Türkiye internette ‘özgür olmayan ülke’ kategorisinde

Merkezi Washington’da bulunan Özgürlük Evi (Freedom House) ülkelerde internetin ne kadar özgür olduğunu incelediği yıllık raporunu açıkladı.

Dünya genelinde özgürlüklerin durumunu takip eden Özgürlük Evi’nin (Freedom House) “Nette Özgürlük 2016” raporunda Türkiye’nin kategorisi “kısmen özgür” seviyesinden “özgür olmayan” seviyesine indirildi.

Raporda ülkelere, internet özgürlüğünde “0” en özgür, “100” en az özgür olmak üzere not veriliyor. Türkiye “61” puanla raporda “özgür olmayan ülke” kategorisine yerleştirilen 20 ülke arasında yer aldı.

Türkiye geçen yıl “58” puanla “kısmen özgür ülke” kategorisinde bulunuyordu. Raporda son 5 yıldaki gidişata bakıldığında, Türkiye’nin 2011 yılından bu yana tam 16 puan gerilemesi dikkat çekti.

Türkiye’de internet özgürlüğünün son yıllarda kötüleştiğine işaret edilen raporda, sosyal medya platformlarının engellenmesi, kullanıcıların çoğunlukla hükümet yetkililerine yönelik ya da dinle bağlantılı eleştirileriyle alakalı suçlamalardan adli kovuşturmaya uğraması gibi olumsuz gelişmeler vurgulandı.

Raporda bu kısıtlamaların, sosyal medya ve iletişim uygulamalarının darbeye karşı halkı harekete geçirmede oynadığı kritik role rağmen, 15 Temmuz 2016’daki başarısız darbe teşebbüsünden sonra da artmaya devam ettiği belirtildi.

Raporda Türkiye ile birlikte kategorisi düşen diğer ülke de Brezilya oldu. Brezilya da “özgür” kategorisinden “kısmen özgür” kategorisine geriledi.

Rapora göre sadece 14 ülkede ilerleme tespit edilirken, raporda mercek altına alınan 65 ülkeden 34’ünde geçen yılın Haziran ayından bu yana internet özgürlüğünde olumsuz bir gidişat görüldü.

Özgürlük Evi’nin (Freedom House) raporunda, dünya genelinde hükümetlerin ifade özgürlüğünü sınırlama, şifreleme teknolojilerini yasaklama ve yetkililerce kabul edilemez bulunan paylaşımlar yapan kullanıcıları cezalandırma gibi uygulamalarını ikiye katladığına işaret edilerek, arka arkaya 6’ıncı yılda da küresel boyutta internet özgürlüğünün gerilemeye devam ettiği belirtildi.

Rapora göre, dünyadaki tüm internet kullanıcılarının üçte ikisinden fazlasının, internet faaliyetlerini aktif şekilde kısıtlayan ve kullanıcıların paylaşımlarından dolayı hapis ve kırbaç dahil sert cezalara çarptırıldığı ülkelerde yaşadığı tahmin ediliyor.

Toplamda 65 ülkenin mercek altına alındığı raporda, Çin, İran, Suriye ve Etiyopya internet özgürlüklerinin en kötü olduğu ülkeler olarak sıralanıyor. Bu ülkeleri Özbekistan, Küba, Vietnam ve Suudi Arabistan takip ediyor. Uganda, Kamboçya ve Bangladeş ise, geçen yıla göre notu en çok düşen ülkeler oldu. İnsan hakları karnesi kötü olan Kuzey Kore ise rapora dahil edilmedi.

Raporda, hükümetlerin bugüne dek hiç olmadığı kadar çeşitlilikte içeriği sansürlediği tespitine yer verilirken, Facebook ve Twitter gibi sosyal medya platformlarına yönelik sansürlerin giderek arttığı, bunun yanında hükümetlerin WhatsApp ve Telegram gibi iletişim ve mesajlaşma uygulamalarını da giderek artan biçimde hedef aldığına işaret edildi.

Amerika’daki durumun da değerlendirildiği raporda, Amerika’da internetin durumunun biraz daha özgür olduğu tespiti yapıldı. Ancak raporun araştırma yöneticisi Adrian Şahbaz, Ocak ayında resmen göreve başlayacak Donald Trump yönetiminin internet özgürlüğünü korumaya ne kadar bağlılık göstereceği hakkında “endişe verici işaretler” bulunduğunu söyledi.