtiliyor. Sektör temsilcilerine göre bu yıl yaşanan kuraklık ve ilkbahar aylarında meydana gelen dolu yağışı ve don olaylarından dolayı Rusya’nın talebini tamamen karşılamak zor. İzmir Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Ferdan Çiftçi, Rusya’nın Türkiye’den ithalatı artırmasının iç piyasanın dengesini bozacağına ve fiyat artışına yol açacağına dikkat çekti. Türkiye’nin özellikle bu yıl yaşanan kuraklıktan dolayı Rusya’nın talebini karşılamakta zorlanacağını belirten Çiftçi, ihracatın fazla olması halinde iç piyasada bazı ürünlerin pahalanabileceğini kaydetti. Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) Başkanı Salih Çalı da ihracatçılar olarak Rusya’nın taleplerine temkinli yaklaştıklarını söyledi. Çalı, Rus yetkililerin AB ülkelerinden meyve sebze ithalatını durdurup Türkiye’den artıracakları yönündeki beyanlarının, sektörü yüksek beklentilere sürüklememesi gerektiği uyarısında bulundu.

Kış aylarının kurak geçmesi ve ilkbahar aylarında yaşanan afetler, tarım alanlarında büyük zararlara yol açtı. Birçok üründe ciddi rekolte kaybı yaşandı. Buna bağlı olarak da iç piyasada bazı ürünlerin fiyatı arttı. Bu arada Rusya, AB ve ABD ile yaşadığı gerginlik sebebiyle bu ülkelerden ithal ettiği meyve sebzeyi Türkiye’den alacağını ilan etti. Türkiye’nin kendi ihtiyacını karşılayamadığı bir ortamda Rusya’dan böyle bir talebin gelmesi, özellikle üretici nezdinde sevinçle karşılandı ancak sektör temsilcileri, gelişmenin iç piyasada arz talep dengesini bozabileceği konusunda uyarıyor. Spekülatif söylentilerin arz talep dengesini bozarak iç piyasada fiyat artışına sebep olabileceğine dikkat çeken UYMSİB Başkanı Çalı, üretici ve ihracatçıların yüksek beklentilere kapılmasının hayal kırıklığına yol açabileceği uyarısında bulundu. “Rusya’nın Türkiye’ye yönelmesi elbette olumlu bir gelişme ancak temkinli davranmak gerekiyor.” diyen Çalı, ihracata aşırı yüklenerek de iç piyasada arz talep dengesinin bozulmaması gerektiğini vurguladı. Ayrıca bu sene kuraklık, don ve dolu sebebiyle üretim kaybının söz konusu olduğunun, ihracatta bunun da göz önünde bulundurulması gerektiğinin altını çizdi.

‘ARZ TALEP DENGESİ BOZULURSA İÇ PİYASADA FİYATLAR ARTAR’

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tayfun Özkaya da Türkiye’de bu yıl yaşanan kuraklık ve afetlerden dolayı ürün rekoltesinin azalmasına Rusya’nın da talebinin eklenmesinin, iç piyasa fiyatlarını artıracağını söyledi. Bu sene kuraklıktan dolayı bazı tarım ürünlerinin rekoltesinin azaldığına ve üretim alanının daraldığına dikkat çeken Özkaya, “Rusya’dan gelecek talep, üreticiye de pek fayda sağlamaz ancak tüketiciye olumsuz yansır. Rusya’nın talebinin uzun süre devam etmesi halinde bazı ürünleri iç piyasada pahalı yiyebiliriz ama ileriye dönük Türkiye’nin Rusya pazarına yerleşmesi açısından avantaj sağlayabilir.” diye konuştu.