Dünya Basın Özgürlüğü Raporu: Türkiye’de basın ‘kısmi özgür’

Washington merkezli sivil toplum kuruluşu Freedom House (Özgürlük Evi) 2013 Dünya Basın Özgürlüğü Raporu’nu açıkladı.

Türkiye’nin 120. sırada yer aldığı raporu Cihan Haber Ajansı’na (Cihan) değerlendiren Freedom House Başkanı David Kramer, Türkiye’de dünyanın hiçbir yerinde olmadığı kadar tutuklu gazeteci olduğunu iddia etti. Raporun gazeteci davalarına karşı bir karar anlamı taşımadığını belirten Kramer, “Ancak böyle bir rakam sebebiyle ortaya çıkan resim, Türkiye’de basın özgürlüğünü problemli gösteriyor.” dedi.

Freedom House, her yıl yayınladığı raporunu Washington’da düzenlenen bir basın toplantısı ile duyurdu. Rapor son 10 yılda dünya genelinde basın özgürlüğünde ciddi bir gerileme görüldüğünü ifade ediyor.

Raporun ilk sıralarında geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi yine İskandinav ülkeleri bulunuyor. İlk 5’te sırasıyla Norveç, İsveç, Belçika, Finlandiya ve Hollanda yer alıyor. Son sıralarda ise İran, Kuzey Kore ve Suriye gibi ABD’nin son dönemde en çok gerginlik yaşadığı ülkeler bulunuyor.

ABD listenin 23. sırasında. Diğer iki süper güç Rusya (176) ve Çin (179) ise bir hayli geride yer alıyor.

Yapılan basın açıklamasında raporu değerlendiren Freedom House Basın Özgürlüğü Proje Direktörü Dr. Karin Deutsch Karlekar, basın özgürlüğü projesi kapsamında 197 ülke üzerinde çalışma yaptıklarını ifade etti.

Karlekar, araştırmalar sonucu 63 ülkede (yüzde 32) özgür basın, 70 ülkede (yüzde 36) kısmi özgür basın, 64 ülke ya da 32 özgür olmayan basın olduğu sonucuna ulaştıklarını söyledi.

Geçen yıl açıklanan raporda 66 ülke özgür, 72 kısmi özgür ve 59 özgür olmayan olarak sınıflandırılmıştı. Bu rakamlara atıfta bulunan Karlekar, dünya genelinde 2011’e göre negatif yönde yükselme görüldüğünü ifade etti. Karlekar, “Açıkçası bunlar 2004’ten bu yana görülen en düşük rakamlar. Yani dünya genelindeki görüntü hayli olumsuz seyrediyor.” şeklinde konuştu.

Karlekar ayrıca İsrail ve Yunanistan’ın ‘özgür’ kategoriden ‘kısmi özgür’ kategoriye gerilediklerini ifade etti.

TÜRKİYE 120. SIRADA

Geçtiğimiz yıla göre 3 basamak gerileyerek 120. sırada yer alan Türkiye raporda ‘kısmi özgür’ ülkeler kategorisinde yer alıyor. Türkiye bu sırayı, Kongo, Fiji, Liberya, Makedonya gibi ülkeler ile paylaşıyor.

Raporda, Türkiye’de anayasal garanti altında olmasına rağmen basın ve ifade özgürlüğünün pratikte kısmen uygulandığı ifade ediliyor. Ergenekon ve Kürt militan olduğundan şüphelenilen kişilerin gözaltına alınmaları nedeniyle Türkiye, dünyada en çok gazeteciyi hapis eden ülke olmaya devam ettiği belirtiliyor.

David Kramer, Türkiye’nin AB’ye daha derin entegre olmasını yürekten istediğini, er yada geç üye olmasının hem Türkiye hem AB için olumlu olacağına inandığını kaydetti.

Kramer, Türkiye’de hiçbir yerde olmadığı kadar fazla tutuklu gazeteci olduğunu hatırlattı. Raporun her bir dava adına karar anlamı taşımadığını, kendisinin de böyle bir pozisyonda olmadığına vurgu yapan Kramer, “Ancak böyle bir rakam sebebiyle ortaya çıkan resim, Türkiye’de basın özgürlüğünü problemli gösteriyor.” şeklinde konuştu.

Gazeteci Yazarlar Vakfı’nın da kısa süre önce Türkiye’de basın özgürlüğünün AB standartlarına uygun hale getirilmesi talebinde bulunulan bir bildiri yayınladığı hatırlatılması üzerine Kramer, “Bildiriyi duymadım ancak aynı fikirdeyim. AB’ye dahil olmak Türkiye’yi o noktaya taşıyacaktır. Bu daha çok Türkiye ve orada yaşayan insanların menfaatine. İnsanlar özgür basından memnun olacak ve yarar sağlayacaklardır.” ifadelerini kullandı.

Son olarak anayasa çalışmalarına da vurgu yapan Kramer, hazırlanan yeni anayasada basın özgürlüğünün önemine vurgu yapılacağını umut ettiğini söyledi.